Sáng Chủ Nhật vừa qua, Đán bảo đầu bị nhức. Cho nó uống một muỗng Tylenol rồi ăn sáng nhưng nó ói ra. Thế là không ăn gì. Gần đến trưa, tôi cho hai anh em nó ra McDonald’s chơi indoor playground rồi ăn trưa. Thấy nó chỉ ngồi không chịu chơi và cũng không chịu ăn uống. Nó lại nói đau đầu nên tôi vội vã đưa nó đến Urgent Care. Bác sĩ nhìn và đón nó bị thiếu máu (anemia). Ông cho nó thuốc chống mửa và bảo hôm nay đi thử máu. Hy vọng nó không bị tình trạng thiếu máu. Nó cũng giống như tôi thường bị chảy máu cam. Tôi bị máu thất thường (Von Willebrand disease).

Với những tản văn ngắn và mộc mạc, Nguyễn Duy Quyền cho độc giả thấy anh là người rất nhạy cảm. Viết về ký ức ấu thơ, người thân trong gia đình, hoặc cuộc sống của một người đồng tính, anh có cái nhìn nhẹ nhàng, lạc quạn, nhưng đầy cảm xúc. Những ai đã được sống và lớn lên ở Việt Nam sẽ bắt gặp mình ở trong những bài viết của anh. Tôi rất cảm động khi được những đồng cảm với tác giả.

Cứ tưởng những kỷ niệm ấu thơ hơn 30 năm trước của tôi chỉ còn lại trong chí nhớ của mình. Nhưng thật vui sướng và hạnh phúc khi được nghe những người thân nhắc lại. Cô Ba tôi ở tuổi 90 vẫn còn nhớ rất rõ những lần tôi đạp xe vào nhà cô chơi. Cô còn nhớ hình dáng nhỏ bé của tôi và đôi chân ngắn không đụng được đến bàn đạp xe người lớn. Vậy mà vẫn một mình đạp xe từ nhà ở gần chợ qua cầu gỗ đến nhà nhà cô.

Ngày xưa vào mùa hè không đi học tôi thường qua nhà cô, chú, bác ăn chực vì ba thì đi làm xa còn má thì bận buôn bán. Từ nhà cô Ba đến nhà bác Tư đến nhà chú Bảy đến nhà chú Mười, chỗ nào cũng hoan nghênh tôi cả. Không phải lâu lâu một lần mà là cả một hè. Vậy mà ai cũng vui vẽ không than phiền. Thằng cháu này muốn ăn ở đâu cũng welcome cả.

Tuy gia đình đông đúc con cháu, ông bà nội vẫn thương và để ý đến thằng cháu này. Ông bà rất vui khi thấy tôi vô nhà chú Mười chơi và ăn cơm. Tôi thích những món canh như canh khoai mỡ, canh chua, và canh mướp do thím Mười nấu. Thím còn nhớ những ngày đi tắm mương và lội sình bắt cá với thằng Công và thằng Chức.

Qua nhà chú thím Bảy thì có những món như cá nướng, tôm rang, và tép muỗi. Mỗi khi đi chài với thằng Lộc và thằng Thọ là có đồ tươi ăn. Có lần thằng Thọ giấu một trái xoài tượng sau vườn. Khi tôi vào nó bới lên khoe. Thế là hai thằng làm mắm đường chơi liền tại chổ. Không ngờ thím Bảy còn nhớ những kỷ niệm xưa tôi hay vào nhà chơi.

Qua nhà cô Ba cũng được ăn. Đặc biệt là món chim cút rô ti do anh Hiệp làm. Buổi trưa lúc mọi người nghỉ ngơi thì anh Hiệp rủ tôi ra vườn bắn chim. Ảnh chỉ cho tôi bắn giàn ná nhưng tôi đâu bao giờ bắn trúng. Ảnh thì bắn rất hay nên mới có chim ăn. Lúc tôi về Việt Nam mấy tuần trước, anh nhắc lại kỷ niệm đó và rủ tôi đi ăn chim. Tối hôm đó tôi no quá đi không nỗi nên đành hẹn lại lần khác. Lần sau về Việt Nam chắc chắn phải hẹn ảnh đưa đi ăn chim. Chim trên trời chớ không phải chim ở dưới nhé.

Qua nhà bác Tư thì có bánh canh hoặc hủ tiếu. Tóm lại món nào tôi cũng ăn cả. Bác Tư gái nấu món gì là tôi ăn món nấy. Nhà bác Tư thì có anh Tý rất hợp gu với tôi vì tôi thích đá gà và đá cá như anh. Có một lần hai anh em đi mua cá xiêm. Lúc về đến nhà sợ hai bác rầy nên anh cởi áo và bọc bị cá lại. Tôi cũng làm theo.

Còn rất nhiều kỷ niệm của tuổi thơ còn lưu lại trong đầu óc của tôi. Có lẽ tôi nhớ đến thời ấu thơ đó là vì cuộc sống lúc sang Mỹ đã hoàn toàn đổi thay. Những niềm vui ở Việt Nam bỗng nhiên biến mất. Những năm tháng đầu ở Mỹ tôi bị shock rất nặng. Nhiều chuyện đã xảy ra. Không biết ngôn ngữ. Không ai che chở lúc bị ăn hiếp. Không ai giúp đỡ lúc bị kì thị. Không ai dạy dỗ làm sao để kiềm chế cảm xúc. Không ai chỉ dẫn làm sao thành một thanh niên.

Lúc ba về lại Việt Nam cũng là lúc tôi bị áp lực ở trường. Không nhịn nỗi tôi đã đánh nhau với thằng da đen và bị đuổi học cả tuần. Lúc đó tôi sống như một kẻ tuyệt vọng và tôi đã phụ lòng mẹ. Năm đó điểm học của tôi đã tuột từ A và B cho đến C và D. Cứ tưởng đâu việc học hành đã xong. Tôi không còn lý trí và kiên nhẫn để học nữa nhưng tôi không có đường lựa chọn khác. Tôi phải chấp nhận cuộc sống mới và cố gắng làm lại từ đầu. Kỷ niêm của tuổi thơ đã giúp tôi vượt qua mọi khó khăn trên xứ người. Cho dù thời tiếc và con người lạnh lẽo, trong tim tôi vẫn sưởi ấm bởi những tình thương ở quê nhà.

Ngoài việc thăm ba, về Việt Nam lần này tôi hạnh phúc được chứng kiến tình cảm gắn bó giữa anh chị em với nhau. Nghĩ lại, dường như tôi chưa từng viết về những người anh chị của tôi vì nó hơi phức tạp một chút. Tôi có hai người chị cùng mẹ khác cha, một anh một chị cùng cha khác mẹ, và hai chị cùng cha khác mẹ. Tất cả tôi đều xem như anh chị ruột cả và các anh chị cũng xem tôi như thế dù xa cách mấy chục năm.

Chị Hương là người chị lớn bên mẹ. Nghe mẹ kể lại lúc mẹ vừa sinh ra chị Thơm (em chị Hương), mẹ nhờ người cha ru cho chị Hương ngủ nhưng ông lại kéo tấm chăn lên mặt chị để chị ngưng khóc. Mẹ xót ruột bảo làm như vậy con nó ngộp thở thì sao. Anh không trả lời chỉ vả vào mặt mẹ. Bà cho con bú xong đập lại ổng rồi ly dị luôn. Mẹ tôi không phải dạng vừa đâu. Tôi không biết mẹ và ba tôi đã đi đến hôn nhân như thế nào. Khi tôi chào đời thì chị Hương đã cùng các dì và cậu vượt biên. Vì phải sống một mình nên chị Hương tự lập sớm. Tính chị thẳng thắn nên dễ mếch lòng người khác nhưng chị không chú ý (care) và cũng không để bụng. Tôi kính nể và ghi ơn chị đã tạo cho tôi cơ hội được sống và được học ở mảnh đất tự do này.

Chị Thơm là chị kế bên mẹ. Tôi và chị Thơm gần gũi nhất vì chúng tôi sống cùng mẹ nhiều năm. Tôi chỉ dọn ra riêng sau khi bắt đầu có công ăn việc làm. Bây giờ chị là người lo lắng cho mẹ nhiều nhất. Chị giỏi và xã giao rộng. Gia đình và bạn bè ai cũng mến chị. Tôi và chị cách tuổi nhau rất xa vậy mà ai nhìn chị em tôi cũng tưởng tôi là anh của chị. Cũng đúng, vì mình già trước tuổi còn chị thì trẻ mãi không già cho dù chị cũng cực nhọc trong gia đình và căng thẳng trong công việc. Cho dù bây giờ chỉ lâu lâu mới gặp, tôi và chị vẫn thân như ngày nào.

Anh Tâm là anh hai lớn bên ba. Anh và chị Lệ cùng một mẹ nhưng bà đã ra đi sớm. Anh ít nói nhưng học giỏi (và dỉ nhiên là giỏi hơn tôi nhiều) nên ba tự hào về anh. Anh và chị dâu sống chừng mực và đơn giản nên thoải mái và hạnh phúc. Tuy không có nhiều cơ hội gần gũi, anh vẫn là người anh cả nên lúc nào tôi cũng kính trọng anh. Tôi rất vui khi thấy anh chị vẫn dành tình cảm cho thằng em út này.

Chị Lệ là chị thứ ba bên ba. Tuy mất mẹ từ sớm, chị sống rất nề nếp. Tính chị hiền hoà dễ mến. Chị lo cho chồng con chu đáo. Chị thương ba, anh Hai, và các em. Chị săn sóc cho ba rất tốt nên tôi an tâm có chị ở gần ba. Ba cũng tin tưởng ở chị nên ba ít la rầy chị hơn tụi em. Cám ơn chị đã lo phần giặt giũ quần áo cho em mỗi khi em về Việt Nam. 16 năm trước và lần này vẫn thế. Tuy chị không nói nhưng em hiểu được tình cảm chị dành cho thằng em út này. Nụ hôn của chị đã nói lên tất cả.

Sau khi mẹ anh Tâm và chị Lệ mất, ba cưới vợ khác và có hai chị Trúc. Chị Trúc Chị bây giờ cũng đã có một mái ấm gia đình riêng. Chị thương và lo lắng cho ba nhiều. Với anh chị em, chị rất tình nghĩa. Như chị em mình đã tâm sự, tình cảm giữa chị em mình lúc nào cũng đậm đà cả cho dù em đã đi Mỹ rất lâu. Cho dù ở chân trời góc bể nào mình cũng mang cùng một dòng màu. Em vẫn là em út của anh chị. Đừng lo ngại gì. Hy vọng rằng chuyến về Việt Nam lần này chị nhận ra được cảm tình của em với các anh chị và các cháu.

Chị Trúc Em là người chị kế. Hoàn cảnh của chị làm tôi nhớ đến câu của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã viết, “Nghe xót xa hằn lên tuổi trời / Trẻ thơ ơi, trẻ thơ ơi / Tin buồn từ ngày mẹ cho mang nặng kiếp người.” Khi chị vừa tháng tuổi thì mẹ đã mất nên cô Ba đã đem chị về nuôi. (Còn chị Lệ và chị Trúc Chị thì được chú thím 10 nuôi.) Chị Trúc em tính cởi mở và lanh lẹ. Tôi về chị nghỉ làm luôn hai tuần để đi chơi và trông chừng thằng em út để ba yên tâm. Vì vậy mà chị em được tâm sự nên hiểu nhau và gắn bó hơn. Chị cũng rất lo lắng cho ba tuy ổng khó tính. Chị em mình hiểu được người lớn tuổi là như vậy cũng không để bụng làm gì. Với anh chị em, tình cảm của chị sâu đậm. Cám ơn chị đã dành thời gian với đứa em út này.

Tôi may mắn được tình thương từ cha mẹ và các anh chị. Càng lớn tôi càng hiểu nhiều hơn nên càng quý trọng những cảm tình đó. Tôi rất khâm phục sức lực đàn hồi (resilience) của các anh chị. Tuy thiếu cha hoặc thiếu mẹ, các anh chị vẫn vượt qua được mọi khó khăn và thử thách trong đời để trở thành những bật cha mẹ tiêu biểu, anh chị em đùm bọc, và những người con hiếu thảo. Cho dù không giàu vật chất nhưng rất phong phú về tình người. Cám ơn các anh chị đã làm gương mẫu cho thằng em út này. Dù có ở nơi nào trong trái tim em vẫn luôn có hình bóng anh chị. I love you all.

Những bài văn ngắn nói lên tấm lòng bao la của những người mẹ dành cho con. Dù nghèo, khổ, hoặc đói, những bà mẹ sẵn sàng hy sinh cả bản thân và tính mạng mình để lo cho con. Mặc dù có những bài viết của nước ngoài được Trương Hiểu Phong và Lâm Thanh Huyền dịch lại, tôi đều nhận thấy được những nét điểm của mẹ tôi trong mỗi bài. Mẹ tôi không giàu nhưng không bao giờ để tôi đói khát và bây giờ thế. Lúc còn ấu thơ, tôi bệnh triền miên và mẹ là người luôn sát cánh chăm sóc cho tôi từ bát cháo từ viên thuốc. Mẹ chưa bao giờ gây áp lực cho tôi về vấn đề học hành nhưng tôi nhân ra được chỉ có học mới không phụ công lao của mẹ. Tình thương của mẹ dù có ngàn kiếp cũng trả không hết nhưng tôi luôn ghi nhớ và cảm kích mẹ đã một đời hết lòng vì con.

Từ ngày tôi từ Việt Nam trở về Mỹ mấy thằng con liên tiếp bệnh. Thằng Xuân bị tay, chân, miệng (hand-foot-and-mouth disease). Lưỡi bị lở nên mỗi lần ăn là khóc sướt mướt. Thằng Xuân vừa lành thì lây qua cho thằng Đán. Nó cũng bị lở lưỡi nên ăn uống khó khăn. Hai hôm nay đến thằng Đạo bị sốt. Hôm qua ói nguyên ngày. Thằng Xuân cũng bị nôn mửa.

Chỉ mong rằng hết tuần này tụi nó phục hồi. Mới đi làm trở lại mà tôi phải nghỉ phép hết bốn ngày. Hy vọng sẽ không bị đuổi việc. Còn cách nào hơn? Có con cái nhỏ thì đành chịu vậy thôi. Bà xếp cũng hiểu được hoàn cảnh. Tuy nghỉ nhưng cũng xem thư từ để giải quyết công việc.

Tôi vẫn chưa mua điện thoại di động mới. Đã hai tuần không cần đến nó vẫn sống khoẻ re. Chắc đợi iPhone 8 hoặc Pixel 2 rồi mua luôn.

1. 50: Hồi ký không định xuất bản bộc lộ được những cái nhìn rất riêng của nhạc sĩ Quốc Bảo cho dù anh về bất cứ đề tài nào.
2. Bí mật hoa sen gồm tập thơ của Nguyễn Phan Quế Mai viết về chiến tranh, hoà bình, và tình người Việt.
3. Chuyện Tình Không Tên gồm có 15 bức tình thư nhạc sĩ Vũ Thành An viết riêng cho những người yêu đã từng làm cho trái tim ông rung động và mang lại nguồn cảm hứng cho ông sáng tác những tình khúc không tên để đời.
4. Ngẫu hứng của Trần Tiến cho người đọc được biết thêm về một nhạc sĩ tài hoa của Việt Nam. Tôi thích những gì ông viết về đọc sách.
5. Đằng sau những nụ cười chia sẻ những câu chuyện về ca hát, nấu ăn, bạn bè, và lối sống của ca sĩ Khánh Ly. Cô không viết theo văn chương mà chỉ viết theo trái tim của mình.
6. Trịnh Công Sơn (1939 – 2001) Cuộc Đời, Âm Nhạc, Thơ, Hội Họa & Suy Tưởng gồm có những bài viết từ bạn bè và những người thân yêu của ông.

Những Ngẫu hứng của nhạc sĩ Trần Tiến rất thú vị. Ngoài sáng tác, ông còn chia sẻ những cảm hứng về phụ nữ và sự đâm mê đọc sách. Tôi thích những gì ông viết về đọc sách:

Người ta có thể chết vì thiếu hiểu biết, và cũng có thể chết vì không có việc để làm. Nhưng không ai chết vì không thích đọc sách. Gặp người hay chữ, như đàn bà được qua đêm với người quân tử, vẫn sướng hơn một đời ở với kẻ tiểu nhân (Nhất dạ quân tử kiến). Có đọc vẫn có hơn. Đọc làm cho mình bớt ngu nhiều lắm. (Trang 81)

Ông nói tiếp:

Người mê sách, gặm chữ như bò gặm cỏ, như mối gặm gỗ, như sư tử gặm xương. Gặm vậy mà vẫn đói, nên trông yếu xìu, đến cái kính cũng không giữ nổi, suốt ngày tụt xuống mũi. Gái mê tiền, không lấy đồ mọt sách, dài lưng tốn vải. Nhưng mê người có chữ, bởi họ đi đâu cũng được trọng.(Trang 81)

Ông kết luận rằng:

Đã đành, ngôi nhà không có sách trông hoang lạnh. Mặt người không có chữ trông vô hồn.

Nhưng cuốn sách cần đọc nhất, vẫn chính là: “Đời Mình.” (Trang 82)

Qua những ngẫu văn ngắn, ông còn chia sẻ những kỷ niệm của tuổi thơ vào thời chinh chiến và lúc đi du ca. Qua những lưu ảnh ký, cuộc phỏng vấn, và bài về ông, Ngẫu hứng cho người đọc được biết thêm về một nhạc sĩ tài hoa của Việt Nam.

Sáng nay đi nha sĩ khám răng. Sau khi chụp hình x-ray, ông nha sĩ cạo, dũa, và làm sạch hai hàm. Ổng cho biết răng vẫn còn tốt. Thế tôi hỏi ổng có cách nào làm cho nó trắng không? Ổng trả lời, “Không, răng của cậu đã như vậy rồi không thể nào làm trắng được. Cậu chỉ phí tiền thôi.”

Gần 40 năm răng cũng đã vàng khè như vậy rồi làm gì mà thay đổi được nữa. Chờ thêm 20 năm nữa răng rụng hết rồi chơi răng giả sẽ đẹp thôi. Bây giờ thì mẹ sinh ra sao để y vậy. Còn ngại gì. Ai chê cũng mặc. Who cares?

Tuần sau đám nhỏ tựu trường. Mùa hè mới đó mà đã sắp hết và tôi cũng đang trở lại những ngày bình thường. Sáng thức dậy đi làm. Về nhà lo cho con cái ăn uống tắm rửa. Trước khi đi ngủ đọc vài trang sách. Vẫn chưa có điện thoại mới nên ngủ rất ngon.

Ngoài công việc và gia đình, được đọc sách và viếc blog thì cuộc sống gần đủ. Từ ngày trở lại Mỹ tôi đã không đụng đến một giọt rượu. Bỏ được thì nên bỏ. Có cái muốn bỏ mà bỏ không được. Càng muốn bỏ lại càng ham muốn càng bị cám dỗ. Không biết có chịu đựng nỗi không. Thôi thì tới đâu hay đến đó.

Chắc là quả báo đã đến với tôi kiếp này mà không đợi kiếp sau. Thôi thì ráng chịu vậy. “Đời tôi ngốc dại. Tự làm khô héo tôi đây.” Rồi đời người cũng sẽ qua.