Gần đây, và nhất là tuần vừa qua đi nghỉ mát, tôi thường nghe đi nghe lại bảy ca khúc trong Tháng bảy chưa mưa của Tuấn Ngọc. Tuy album gồm mười bài nhưng tôi skip ba bài không phải giọng hát của nam ca sĩ. Đáng lý ra ba giọng nữ (Quỳnh Giao, Thái Hiền, và Lệ Thu) đem thêm sắc màu cho album nhưng ngược lại những bài ấy làm gián đoạn sự trải nghiệm trọn vẹn của nam ca sĩ chính cùng lối hoà âm bán cổ điển tuyệt diệu của nhạc sĩ Duy Cường.

Tháng bảy chưa mưa phát hành vào năm 2003, lúc giọng hát Tuấn Ngọc trên đỉnh cao nên các ca khúc anh thu âm trong album này điều xuất sắc từ kỹ thuật đến cảm xúc. Bài chủ đề “Tháng bảy chưa mưa”, thơ của Y Dịch và nhạc Phạm Anh Dũng, đưa người nghe vào một không gian nhẹ nhàng với giọng hát lãng mạn: “Vòng tay tạ từ lên buồn tha thiết / Chiếc hôn cuối cùng còn ấm trên môi”.

Ca khúc “Kỷ niệm” của nhạc sĩ Phạm Duy đã có rất nhiều ca sĩ covered nhưng vẫn chưa ai qua khỏi được thầy ca sĩ Tuấn Ngọc với giấc mơ cao cả: “ Tôi mơ thành triệu phú cứu vớt gái bơ vơ / Tôi mơ thành thi sĩ đem thơ dệt mộng hờ”. Với “Điệu buồn” của nhạc sĩ Đào Duy, Tuấn Ngọc nhả chữ một cách tái tê: “Tàn một cơn mê, ái ân chỉ còn… là tê tái / Nước mắt thôi rơi, tình đã xa xôi, sầu kín khung trời”.

“Gửi người em gái” của Đoàn Chuẩn và Từ Linh cũng là một tác phẩm khó có thể vượt qua giọng Tuấn Ngọc: “Cành hoa tim tím bé xinh xinh báo xuân nồng / Đượm đà phong kín cánh mong manh tấm hoa lòng”. Chỉ cách anh nhấn mạnh chữ “bé” trong câu đầu là đáng kính nể rồi.

Với ca khúc “Hững hờ” của nhạc sĩ Nguyễn Vũ (không biết có chính xác không vì bìa sau của album không có tên của tác giả), phần điệp khúc là “Biết thế biết thế nhưng tôi vẫn yêu người / Biết thế biết thế nhưng tôi vẫn thương người” nhưng Tuấn Ngọc không lập lại hai lần mà anh hát chỉ một lần, “Biết thế nhưng tôi vẫn yêu người / Biết thế nhưng tôi vẫn thương người”. Sự chậm lại khiến cho câu hát thấm thía và có hiệu quả hơn.

Với “Người như cố quên” giọng hát Tuấn Ngọc bay bổng trên lời nhạc của nhạc sĩ Hoàng Trọng Thụy, “Làn tóc rối cuốn chân người / Tìm đến cánh sao rơi / Vội quên đi, hay cố quên đi / Giấc mơ cuối”. Và album được kết thúc với ca khúc “Mộng du” của nhạc sĩ Phạm Duy qua nhịp điệu Latin lã lướt, “Ta về lòng người bỡ ngỡ / Khóc cười như bé bơ vơ”.

Tôi đã review Tháng bảy chưa mưa bằng tiếng Anh vào năm 2004. Mười tám năm sau, tôi vẫn mê album này nên nổi hứng viết bằng tiếng Việt.

You and I have now entered a new phase. I thank you for continuing our life-long journey together. The road isn’t rougher. I just created more obstacles. I apologize that I had made you upset. Anything I say would only add fuel to the fire. We’re at the point where deep conversations only hurt each other. I appreciate your honesty. Even if we’re no longer meant to be, we still have to fulfill our responsibility.

I wish I could erase all of my mistakes. I wish we could go back to the beginning. I wish I hadn’t ruined so many relationships. While it is too late to turn things around, we can move forward. I no longer deserve you. I have come to accept your coldness. I realize your emotion is no longer present. You do things because you have to, not because you want to. You’re still there for me even though your heart is no longer feeling for me.

Take all the time and space you need to heal. Even if it takes years, I am still here until you no longer want me around. When you asked why I am still here, the reason is obvious. Because I still love you. I understand love no longer has any meaning to you, but I wouldn’t be here if I were no longer in love with you. I love our kids and they will always be part of my life no matter what happens. Nothing can change that, not even you. I would never leave them because neither they nor I have that choice. I will always be their father and they will always be my children. I am still here with you because I chose to. I made my choice based on my love for you, but my choice isn’t within my control.

I used to think that we did it for the kids. Staying in a relationship because of our children is no longer an excuse. We have to make things work for them no matter what. It would probably be more challenging if we were apart, but they will be fine. Our kids are resilient and they will adapt to any environment. My decision is no longer because of the kids. I am still here because of you.

Một tuần nghỉ mát nhanh chóng trôi qua. Mọi việc tốt đẹp hơn sự lo ngại của tôi. Bọn nhỏ hòa đồng với nhau. Người lớn cũng thần thiện và vui vẻ. Sau cơn bão tố, trời lại sáng. Tôi hổ thẹn và hối hận về chuyện đã xảy ra. Tôi đã không thể điều khiển được cảm xúc của mình. Tôi đã khiến cho những người thân xung quanh không vui.

Giờ đây tôi phải thận trọng hơn trong công việc đối xử với những người xung quanh. Mặc dù thân thương đến mấy, tôi vẫn phải giữ một khoảng cách để những xúc động của mình không tuôn ra những lời lẽ đau buồn đến người khác. Tôi phải dựng lên một bức tường vô hình để mình đừng đi quá đà và để tránh những xung đột bùng nổ. Tôi phải tự điều khiển cảm nhận của mình và kiểm soát lại lời lẽ của mình.

Sau sự việc đáng tiếc đã xảy ra, tôi mới nhận thức được lối suy nghĩ sai lầm của mình. Tôi lẫn lộn giữa làm người thật thà với làm người đàng hoàng. Từ thuở nhỏ tôi luôn sống với tư cách của một người đàng hoàng. Luôn luôn kính trên nhường dưới và rất thận trọng trong lời nói. Từ lúc nào đó tôi muốn được sống thật thà với chính mình. Phát ngôn những gì muốn nói. Tôi nghĩ mình có thể chấp nhận được những lời lẽ sự thật mất lòng nhưng thật sự tôi không thể làm được.

Cái tôi đã làm tổn thương đến những người xung quanh. Tôi đã trở thành kẻ hẹp hòi ích kỷ chỉ biết riêng mình. Tôi đã nhìn suốt được sự việc và quyết tâm thay đổi và kiểm điểm lại hành vi của mình. Nói năng chỉ dùng lời lẽ đẹp đẽ.

Giờ đây tôi cần phải hàn gắn lại những gì tôi vô tình cắt đi. Tôi không biết mọi người có thể bỏ qua cho tôi không. Hy vọng đây là bài học cuối cùng cho chính mình. Dĩ nhiên sẽ không ai tin tưởng vào tôi nữa nhưng chỉ mong rằng ngày tháng sẽ chứng minh được sự đổi thay của mình.

Cả cuộc đời tôi luôn sống với mục đích. Lúc còn cấp sách đến trường, mục tiêu của tôi không phải để học mà để cha mẹ tôi nở mặt nở mày. Tôi đi học như đi tù. Chờ đợi từng ngày để được trả lại tự do.

Lúc chọn nghề nghiệp, mục đích của tôi là trở thành một nhà thiết kế đầy sáng tạo. Tôi đã bỏ ra rất nhiều thời gian để rèn luyện. Mỗi ngày mục tiêu của mình là phải nâng cấp trí tuệ. Cuối cùng cũng đâm ra bị đuối, chán nản, và bỏ bê. Cũng may mắn là tôi giữ được căn bản để tiếp tục theo nghề.

Sau khi không còn đến trường để học và công việc ổn định, tôi chọn cho mình những mục tiêu khác. Đọc sách để mở rộng đầu óc. Viết để mở rộng tâm hồn. Tập luyện ski, ice skate, và rollerblade để mở rộng năng khiếu. Và dĩ nhiên mục đích lớn nhất của tôi là dạy dỗ và nuôi dưỡng con cái nên người.

Tôi cũng bị ảnh hưởng bởi văn hóa luôn khuyến khích theo đuổi mục đích. Lúc nào cũng cố gắng sống với mục đích để được tiến tới chứ không dậm chân tại chỗ hoặc lùi bước. Lúc cha mẹ lần lượt bỏ tôi đi, tôi mới thức tỉnh sống với mục đích để làm gì? Tôi có thật sự vui vẻ hơn hay giỏi hơn? Tôi như bị giam mình vào tù để chạy theo mục đích của mình chứ không sống được tự do.

Giờ đây tôi không sống với mục đích nữa để tự do hơn. Thích thì làm. Không thích thì không. Tôi không tạo mục tiêu gì cho chính mình nữa. Tới đâu hay đến đó. Làm cha cũng thế. Tôi chỉ có thể làm được gì cho con thì làm. Tương lai của nó để tự nó quyết định.

Woke up this morning with
a terrific urge to lie in bed all day
and read. Fought against it for a minute.

Then looked out the window at the rain.
And gave over. Put myself entirely
in the keep of this rainy morning.

Would I live my life over again?
Make the same unforgiveable mistakes?
Yes, given half a chance. Yes.

Raymond Carver

Đọc truyện Kiều tiếng Việt không hiểu nỗi. Đọc lời dịch tiếng Anh của ông Huỳnh Sanh Thông cũng lú luôn. Sau khi bắt đầu lại vài lần vẫn không hấp thụ được tôi đành phải đầu hàng. Văn thơ không vào não tôi được. Có thể sau này tôi sẽ quay trở lại đọc tiếng Việt kỹ càng hơn. Giờ đang đi nghỉ hè nên đọc sách nào để giải trí chứ không phải động não nhiều.

I don’t know how to love anyone but myself. I feel like it’s me against the world. I push everyone away. I take love for granted. Instead of doing everything I can to keep what I have, I am worrying about what I would lose. It’s my defensive move. How would I move on on my own? I no longer have my mother to return to. I no longer have my father to run to. How would I fulfill my own duty as a father? Would I just leave them like he had left me? Would I go on and start the damn cycle again? Would I ever find happiness again?

Why do I only prepare for the worse instead of trying to make things better? Why do I try to run away instead of dealing with the issues? I have too much to lose. Unlike the past, I will not get a clean cut this time. Everything would be messy. Is saving myself worth all the sacrifices? Is it worthwhile putting myself before my kids? Spending a day with them, even in the worst state of mind, made me realize what a lucky father I am and yet I am doing everything to lose that privilege.

The other night Đán asked me, “What’s wrong? You seem depressed.” I stayed silent. He went on, “You can tell me, daddy.” I was so touched that my son could see what I am going through and that he would lend me an ear. His love hit me hard. I can’t risk losing that.

I am not as tough as I wanted to be. My emotions are not as strong as I thought. I do care even when I say I don’t. I need love too and I can’t lose my loved ones. I will do everything to make things right. I apologize for my self-centered selfishness. I don’t deserve another chance and I don’t expect forgiveness. I’m so sorry, I’m so obnoxious. My only accomplice is my conscience.

Hendrik Weber, Italic—What Gives Typography Its Emphasis, (p.19):

In the meantime, typography has performed a balancing act by combining modern and traditional forms. Italics fulfil a typographic mission. They have to stand out clearly from the typeface used for the main text, without invalidating it. For this reason, italic forms today are not only dependent on the zeitgeist but in particular on their upright counterpart’s design.

He went on:

Upright and italic typefaces mutually depend on each other. Without upright typefaces, there would be no italics—and without italics, the options a designer would have when laying out a text would be rather limited. A modern typeface should have at least one italic, as a minimum. The number of italics was also connected with the increasing formal variety of upright text typefaces. This adaptive behaviour to any typeface construction testifies to italics’ quality. At the same time, it is also the reason italics are difficult to classify into a particular category or group.

A brief book exams the role of cursive in typography, provides the history of the cursive style, and explores the construction of the cursive form. The book includes lots of historical examples as well as visual illustrations of italicized letterforms. The English edition is translated by Dan Reynolds. The writing is a bit dense, but it is an informing, intriguing read for type lovers.

Bốc bài viết hay hay này về để lại đây. Thanh Quỳnh Thân Trọng viết trên Facebook:

Phát hiện của ngày # bao nhiêu quên rồi: a complete and thorough research and guidance on designing Vietnamese typeface. (lười dịch tiếng Việt tại hổng biết dịch sao).

Phát hiện này nhân dịp mình gửi email cho 1 type foundry đề xuất làm bản Việt hoá cho 1 typeface mới mua, và nhận ra hông biết phải hướng dẫn một người không-phải-người-Việt (tức 99.9% type foundry hiện tại) cách hiểu và làm chữ cái tiếng Việt như thế nào.

Vietnamese Typography (2nd edition) là luận án thạc sĩ của anh Donny Truong, hướng dẫn căn bản và dễ hiểu nhất và type anatomy của tiếng Việt. “Việt hoá” hay thiết kế font tiếng Việt thật ra rất khó và xí lắc léo vì tiếng xứ mình có quá trời tầng – 3 dòng base grid baseline acensder decensder không chiều nổi chúng bay =))))

Dù không phải người chuyên về typography (các thầy cô giảng dạy môn này ở ĐH đảm bảo nói hay hơn mình) nhưng mình hiểu nôm na là chữ cái tiếng Việt cần rất nhiều dòng guide phụ: guide cho dấu của chữ cái và guide cho dấu thanh. Dấu của chữ cái thì lại có cái dính với chữ (ư, ơ), có cái tách rời (ă, â, ô,…). Dấu thanh thì có cái nằm trên, có cái nằm dưới. Combo huỷ diệt chắc chắn là những từ dài như Nguyễn, Thường, Ngớt,…

Cho nên làm dấu tiếng Việt khó xỉu, không phải muốn đơm dấu ở đâu thì đơm đâu ạ (như bộ font Helvetica Neue lỗi tè lè quất nguyên dấu phẩy làm dấu ơ mà mọi người dùng như đúng rồi.)

Túm lại đây là 1 tài liệu quý giá, lại còn miễn phí. Mình tin là ai giữa dòng đời tấp nập này cũng đã lỡ 1 lần làm chuyện tà đạo là đi đơm dấu cho 1 font không có tiếng Việt, vậy thì tất cả mọi người càng phải đọc qua để gắn sao cho đúng, cho đẹp, cho thuyết phục. Và đọc xong thấy khó quá thì alo cho chính font foundry, gửi cái link này kêu mày làm thêm ver Vietnamese nhá nhá nhá.

Thanks me later, thanks Donny first.

https://vietnamesetypography.com/

Cám ơn bạn nhiều.