Có vợ chồng cưới nhau được vài năm rồi chia tay. Có vợ chồng sống với nhau mười mấy năm cũng đi đến ly dị. Sau mười bốn năm lập gia đình, tôi mới nhận thức được vợ chồng sống với nhau đến răng long đầu bạc không phải dễ. Không nhẫn nhục và không nhường nhịn sẽ không yên ổn. Đơn giản là đối phương đều đi guốc trong bụng nhau. Không cần phải nói ra cũng biết đối phương nghĩ gì. Nói thì cãi còn không nói thì cho rằng không quan tâm.

Chẳng hạn như lâu lâu bà xã bận chiếc váy đẹp, tôi đến đằng sau xoa vay khen, “Hôm nay em đẹp thế”. Vợ trả lời, “Anh muốn gì”? Thật sự thì không có ý đồ gì nhưng khi vợ nhắc đến thì mới chợt nghĩ ra ý đồ. Nếu không nói gì thì cho rằng chẳng bao giờ thèm dòm ngó đến vợ. Ngược lại thì chẳng bao giờ vợ chủ động cả. Chưa bao giờ nghe vợ khen, “Nhìn anh ngồi đọc sách trí thức quá. Bao nhiêu chữ nghĩa vào đầu anh”. Chỉ có, “Tối ngày đọc sách hoài đi xếp đồ đi”.

Ngày xưa khi vợ nói, “Em không được khỏe”, chữ đầu tiên thoát ra khỏi miệng của tôi là, “Why”? Một sai lầm lớn. Vợ chỉ trích ngay, “Tại sao gì? Không được khỏe cũng phải có lý do nữa hả”? Không, ý tôi là mệt không được khỏe, hay bệnh không được khỏe, hay ngủ không ngon giấc không được khỏe. Nhưng vợ nói cũng đúng, “Không được khoẻ không cần lý do”. Giờ đây mỗi lần vợ nói câu gì tôi cũng phải suy nghĩ tìm cho đúng câu trước khi trả lời. Còn câm cái mồm đi thì cho rằng không quan tâm gì cả. Đường nào cũng đi đến địa ngục.

Hôm qua vợ chồng đi Costco. Đến lúc tính tiền vợ bảo tôi trả. Dĩ nhiên tôi vâng lời rút thẻ ra trả. Khi tôi đút thẻ vào máy thì vợ bảo, “Anh ‘tap’ ở trên là được rồi”. Tôi trả lời, “Anh chỉ thích đút vào thôi”. Vợ nhìn tôi phán, “Đầu óc anh có vấn đề”. Quả thật tôi không nói đùa cũng không có nghĩ bóng nghĩ gió gì cả. Đơn giản là theo kinh nghiệm của tôi đút thẻ vào có hiệu quả hơn là gõ thẻ trên máy. Hơn nữa hai vợ chồng đang ở Costco chứ có phải ở hotel đâu. Nhưng thôi có giải thích cũng chỉ đi đến gây gổ. Đôi khi hiểu nhau quá cũng có hại vì lúc mình không nghĩ như vậy như đôi phương lại đoán là như vậy.

Bởi vậy nhiều khi chỉ những chuyện nhỏ nhặt trong cách nói chuyện giữa hai vợ chồng với nhau mà đem đến cãi cọ, bực tức, và tan vỡ. Suốt mười bốn năm qua, vợ chồng tôi cũng có đôi lần gân cấn xém đưa đến đường ai ấy đi. Có những lúc không còn trò chuyện được với vợ mà cũng không tìm được người giãi bày tâm sự nên tôi đã viết lên trang blog của mình. May có một người anh đọc rồi gửi email chia sẻ và chỉ cho tôi bí quyết giữ gìn mái ấm gia đình.

Anh lớn tuổi hơn tôi và đã cưới vợ lâu năm hơn tôi nên có kinh nghiệm. Anh nói rằng vợ chồng chung sống với nhau không thể nào không có tranh cãi. Đó là điều không thể nào tránh được nhưng điểm quan trọng là sau khi tranh cãi phải biết cách làm hòa. Cãi rồi bỏ qua đừng để lại trong bụng. Tôi dùng công thức này của anh rất có hiệu quả. Có đôi lúc cãi cọ nhau long trời lở đất nhưng sau đó tôi đến nắm tay vợ và nói, “ Dù sao đi nữa, I still love you”. Mọi chuyện rồi cũng qua. Vợ chồng nào cãi cọ nhau ăn cơm bữa mà muốn giữ lấy hạnh phúc thì thử cách thức này nhé.

Pour out some liquor and I reminisce
’Cause through the drama I can always depend on my mama
And when it seems that I’m hopeless
You say the words that can get me back in focus.

When I was sick as a little kid
To keep me happy there’s no limit to the things you did
And all my childhood memories
Are full of all the sweet things you did for me
And even though I act crazy
I gotta thank the Lord that you made me.

There are no words that can express how I feel
You never kept a secret, always stayed real
And I appreciate how you raised me
And all the extra love that you gave me.

2pac Shakur (an excerpt from “Dear Mama”)

Today we went to a Bangkok 54 for the first time and I ordered its Mai Tai, which came with a flame. Looking at the glass of cocktail made me reminisce of my mother who would turn 85 today if she was still alive. Thinking of my mother immediately brought me to 2pac’s classic “Dear Mama.” The lyrics still burned in my brain. I made a YouTube Short. Happy birthday, mama!

Hoàng Minh đàn, Quỳnh Lan tâm sự: một kết hợp chặt chẽ và đồng cảm. “Có đôi khi” (Lã Văn Cường) mở đầu với tiếng sáo, tiếng chim kêu, và tiếng nước chảy tạo ra một không gian êm dịu và sâu lắng. Quỳnh Lan hát như thèm được quay về với ký ức: “Ôi có đôi khi thèm như lúc tuổi thơ / Sáng sáng tung tăng, đùa vui hát vang lừng / Chẳng biết suy tư đời kia vấn vương gì”.

“Tôi ơi” (Nguyễn Đức) bắc đầu với giọng nói mộc mạc, “Hey, hello, hello… có ai nghe tôi trên kia / Tôi đang cô đơn, cô đơn trong quan tài chật hẹp”. Cây đàn cello kéo những tiếng trầm làm tăng thêm phần sởn gay ốc. Hoàng Minh kết hợp phần hát bè, những tiếng đàn dây, cùng tiếng đàn dương cầm để tạo ra một bầu không khí ma mị trong bóng tối.

Với “Một cõi tình phai” (Ngô Thuỵ Miên), “Rừng lá thay chưa” (thơ Hoàng Ngọc Ấn, nhạc Huỳnh Anh), và “Cà phê một mình” (Ngọc Lễ), Quỳnh Lan hát thấp nên nghe nhẹ nhàng. Khi hát cao, Quỳnh Lan rung rung nghe dây dưa và não nề, nhất là ca khúc “Giấc mơ mùa thu” (Võ Thiện Thanh).

Lời tình buồn là một album nổi bật về cách hát lạ của Quỳnh Lan và phần hòa âm tốt đẹp của nhạc sĩ Hoàng Minh. Nên được nghe vào ban đêm lúc vắng vẻ.

Mẹ ra đi nơi này vẫn thế. Vẫn có mẹ trong tim chúng con. Nhìn lại đoạn phim đã thu hình chín năm trước đây mà con không thể cầm nước mắt và nụ cười. Đạo hát sinh nhật mừng bà nội và mở quà cho bà. Không những thế, nó còn hôn bà. Thấy được niềm vui trên mặt của mẹ bên mấy đưa cháu là niềm hạnh phúc của đời con. Chúc mừng sinh nhật lần thứ 85 của mẹ.

Tuy chỉ mới biết đến nhạc sĩ Đạo Nguyễn qua album đầu tay của Trần Tuấn Hòa, tôi đã để ý đến tài năng hòa âm và phối khí của anh, nhất là tai âm nhạc của anh trong giai điệu jazz ballad. Với album Anh nhớ tình ta, anh đã giúp Nguyễn Anh Tuấn trình bài thành công những bài tình ca vượt thời gian với những bài hoà âm mới của anh.

“Cho nhau lời nguyện cầu” của Phạm Mạnh Cương được phối lại với giai điệu jazz chậm để Anh Tuấn tự sự. “Sầu đông” của Khánh Băng được swing bởi tiếng đàn bass thùng dập dìu và êm dịu khác với giai điệu cha cha cha nhanh chúng ta thường nghe qua nhiều ca sĩ khác thu âm ca khúc này. Riêng “Nếu mai này” của Lê Dinh, Đạo Nguyễn đưa vào những hiệu ứng âm thanh như tiếng chuông chùa, tiếng gió thổi lồng lộng, và tiếng xe ngựa như một bài nhạc âm phổ của một câu chuyện: “Nếu mai anh chết một chiếc xe tang / Ngựa kéo đi trên con đường dài hàng me đổ lá / Xưa mình vẫn lang thang”.

Tiếng hát Anh Tuấn trầm ấm, truyền cảm, và rất nam tính nên khi anh ca, “Anh khóc trên vai em, anh khóc trên vai em, một lần cuối, một lần cuối”, nghe hơi bị yếu đuối. Tôi tưởng Anh Tuấn đổi “em” thành “anh” nhưng khi nghe các ca sĩ khác như Chế Linh và Quang Dũng cũng hát “Anh khóc trên vai em” nên tôi nghĩ lời chính của cố nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ là như thế.

Anh nhớ tình ta là một sản phẩm giá trị từ giọng hát đến hòa âm và phối khí. Đáng được chiêm ngưỡng từ đầu đến cuối. Chỉ có một bài hơi bị lạc chủ đề là “Kỳ diệu” (nhạc Anh Bằng, thơ Nguyên Sa) được Ngân Thùy hát. Không hiểu sao album Nguyễn Anh Tuấn lại có một bài đơn ca của Ngân Thùy. Tuy nhiên, giọng Ngân Thùy rất tốt và trình bài rất tới. “Con đường tình ta đi” của Phạm Duy là bài song ca của Anh Tuấn và Ngân Thùy thì có lý, còn “Kỳ diệu” thì hơi bị không đúng chỗ.

Trần Tuấn Hòa có chất giọng ấm áp thích hợp với loại nhạc thính phòng như chín ca khúc chọn lọc trong album Dạ khúc cho tình nhân. Tuấn Hòa hát rõ lời, không run khi lên cao, và biết điều khiển hơi thở. “Ru đời đi nhé” được hòa âm lại với giai điệu blues, Tuấn Hòa trình bài ca từ của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với cảm xúc sâu lắng và tiếng kèn saxophone thêm vào một chút sầu lắng. Với “Cõi vắng” của nhạc sĩ Diệu Hương, Tuấn Hòa hát như một chàng trai thất tình và tiếng đàn violin như chiếc dao nhỏ cắt nhẹ nhàng vào tim chàng. “Thà như giọt mưa” (nhạc Phạm Duy, thơ Nguyễn Tất Nhiên), Tuấn Hòa song ca cùng giọng nữ cao sang của Phương Anh rất hợp lý. Tuy album chỉ toàn những ca khúc cũ kỹ nhưng đáng được thưởng thức không chỉ về tiếng hát mà về phần hòa âm và phối khí chất lượng của nhạc sĩ Đạo Nguyễn.

Bài mở đầu của Người yêu dấu, cũng là bài chủ đề album được trung tâm Giáng Ngọc phát hành, là một ca khúc nhạc Hoa được nhạc sĩ Chí Tài viết lời Việt. Với giọng hát nhẹ nhàng, yểu điệu, Ngọc Lan rót vào tai từng chữ một những nỗi đau ngọt ngào: “Người yêu dấu, những kỷ niệm ngày xưa khó phai / Giờ đây vắng anh, lòng em nhớ nhung / Thầm khóc cho duyên mình”.

Nghe mà xót xa dùm cho người con gái thướt tha ấy nhưng qua đến bài thứ nhì, “Tưởng niệm” của nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng, người con gái mềm mại ấy đã trở thành một thiếu nữ mạnh mẽ đầy cảm xúc. Chị xử lý phần điệp khúc rất khéo léo, “Ta khổ đau một đời, để chết trong tình cờ / Ta tìm nhau một thời, để mất nhau vài giờ”. Không gào thét và không lên quá cao nhưng vẫn cho người nghe cảm nhận được sự khổ đau của bài hát.

Ngoài những tình khúc Việt như “Tình phụ” (Đỗ Lễ), “Bài thơ cuối cùng” (Hoàng Thi Thơ), “Bài tình ca cho em” (Ngô Thụy Miên), “Tình” và “Nỗi buồn” (Văn Phụng), chị viết lời Việt cho ba ca khúc: “Tình như giấc mơ”, “Hỡi người tình”, và “Người”. Tuy âm thanh của những bài phối lúc ấy rất kém nhưng giọng hát Ngọc Lan vẫn trong sáng và đầy quyến rũ.

The Best of Ngọc Lan do trung tâm Làng Văn phát hành vào tháng hai năm 1991 với những phần hoà âm phối khí khá hơn. Lúc mới mua CD này, tôi mê ngay vì album được bắt đầu với ca khúc “Cuộc tình đã xa” của nhạc sĩ Dương Triệu Hải với giai điệu tươi vui và ba bài kế tiếp “Những ngày mưa gió” (Bảo Chấn), “Hãy yêu tôi” và “Tình đôi ta” (tôi không tìm được tác giả của hai bài này) cũng rất nhộn nhịp. Bốn ca khúc này chứng tỏ tài năng Ngọc Lan không chỉ hát nhạc chậm mà còn hát nhạc nhanh rất điêu luyện không bỏ chữ hoặc lướt qua các ca từ để chạy theo nhịp điệu.

Trong album này, Ngọc Lan cùng song ca với Jo Marcel (“Quando Calienta El Sol” của Rafael Gaston Perez), Sĩ Phú (“Thoáng giấc mơ qua” của Nguyên Vũ), và Duy Quang (“Góa phụ ngây thơ” của Trần Thiện Thanh). Mỗi nam ca mỗi nét nhưng họ kết hợp với giọng Ngọc Lan rất điều hoà.

Từ phần hoà âm đến cách trình bài, ca khúc đơn tôi yêu nhất trong The Best of Ngọc Lan là “Tình thư của lính” của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh. Giọng chị êm dịu nhưng đầy nỗi tâm sự nhất là hai câu cuối, “Thư của lính, thư không được dài như mong ước đâu em / Thư của lính chấm dứt ở đây, sau khi đề thêm hai chữ hôn em.” Nghe chị ca “hai chữ hôn em” mà xót thương cho những người lính. Một giọng nữ mà có thể nói lên được tâm trạng của người lính nam thật không dễ dàng.

Người yêu dấu và The Best of Ngọc Lan là hai album tôi thường nghe đi nghe lại nhiều lần. Mỗi lần nghe là mỗi lần nhớ đến tiếng hát vượt thời gian và không gian của Ngọc Lan và những ký ức chính mình của những năm đầu khi bước chân đến nơi xứ lạ quê người thèm được nghe tiếng mẹ đẻ của mình.

My cousin’s Vietnamese name was Hoa Thúy Huỳnh, but Americans kept butchering her name as Hoa Thúi (rotten flower). When she was sworn in to become a U.S. citizen, she changed her name to Karen Huynh. Out of all my cousins, I have tremendous respect and admiration for Karen. She is thoughtful, generous, and confident. She also graduated from F&M with a bachelor’s degree in business. Most important of all, she always believed in me.

When I first arrived in America, she took me, our nephews, and niece to Friendly where I first tasted the Jim Dandy. When my mother called my sister and I stupid, which was typical in Vietnam, she would defended us, “Antie Four, please don’t call them stupid. They are very smart.” Just that remark alone had left a positive impact on me until this day. Karen was the cousin to go to when I needed someone to talk to. I trusted her.

When I was applying to college, she told me about La Salle because I had a passion for music. I imagined myself as a sound engineer. I had no clue what a communications major was, but it sounded really cool. When I visited La Salle, I fell in love with the sound control board in the studio. Even though communication didn’t work out for me, I was glad that I went to La Salle based on her recommendation.

We didn’t keep in touch much after I went away for college. When I came back, Karen had become a completely different person. I noticed the change in her when her only son was diagnosed with severe autism. She blamed the vaccines for her son’s autistic behavior and went down the path of conspiracy theories.

These days Karen and I are on the opposite end of medical, political views, but we have a mutual respect for each other. We agree to disagree. The last time we sat down and talked was a few months ago when Uncle Six passed away. We had a few exchanges on Covid vaccination. I just mostly asked her questions about her anti-vaccine position. I just wanted to know her sources. Even though we were not arguing and fighting, she made sure that we didn’t let our differences in opinion ruin our relationship. I assured her that I won’t let that happen. It is definitely not worth it. I love my cousin too much to let politics screw up our relationship. I learned my lesson and avoided discussing politics in public.

Đã có một thời tôi bị lôi cuốn bởi giọng hát liêu trai của cô Thanh Thúy, đặc biệt là những nhạc phẩm được thu âm cùng với ban nhạc trước năm 1975. Gần hai mươi năm trước, nhân dịp đi dự đám cưới của một người anh họ ở tiểu bang Texas, tôi ghé vào tiệm bán nhạc Việt và đã mua năm CD của cô đã được thu âm và phát hành ở Mỹ. Giọng của cô vẫn trầm ấm và đầy quyến rũ nhưng tôi bị thất vọng với phần hòa âm phối khí. Những trung tâm băng nhạc tại hải ngoại vào thập niên 90 đều thu âm với những phần hòa âm rất sơ sài và thiếu đi phần sống động của ban nhạc như thời trước 1975.

Gần đây tôi lôi ra những CD này để nghe lại và cố gắng không để sự thành kiến của mình về phần hoà âm làm mất hứng. Trong năm CD tôi nghe, Thanh Thuý 22: Với những tình khúc Trúc Phương gần như hoàn hảo từ album chủ đề đến phần hòa âm. Từ giai điệu trữ tình (“Ai cho tôi tình yêu”) đến nhịp điệu thôn quê vui tươi (“Tình thắm duyên quê”), giọng cô rất thích hợp với dòng nhạc Trúc Phương. Nổi bật là ca khúc “Chấp tay lại trời”, cô hát nhịp thấp rất điêu luyện.

Kế là CD Thanh Thuý 27: Tưởng niệm nhân tài nhạc Việt gồm có Trầm Tử Thiên, Y Vân, Hoàng Nguyên, Hoàng Linh Duy, Đinh Việt Lang, Đỗ Lễ, Trúc Phương, Phạm Đình Chương, Văn Cao, Hoài Linh, Trịnh Công Sơn, Duy Khánh, và Hoàng Thi Thơ. Ngoài nhạc phẩm “Trên bốn vùng chiến thuật” của Trúc Phương, cô hát những nhạc tình buồn như “Thương một người”, “Tình phụ”, “Buồn”.

Còn Thanh Thuý 16: Yêu nhau trọn đời, Thanh Thuý 17: Quên người tình cũ, và Thanh Thuý 26: Trần lụy không có chủ đề hẳn hoi. Cô hát bài “Lòng mẹ” của Y Vân rất cảm xúc nhưng phần hoà âm không đặc sắc lắm. Phần phối khí cho “Giọt mưa thu” của Đặng Thế Phong cũng chỉ trung bình. Tuy vậy nhưng tôi vẫn giữ những album này để lâu lâu nghe lại giọng hát Thanh Thúy

I am thrilled to see a design book written in Vietnamese, but the unfortunate title sounds like a porn film: Emojism. Is it just me? Since the book is published in Vietnamese, I wonder why they didn’t pick a Vietnamese title instead.