Trưa Chủ nhật trước khi lái xe từ Lancaster về lại Virginia, chúng tôi ghé lại Wegmans ăn trưa. Mấy cha con bốc những hộp sushi. Thằng út thì chỉ ăn khoai tây chiên. Thấy có khoai lang chiên nên cũng gọi một phần. Thấy chưng bày những lon bia địa phương nên gọi luôn lon bia lúa dâu (strawberry wheat) để nhâm nhi.

Sau khi ăn uống no nê vợ dành lái xe. Lâu ngày khỏi phải làm tài xế tôi cũng muốn được thư giãn một tí. Mấy thằng con, đứa xem Tom & Jerry đứa ngủ trưa. Với đám con và công việc, tuy gặp nhau mỗi giờ nhưng vợ chồng ít có thời gian ngồi lại với nhau để trò chuyện. Được hai tiếng rưỡi ngồi trong xe thì tâm sự vậy.

Vợ chồng ăn ở với nhau lâu ngày tình cảm vẫn tốt là hạnh phúc rồi. Năm ngoái tôi mất đi cả cha lẫn mẹ. Nếu không có vợ và bốn thằng con chắc tôi đã bị rơi vào depression. Tôi ít khi tâm sự nỗi mất mát của mình đến với vợ con vì không muốn họ phải buồn lây. Nhưng chiều hôm đó tôi đã tâm sự với vợ về mẹ. Tôi vẫn đau buồn vì mẹ ra đi quá nhanh từ lúc phát hiện ra bệnh. Vì COVID nên mẹ con phải bị cách ly. Gặp mẹ lần cuối chỉ được vài phút. Tôi đã cố gắng không khóc để mẹ khỏi đau buồn nhưng giọt nước mắt của mẹ đã khiến tôi nhói đau cho đến ngày hôm nay.

Tôi tâm sự với vợ mục đích muốn nhắc nhở về mẹ vợ. Chúng tôi rất may mắn được có mẹ vợ sống chung một nhà. Bố vợ mất cũng đã lâu. Có mấy thằng cháu nên bà cũng đỡ đau buồn. Tám thằng cháu trai, thằng nào cũng yêu quý bà. Mười mấy năm ở chung, tôi luôn trân trọng mẹ. Nhưng giờ đây tôi càng quý mến mẹ hơn vì mẹ là bậc cha mẹ và bậc ông bà duy nhất còn lại của chúng tôi. Tuy sức khỏe mẹ vẫn tốt nhưng vài năm gần đây mẹ đã yếu đi. Mẹ đã có tuổi. Thời gian trôi qua rất nhanh và không thể đoán trước được ngày mai sẽ ra sau.

Giờ phút nào còn có mẹ thì phải nắm lấy hạnh phúc đó. Tôi và mẹ có cái duyên mới được chung sống. Tôi tin vào duyên số vì không phải muốn là được. Có một lần khá lâu, vợ có tâm sự với tôi. Xem tình hình mẹ ở với gia đình mình là thích hợp nhất. Tôi đồng ý và mẹ muốn ở đến lúc nào cũng được cả. Tôi chỉ hy vọng mẹ bỏ qua những thiếu sót và sai lầm của tôi.

Tuy mẹ vợ sống chung với con rể không khó bằng mẹ chồng và con dâu nhưng cũng không dễ dàng. Tôi đã từng sống và chứng kiến sự mâu thuẫn giữa mẹ vợ và con rể và cái kết là vợ chồng tan rã. Tôi và mẹ vợ chưa từng có mâu thuẫn với nhau chắc là vì mẹ dễ dãi và không chấp nhất.

Tôi biết bản thân mình không phải là người dễ chịu hoặc dễ ôn hòa. Tôi đã từng phát ngôn những lời nặng nề đến họ hàng vì nóng nảy nhất thời hoặc thiếu suy nghĩ. Hối hận cũng có vài lần nhưng ai vẫn trách móc thì đành chịu. Tôi chỉ thay đổi được những gì mình chưa làm. Cuộc đời này quá ngắn ngủi. Tôi không thể thể nào thay đổi quá khứ. Chỉ có thể thay đổi hiện tại và tương lai.

Raksa Yin, co-programming director at AIGA DC, writes:

Hi Donny,

I’m reaching out to say you were nominated into our AAPI Heritage Month social media campaign. Through this campaign in May, we want to highlight AAPI creatives doing interesting works telling their heritage story, showing awareness of AAPI issues or building a safe space for AAPI voices.

I want to say congrats! You will be featured in our upcoming social media campaign with other AAPI creatives. Your Vietnamese Typography stood out and it’s very unique.

I am deeply honored for the nomination.

Nguyễn Phan Quế Mai writes in the New York Times:

It is long overdue that we highlight the costs of wars beyond injuries and casualties, to include the damage still inflicted on our health, our families and our environment. It is long overdue that comprehensive actions be taken to help all victims of Agent Orange, regardless of their nationalities.

Watch the slideshow, “Please Give Me,” I created to raise awareness of the victims of Agent Orange the U.S. has never acknowledged.

As we left my sister’s house around 11:30 pm, I realized that I needed to pick up distilled water. We stopped by CVS. I ran in and looked at the water section. Another man was also looking and he asked, “Are you looking for distilled water?” I replied, “Yes.” He said, “Me too. I needed it for my CPAP tonight.” I replied, “Me too. Let’s ask if they still have it in stock.” He asked the receptionist and she said, “If you don’t see it on our shelf, we ran out.” He asked, “Do you think Walgreens might have it?” She replied, “No.” As we walked out of the store, he said, “Oh shit!”

I went back to our car and told my wife what happened. She quickly looked up Walgreens and it would be closing in 13 minutes. As we headed over, the neon lights started to shut off. I parked the car and ran in quickly. I spotted the same man I encountered earlier carried four jugs of one-gallon distilled water. He told me, “There’s more on the shelf.” I ran back and grabbed one jug.

Even with our masks on, we looked at each other at the checkout with a sigh of relief. I wished him a great night of sleep as we parted. It occurred to me that I am now depending on distill water just like drugs. I dragged my wife and my sleeping children to the store to get my drug. I should have listened to my wife and bought one earlier in the day. I procrastinated until the last minute.

By the time all of us showered and brushed our teeth, it was almost one in the morning. The kids were knocked out, but I was still wide awake. Even the CPAP didn’t really help much.

Thứ bảy đưa vợ con về Lancaster thăm mẹ. Trước khi lên đường, tôi ghé qua khu Eden mua những loại xôi mẹ thích như xôi vò, xôi sầu riêng, xôi mặn. Bây giờ mẹ không còn thưởng thức nữa.

Đến nhà chị, phòng mẹ vẫn thế. Chiếc xe chữ “U” mẹ dùng lúc trước và những lọ thuốc của mẹ vẫn còn đấy. Chiếc ghế mẹ thường ngồi ăn cùng với cái iPad mẹ thường xem vẫn còn đó. Mấy đứa cháu buồn vì không còn hình bóng của bà nội.

Đến nơi mẹ an nghỉ. Mộ của mẹ cỏ vẫn chưa mọc. Đất vẫn còn nâu. Mộ bia vẫn chưa hoàn tất. Bình hoa vẫn chưa có. Tôi mua những chậu hoa trồng xuống trước mộ của mẹ. Thắp nén hương tưởng nhớ đến mẹ. Người mẹ và người bà yêu dấu của chúng con đã nằm xuống và đã yên nghỉ.

Chiều đến nhà chị cả tụ họp. Đám nhỏ cùng chơi với nhau rất thân thiện. Mấy chị em ăn uống và trò chuyện nhắc lại những kỷ niệm xưa về mẹ. Cho dù phải chấp nhận sự ra đi của mẹ, chúng con vẫn tha thiết nhớ về mẹ. Hình bóng của mẹ vẫn luôn luôn trong tim của chúng con.

Tôi nghe tiếng hát Ngọc Quy trước đây qua những nhạc phẩm Võ Tá Hân phổ từ thơ Cao Nguyên. Giọng hát Ngọc Quy cũng tốt nhưng không đạt nét riêng. Hơn nữa những bài hoà âm sơ sài nên phần trình bày của Ngọc Quy cũng đi vào lãng quên.

Vì album Tạ ơn đời do chính Ngọc Quy biên tập nên phần hòa âm phối khí được đầu tư kỹ lưỡng hơn. Chẳng hạn như “Ru em từng ngón xuân nồng” của Trịnh Công Sơn, phần orchestration rất khát khao (lustful). Tuy giọng Ngọc Quy trầm ấm nhưng cách trình bày thì chỉ y như sự dự đoán (predictable).

Hai bài của Phạm Duy, “Tạ ơn đời” và “Hẹn hò,” phần hòa âm semi-classical rất ấn tượng và Ngọc Quy được cứu vớt bởi phần song ca cùng Ngọc Mai. Sự khác biệt giữa giọng alto cao ngất của nàng và giọng baritone thấp của chàng quyện vào nhau rất hợp. Vì thế hai bài này là đỉnh của album.

Đáng tiếc rằng album này không có một đường lối khẳng định. Nhạc đồng quê “Nắng chiều” của Lê Trọng Nguyễn, qua nhịp điệu chacha làm mất đi bầu không khí nhạc thính phòng. “Đường xưa lối cũ” của Hoàng Thi Thơ không tệ nhưng điệu nhạc làm đứt đi sự liền lạc của người nghe. Còn “Ngỡ đâu tình đã quên mình,” Ngọc Quy khè hơi bị nhiều khi phát âm chữ “khi.”

Không biết là trending hay full production quá đắt nên gần đây các ca sĩ thu âm theo dạng acoustic khá nhiều, nhất là những ca sĩ nam với chất giọng trầm. Minh Đức mới phát hành một album acoustic với tiếng đàn guitar làm nhạc cụ chính.

Với giọng baritone ấm áp, Minh Đức cover lại những bài cũ. Với “Niệm khúc cuối” của Ngô Thụy Miên, Minh Đức hát một cách trung thành. Anh không phá cách cũng chẳng dùng hòa âm gì mới mẻ cả. Anh chỉ hát với tiếng đàn guitar mộc mạc và tiếng violin da diết. Nghe buồn thấm thía. Có lẽ như thế đã đủ tiêu chuẩn.

Với “Từ độ ánh trăng tàn,” nhạc Anh Bằng thơ Đặng Hiền, tiếng kéo violin càng não nề hơn nhất là khi Minh Đức hát câu, “Tình yêu thủy tinh rơi vụn vỡ trong tim.” Với “Trên tháng ngày đã qua” của Từ Công Phụng, phần nhạc đệm cũng chỉ guitar và violin và thêm vào percussion để có nhịp điệu Latin.

Đây là một album thính phòng thân mật. Chỉ tiếc là toàn bài cũ lôi ra hát lại. Bây giờ muốn nghe nhạc Việt mới cũng hơi khó. Mười mấy năm về trước lúc tôi mới bắt đầu review nhạc Việt, những sản phẩm mới và ca khúc mới khá nhiều. Giờ đây chỉ nghe cover lại hết nhạc Trịnh Công Sơn qua nhạc Lam Phương, hết nhạc Phạm Duy qua nhạc Từ Công Phụng, hết nhạc Ngô Thụy Miên qua nhạc Anh Bằng. Xào tới xào lui cũng chỉ những tác phẩm của mấy nhạc sĩ quen thuộc này. Thôi thì có gì nghe nấy. Có còn hơn không. Có còn hơn không.

Buổi sáng vào nhà bếp, tôi cho ổ bánh mì vợ làm vào lò nướng. Đập hai cái trứng vào bát rồi đánh cho thật đều. Bắt chảo lên bếp cho vào chút dầu. Khi chảo nóng đổ trứng vào. Lúc trứng gần chín lật lại và đặt lên hai miếng American cheese. Khi cheese nóng và chảy ra một tí, kẹp trứng vào bánh mì. Rắc chút muối tiêu. Xịt chút ketchup và tương ớt Sriracha. Quấy một ly cà phê sữa đá vừa ăn vừa uống.

Tôi có thể ăn bánh mì trứng với cheese mỗi ngày vì nó đã trở thành món ăn ký ức. Suốt mấy năm đại học, tôi dường như ăn món này mỗi ngày vì nó vừa rẻ vừa no dai. Hơn nữa nó cho tôi một chút tình đồng hương.

Trước cổng trường ngày nào cũng có một chiếc xe food truck rất to có đủ thứ món ăn từ cơm chiên đến đủ loại sandwich và những thùng cooler với nhiều loại nước khác nhau. Đến giờ ăn trưa học sinh xếp hàng rất đông để mua đồ ăn nước uống. Chủ xe food truck là cặp vợ chồng người Việt. Tôi đoán ở tuổi 50. Cô là người đứng lấy order nên tôi nói chuyện với cô bằng tiếng Việt. Suốt cả ngày nghe giảng bằng tiếng Anh trong lớp học nên khi nghe được tiếng Việt tôi rất quý. Nó cho tôi cái cảm giác thân thiện khi được nghe tiếng mẹ đẻ.

Ngày ra trường tôi đến tạm biệt cô. Cô mỉm cười chúc mừng tôi. 20 năm trôi qua tôi đã không gặp lại cô nhưng tôi vẫn nhớ mãi những ổ bánh mì trứng với cheese, muối tiêu, và ketchup. Đồng thời tôi vẫn nhớ mãi những tiếng hét chát chúa của cô dành cho ông chồng.

Phương Thanh mê rống. Sở trường của cô là rống. Nhạc không rống cô cũng rống. Bài không rống cô cũng cố rống. Không có nhạc mới để rống cô lôi những bài cũ ra để rống.

Đáng lý ra thu âm theo acoustic không nên rống. Vì acoustic cần sự nhẹ nhàng và thân mật để lắng nghe. Tiếc rằng Phương Thanh không thể nào kiềm chế được chất rống của chính mình. Qua liên khúc “Khi giấc mơ về” và “Vì em yêu anh” của Đức Trí, cô hát nhẹ cùng tiếng đàn guitar và dương cầm dịu dàng. Bỗng nhiên đến gần đoạn cuối cô nén lại không nổi nên đã rống lên như bị ma nhát.

Nghe cô hát lại “Một thời đã xa” với tâm trạng nặng trĩu và đầy phiền muộn khác biệt với version của Thuỳ Chi. Cũng thu âm theo dạng acoustic nhưng Đức Trí cho người nghe một cảm giác buồn dịu dàng của một thời đã xa. Thuỳ Chi không gào thét mà chỉ hát một cách rất mềm mại khiến cho người nghe phải bùi ngùi hồi tưởng lại dĩ vãng xưa.

Qua album này chắc Phương Thanh muốn fans của cô nhớ lại thời gian đình đám của cô trong làng nhạc trẻ Việt Nam vào thập niên 90. Trình bài lại “Trống vắng” của Quốc Hùng, cô rống cho thỏa mãn.

Klara is an AF (artificial friend) who has the ability to observe her surroundings and the capability to learn human feelings. Through Klara’s narration, we learn about our world through the robot’s insights. Ishighuro is a masterful novelist who gives a voice to a machine. This is a beautiful, breathtaking work of fiction on human connection and loneliness. I highly recommended it for an escapism.