Những bài văn ngắn nói lên tấm lòng bao la của những người mẹ dành cho con. Dù nghèo, khổ, hoặc đói, những bà mẹ sẵn sàng hy sinh cả bản thân và tính mạng mình để lo cho con. Mặc dù có những bài viết của nước ngoài được Trương Hiểu Phong và Lâm Thanh Huyền dịch lại, tôi đều nhận thấy được những nét điểm của mẹ tôi trong mỗi bài. Mẹ tôi không giàu nhưng không bao giờ để tôi đói khát và bây giờ thế. Lúc còn ấu thơ, tôi bệnh triền miên và mẹ là người luôn sát cánh chăm sóc cho tôi từ bát cháo từ viên thuốc. Mẹ chưa bao giờ gây áp lực cho tôi về vấn đề học hành nhưng tôi nhân ra được chỉ có học mới không phụ công lao của mẹ. Tình thương của mẹ dù có ngàn kiếp cũng trả không hết nhưng tôi luôn ghi nhớ và cảm kích mẹ đã một đời hết lòng vì con.

Từ ngày tôi từ Việt Nam trở về Mỹ mấy thằng con liên tiếp bệnh. Thằng Xuân bị tay, chân, miệng (hand-foot-and-mouth disease). Lưỡi bị lở nên mỗi lần ăn là khóc sướt mướt. Thằng Xuân vừa lành thì lây qua cho thằng Đán. Nó cũng bị lở lưỡi nên ăn uống khó khăn. Hai hôm nay đến thằng Đạo bị sốt. Hôm qua ói nguyên ngày. Thằng Xuân cũng bị nôn mửa.

Chỉ mong rằng hết tuần này tụi nó phục hồi. Mới đi làm trở lại mà tôi phải nghỉ phép hết bốn ngày. Hy vọng sẽ không bị đuổi việc. Còn cách nào hơn? Có con cái nhỏ thì đành chịu vậy thôi. Bà xếp cũng hiểu được hoàn cảnh. Tuy nghỉ nhưng cũng xem thư từ để giải quyết công việc.

Tôi vẫn chưa mua điện thoại di động mới. Đã hai tuần không cần đến nó vẫn sống khoẻ re. Chắc đợi iPhone 8 hoặc Pixel 2 rồi mua luôn.

1. 50: Hồi ký không định xuất bản bộc lộ được những cái nhìn rất riêng của nhạc sĩ Quốc Bảo cho dù anh về bất cứ đề tài nào.
2. Bí mật hoa sen gồm tập thơ của Nguyễn Phan Quế Mai viết về chiến tranh, hoà bình, và tình người Việt.
3. Chuyện Tình Không Tên gồm có 15 bức tình thư nhạc sĩ Vũ Thành An viết riêng cho những người yêu đã từng làm cho trái tim ông rung động và mang lại nguồn cảm hứng cho ông sáng tác những tình khúc không tên để đời.
4. Ngẫu hứng của Trần Tiến cho người đọc được biết thêm về một nhạc sĩ tài hoa của Việt Nam. Tôi thích những gì ông viết về đọc sách.
5. Đằng sau những nụ cười chia sẻ những câu chuyện về ca hát, nấu ăn, bạn bè, và lối sống của ca sĩ Khánh Ly. Cô không viết theo văn chương mà chỉ viết theo trái tim của mình.
6. Trịnh Công Sơn (1939 – 2001) Cuộc Đời, Âm Nhạc, Thơ, Hội Họa & Suy Tưởng gồm có những bài viết từ bạn bè và những người thân yêu của ông.

Những Ngẫu hứng của nhạc sĩ Trần Tiến rất thú vị. Ngoài sáng tác, ông còn chia sẻ những cảm hứng về phụ nữ và sự đâm mê đọc sách. Tôi thích những gì ông viết về đọc sách:

Người ta có thể chết vì thiếu hiểu biết, và cũng có thể chết vì không có việc để làm. Nhưng không ai chết vì không thích đọc sách. Gặp người hay chữ, như đàn bà được qua đêm với người quân tử, vẫn sướng hơn một đời ở với kẻ tiểu nhân (Nhất dạ quân tử kiến). Có đọc vẫn có hơn. Đọc làm cho mình bớt ngu nhiều lắm. (Trang 81)

Ông nói tiếp:

Người mê sách, gặm chữ như bò gặm cỏ, như mối gặm gỗ, như sư tử gặm xương. Gặm vậy mà vẫn đói, nên trông yếu xìu, đến cái kính cũng không giữ nổi, suốt ngày tụt xuống mũi. Gái mê tiền, không lấy đồ mọt sách, dài lưng tốn vải. Nhưng mê người có chữ, bởi họ đi đâu cũng được trọng.(Trang 81)

Ông kết luận rằng:

Đã đành, ngôi nhà không có sách trông hoang lạnh. Mặt người không có chữ trông vô hồn.

Nhưng cuốn sách cần đọc nhất, vẫn chính là: “Đời Mình.” (Trang 82)

Qua những ngẫu văn ngắn, ông còn chia sẻ những kỷ niệm của tuổi thơ vào thời chinh chiến và lúc đi du ca. Qua những lưu ảnh ký, cuộc phỏng vấn, và bài về ông, Ngẫu hứng cho người đọc được biết thêm về một nhạc sĩ tài hoa của Việt Nam.

Sáng nay đi nha sĩ khám răng. Sau khi chụp hình x-ray, ông nha sĩ cạo, dũa, và làm sạch hai hàm. Ổng cho biết răng vẫn còn tốt. Thế tôi hỏi ổng có cách nào làm cho nó trắng không? Ổng trả lời, “Không, răng của cậu đã như vậy rồi không thể nào làm trắng được. Cậu chỉ phí tiền thôi.”

Gần 40 năm răng cũng đã vàng khè như vậy rồi làm gì mà thay đổi được nữa. Chờ thêm 20 năm nữa răng rụng hết rồi chơi răng giả sẽ đẹp thôi. Bây giờ thì mẹ sinh ra sao để y vậy. Còn ngại gì. Ai chê cũng mặc. Who cares?

Tuần sau đám nhỏ tựu trường. Mùa hè mới đó mà đã sắp hết và tôi cũng đang trở lại những ngày bình thường. Sáng thức dậy đi làm. Về nhà lo cho con cái ăn uống tắm rửa. Trước khi đi ngủ đọc vài trang sách. Vẫn chưa có điện thoại mới nên ngủ rất ngon.

Ngoài công việc và gia đình, được đọc sách và viếc blog thì cuộc sống gần đủ. Từ ngày trở lại Mỹ tôi đã không đụng đến một giọt rượu. Bỏ được thì nên bỏ. Có cái muốn bỏ mà bỏ không được. Càng muốn bỏ lại càng ham muốn càng bị cám dỗ. Không biết có chịu đựng nỗi không. Thôi thì tới đâu hay đến đó.

Chắc là quả báo đã đến với tôi kiếp này mà không đợi kiếp sau. Thôi thì ráng chịu vậy. “Đời tôi ngốc dại. Tự làm khô héo tôi đây.” Rồi đời người cũng sẽ qua.

Đây không phải quyển hồi ký mà là những kỷ niệm đã được Khánh Ly kể lại trên báo chí. Những bài viết không để lại ngày, tháng, và năm nên không rõ những câu chuyện đã xẩy ra lúc nào. Có lẽ đó là ý của cô. Cô chỉ muốn chia sẻ những câu chuyện về ca hát, nấu ăn, bạn bè, và lối sống của cô nên ngày giờ không cần thiết. Cô không viết theo văn chương mà chỉ viết theo trái tim của mình. Cô không ngại cho biết mình thích hút thuốc, thích nấu ăn nhưng không dám ăn vì diet, uống thuốc ngủ, và sợ rụng tóc. Tôi quý bản tính chân thật và cách cư xử nhiệt tình của cô với đời, gia đình, và mọi người xung quanh. Những bài viết mộc mạc đã cho tôi hiểu đến cô nhiều hơn. Ví dụ đoạn sau đây, cô Khánh Ly tâm sự:

Tôi không gót cô Thái Thạnh Không có kỹ thuật như Lệ Thu, Khánh Hà. Không biết diễn tả dịu dàng say đắm như Ý Lan. Không có một thân hình, một đôi chân của Linda Trang Đài, không có làn hơi phong phú ngọt ngào của Hương Lan. Không có tuổi trẻ và nhan sắc của Như Quỳnh. Thế thì tôi có cái gì? Tôi chỉ có một nỗi niềm mà mỗi khi cất tiếng, tôi tìm được sự chia sẻ trong những ánh mắt. Tôi chỉ có cảm giác mình còn sống khi được hát dù cho mấy ngàn người hay cho một người. (trang 161)

Ai đã yêu thích tiếng hát Khánh Ly mà chưa đọc qua sách này thì nên đọc.

Tôi không giàu tình cảm cho nên tôi rất quý trọng những cảm tình người khác dành cho tôi. Người trong gia đình hay người đời cũng thế, ai mến tôi một tôi phải mến lại gấp đôi. Tôi trọng tình nghĩa và không muốn phụ lòng tốt của người khác. Đó cũng là điểm yếu của tôi nên vợ thường lo lắng và nhắc nhở, “Anh phải cẩn thận vì anh dễ bị gạt.” Đúng vậy, tôi đã nhiều lần bị lừa vì dễ tin lòng người nhưng tôi chắc chắn rằng không ai làm tổn thương tôi được lần thứ hai.

Tôi cố gắng sống hoà nhã không phải để ai cũng mến mình mà không muốn để ai ghét mình. Nhưng ai đã ghét mình rồi thì tôi cũng chịu vậy. Tôi chưa phải là thần thánh cũng không phải là Mẹ Teresa nên chưa thể thay đổi cái ghét thành cái thương. Ghét thẳng mặt hoặc ghét sau lưng tôi đều cảm nhận được cả. Tôi không ghét lại nhưng cũng không để tâm. Muốn ghét cứ ghét.

Người ta tốt với mình thì mình phải bận tâm làm sao để tốt lại với họ. Còn ai ghét tôi thì tôi khoẻ. Khỏi lo phải đối xử lại sau cho đúng. Muốn ghét khuyến khích ghét tiếp vì tôi cũng không giảm đi một kí lô nào. Vẫn mập vẫn béo vẫn đáng ghét.

Chuyến bay về lại Mỹ vào ngày thứ Bảy lúc 11 giờ rưỡi khuya nên tôi còn nhiều thời gian. Sáng hôm đó, tôi và ba thong thả đạp xe đi ăn hủ tiếu và uống cà phê. Sau đó tôi về thu xếp hành lý. Còn dư giờ nên tôi đến nhà từ giã cô Hường. Trưa thím 10 mời qua nhà ăn một buổi cơm canh chua cá kho thơm ngon và chú 10 cho vài shot X.O.

Về lại nhà ba nghỉ ngơi cho đến 3 giờ trưa. Xe đến đón tôi, ba, chị Trúc em, cháu Châu, và chồng chị Trúc chị để đưa đến phi trường. Từ Mỹ Tho lên Tân Sơn Nhất chỉ mất hai tiếng rưỡi nên tôi đề nghị ghé ăn tối trước khi đến sân bay nhưng ba không chịu ăn. Thế thì đi thẳng vào phi trường vậy. Đến nơi cũng còn quá sớm nên chưa gửi hành lý được bèn gọi tài xế chở đi ăn vậy. Đến tiệm phở ba vẫn không ăn. Tôi nuốt đại cho vũng bụng. Thông thường thì ba vẫn ăn dù không thích nhưng hôm nay thấy ba buồn và không muốn ăn.

Ăn xong chúng tôi quây về phi trường. Tôi từ giã mọi người vì muốn ba được về nhà sớm nghỉ ngơi. Khi vào khu cách ly, bỗng nhiên tôi cảm thấy thiếu đi cái gì quá lớn lao. Tôi quây lại thì thấy ba đang đi ra xe về. Tôi đẩy xe hành lý trở ra lại để đưa ba lên xe. Tôi nói, “Ba rắng giữ gìn sức khoẻ nhé con sẽ trở về thăm ba.” Tôi hôn nhẹ lên trán ba và cả hai cha con cùng rơi nước mắt.

Tôi đi vào lại khu cách ly mà không cầm nổi sự xót xa. Tôi còn có cơ hội gặp lại ba nữa không? Chỉ vài ngày quấn quít đã cho tôi tìm lại sự mất mát mấy chục năm qua. Bây giờ tôi đã gần 40 tuổi và đã có vợ và 3 con thế mà ông vẫn xem tôi như thằng bé khờ dại như ngày nào. Cám ơn ba đã cho con được sống lại những ngày tháng vui vẽ của tuổi thơ.

Mấy đêm vừa qua tôi ngủ rất ngon. Từ chín giờ tối tôi đánh một giấc đến sáu bảy giờ sáng. Thức dậy đầu óc thoải mái vô cùng. Vợ bảo tại không có điện thoại di động. Cũng đúng, đã một tuần tôi không có điện thoại trong tay. Đang ngắm nghía người yêu iPhone 7 Plus mà phải trả gần 900 đô nên chưa chịu rước em về.

Không có em cuộc sống của tôi nhẹ nhàng hơn. Tôi không để ý đến những tin tức nữa. Biết thêm chỉ khiến tôi cảm thấy quá vô dụng. Không làm được gì ngoài việc tức giận. Đi làm về nhà dành chút thời giờ với mấy đứa nhỏ. Tối cha con cùng nhau đọc những quyển sách tôi mua ở Việt Nam. Tôi đọc tiếng Việt còn thằng Đạo thì đọc tiếng Anh. Tôi cũng mang về bộ cờ Tướng. Mới chỉ cho thằng Đạo chừng 15 phút mà đó đã chơi rất rành. Thằng này cái gì nó thích là nó học lẹ lắm.

Mới đó mà đã sắp hết tuần rồi. Hai ngày cuối tuần phải cắt cỏ và thu gọn lại nhà cửa. Còn thời gian thì chơi với đám nhỏ và đọc sách. Hai thằng lớn bị mẹ cấm dùng iPad hơn một tuần rồi tụi nó cũng không bị nghiện nữa. Nếu không cần đến điện thoại để làm công việc, tôi cũng cai luôn.