Những câu chuyện rất ngắn rất ngậm ngùi của tuổi thơ. Một cô gái quyết định phá thai để tiếp tục có cuộc sống rong chơi. Một cô bé nhảy lầu tự tử quên log out Facebook. Một nhà nghỉ ồn ào nằm gần một ngôi chùa yên tịnh. Hoặc một lối sống một mình: “cái giá của tự do là cô đơn mà.” Với lối viết giản dị, gọn ghẽ, và cảm động của Hạ Nguyên, nên đọc để giải trí.

Dựa theo lời kể của ông Trịnh Văn Sỹ, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết lại những ký ức về gia đình, nhất là người mẹ và người chị của ông Sỹ. Mẹ ông mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Đến khi lấy chồng, bà trở thành vợ lẽ thứ ba. Sau khi bỏ chồng ra đi (vì không sinh cho ông được đứa con nào) và sau khi biết chồng mất, bà lấy chồng thứ hai nhưng lại làm vợ thứ ba. Sau khi chồng chết, bà ở vậy nuôi hai đứa con và mẹ chồng. Cuộc đời bà khổ sở từ lúc mười lăm tuổi. Đến khi bà mất, hai chị em vẫn còn nhỏ. Người chị thay thế mẹ vất vả nuôi em đi học. Những câu chuyện trong ngôi nhà của mẹ giản dị và chân thật. Tuy những ngày tháng sống khó khăn vì thiếu thốn nhưng rất tình nghĩa. Cách viết của ông Thiều cảm động nhưng không não nề. Tuy nhiên quyển sách hơi dài.

Hôm qua nói chuyện qua điện thoại, mẹ kể về nỗi bất hạnh của một gia đình người quen. Mẹ nói thì tôi nghe chứ tôi không biết rõ câu chuyện nên không nghĩ ngợi hay đánh giá gì cả. Vả lại tôi cũng chỉ quen họ sơ sơ thôi nên cũng không để ý đến. Và là tin đồn nên tôi cũng không tin cho lắm.

Gia đình gồm có hai vợ chồng và thằng con trai. Ông bà ấy chắc khoảng 60 mấy 70 tuổi còn thằng con thì nhỏ hơn tôi vài tuổi. Tôi gặp ông chồng không quá 10 lần. Ông ta nói chuyện thẳng thắn và vui tín lắm. Bà vợ và thằng con tôi chỉ gặp qua một hoặc hai lần. Hai vợ chồng rất chăm chỉ làm việc và rất thương yêu và nuông chiều thằng con. Khổ là bà vợ vướng vào cờ bạc bị vỡ nợ nên hai vợ chồng lục đục.

Chẳng may năm trước ông chồng qua đời vì bị ung thư gan. Bà vợ thì bị mất trí (dementia) và đã về Việt Nam sống cùng với chị em. Tiền social của bà mỗi tháng thì bị thằng con bên đây nhận lấy đi mua thuốc phiện không gửi về cho bà. Mẹ tôi phán rằng, “Những đứa con như vậy mai mốt chết xuống âm phủ có chảo dầu chờ sẵn. Có người đầu thai thành thú vật còn như nó thì cũng không được”. Tôi đùa, “Theo con thì thà vô chảo dầu còn đỡ hơn là đầu thai thành thú vật. Làm thú có tốt đến đâu cũng sẽ bị làm thịt rồi cho vô chảo dầu”. Mẹ rầy, “Mầy ăn nói bậy bạ”. Tôi tiếp, “Con khi tin. Má chỉ cho con coi ai đã đầu thai thành người con mới tin”. Mẹ hơi giận, “Chẳng lẽ người ta đầu thai người ta nói cho mầy nghe? Thôi không nói nữa. Nói bậy rồi mầy mang tội”. Tôi trả lời rằng, “Không sao đau má. Con không tin nên không có tội”.

Tôi hỏi mẹ nếu Phật hoặc Chúa linh nghiệm sao thiên hạ bị ung thư mà khẩn cầu hoài vẫn chết. Bà trả lời gọn hơ, “Tại họ ăn uống bậy bạ”. Tôi hỏi lại, “Má ăn uống kĩ lưỡng sau chân vẫn đau cả chục năm nay không hết?” Rồi tôi kể cho bà nghe tin đứa con bị viêm phổi. Thay vì đưa con đi điều trị cha mẹ cầu nguyện Chúa và cuối cùng đứa bé bị chết. Tôi kể luôn chuyện những ông mục sư dùng tiền con chiên mua nhà bạc triệu và mua phi cơ riêng đi.

Tôi không muốn mẹ tin một cách mù quáng nhưng lời tôi nói không hay bằng những ông sư hoặc linh mục. Hơn nữa mẹ đã tin hơn 80 chục năm rồi làm sao dễ dàng thay đổi được. Nói ra chỉ khiến bà giận thôi chứ không được gì.

Bài nhạc mới của Rhymastic viết về haters:

Thứ âm nhạc này đến từ góc phố
Nơi bụi bặm và mùi ẩm mốc đóng đô
Mày chỉ quen với mùi giấy bạc hòa giữa chồng nhung lụa
Lấp lánh, thảm đỏ, yeah mày sống như vua

Tập truyện ngắn viết lên những cảnh đời cay đắng như một cô gái sống trên thuyền không may bị sà lan ép đứt chân; một cậu trai chết vì nghiện ma túy; hoặc một thằng bé mồ côi được một bà bị ngớ ngẩn nhận về nuôi. Trong những bài xót thương là câu chuyện mẹ kể cho thằng con về chú mặt trời, “Cho đến một ngày… mẹ chú mất đi”. Mẹ của bé biết mình không thể qua khỏi cơn bệnh nặng nên muốn cho bé biết số phận trong tương lai của thằng con mình. Lối viết ngắn gọn và sâu lắng của Tuệ An đem lại cho chúng ta những giây phút mủi lòng qua những cảnh tình hẩm hiu.

Hôm nọ đi H Mart ăn trưa ngồi kế bên bàn ba người Á Châu. Một ông già hói, một người đàn bà xồn xồn, và một thiếu nữ độ 30 mấy có thể nhỏ hơn hoặc bằng tuổi của tôi. Lúc đầu không biết là người Việt cho tới khi ông già gọi người đàn bà xồn xồn là má và gọi cô thiếu nữ là em. Té ra mẹ vợ ông này còn trẻ tuổi hơn ổng nữa. Thật bái phục. Định qua hỏi ông ấy có nhận đệ tử không.

Chiều Chủ Nhật đưa Đạo và Đán đi học võ. Đến sớm trước 15 phút nên ngồi xem hai anh em nó đấu với một đứa nhỏ khác. Thằng nầy không phải bạn học võ cùng lớp. Cũng chẵng quen biết. Nó cao lớn con hơn thằng Đạo. Đạo và Đán cùng phe nhưng vì yếu và nhỏ con hơn nên bị thằng kia vật xuống mấy tấm đệm. Thầy cũng ngồi đó nhưng đang đọc báo nên không để ý. Tôi cũng theo dõi nhưng không lên tiếng. Hai thằng này học võ đã sáu tháng rồi mà vẫn chưa áp dụng được để tự vệ gì cả.

Sau giờ học tôi đưa chúng đi ăn với đứa bạn Mĩ lúc trước cùng làm ở trường đại học Vassar. Nó cùng gia đình đi Washignton DC để tham dự biểu tình về luật lệ súng ống. Lúc ra Eden ăn tối hai thằng nhóc nói lia nói lịa. Đạo thì nói về lịch sử chiến tranh thế giới thứ hai. Còn Đán thì tò mò hỏi “Ông thở được không vì lỗ mũi của ông thẳng quá.” Rồi lại hỏi, “Ông bơi được không vì lỗ mũi cũng ông dài quá.” Rồi lại hỏi, “Tại sao râu và tóc của ông trắng hết vậy?” Thằng bạn Mĩ trắng trả lời cũng ná thở.

Lúc ăn xong chuẩn bị chia tay, thằng bạn cười và khen, “Hai thằng con của mầy hiếu kỳ và thẳng thắn lắm.” Tôi cũng trả lời, “Tại mình quen biết quá rồi nên tao cũng không ngại.” Thật sự tôi cũng không biết tính tình của tụi nó được như vậy bao lâu. Nhiều lúc gặp mấy đứa con của bạn bè ở tuổi 11 hoặc 12 chúng nó thấy tôi cũng chẳng chào hỏi. Đợi ba mẹ nhắc nhở chúng nó mới mở miệng. Thế rồi hỏi nó câu gì thì nó trả lời câu đó chứ không hề nói năng gì thêm cả.

Ở tuổi này chúng nó rất hoạt bát và dễ dàng làm quen với bất cứ lứa tuổi nào. Già bé gì cũng được cả. Hy vọng rằng những đức tính đó sẽ không thay đổi. Đừng giống cha nó vừa rụt rè vừa ngượng ngịu trong xã giao.

Chủ Nhật chợt thức giấc lúc 4:45 sáng. Định ngủ lại nhưng mê đọc cho hết quyển sách. Đến sáng đầu óc nặng nề còn thân thể rã rời. Đến lúc tụi nhỏ dậy là chịu hết nỗi. Thế là cả ngày lừ đừ như người mất hồn. Ngày xưa thức luyện phim chưởng sáng đêm ngày nầy qua ngày nọ không sao. Ngày nay thức sớm đọc sách cũng tê tái cả người.

Mấy hôm nay thèm ăn phở bò và uống bia nên chân bị tê tê. Giờ phải nạp dấm táo vô để chữa gout. Cuộc đời thật khốn nạn. Ngày xưa uống gin và tonic ngọt lịm đã khát. Ngày nay chỉ uống dấm táo chua bỏ mẹ. Mà không uống thì khỏi đi luôn.

Gần đây lười nên ăn ở ngoài nhiều. Hai thằng con lớn hết ăn Chinese buffet thì ăn sushi buffet. Hết ăn phở thì ăn dim sum. Hết ăn mì Korean thì ăn mì Nhật. Một tuần ăn ở ngoài hai hoặc ba lần. Tụi nó thì ăn ngon lành. Còn mình thì vừa ăn vừa trông thằng nhỏ. Ăn vội ăn vàng. Khi chúng nó ăn không hết thì mình phải ăn đồ dư. Ngày xưa ăn bao nhiêu tiêu hết bấy nhiêu. Ngày nay ăn bao nhiêu vẫn còn đọng lại bấy nhiêu. Tôi sắp theo gót Quang Lê rồi.

Hồi còn trung học xin được việc làm ở tiệm cho mướng phim Video Update cũng chỉ để mượn phim porn về xem. Sợ bị mẹ khám phá nên xem chui xem nhủi vậy mà phê. Ngày nay chỉ cần mở internet lên là có vậy mà chẳng xi-nhê gì cả. Cũng không lạ lắm vì bây giờ thèm đồ thật hơn đồ giả.

Viết chơi cho vui thôi. Viết bậy bạ nữa là không còn gì cả mà mơ.

Tối nào thằng Đán cũng bắt tôi nằm xuống cho nó nhổ râu. Nó nhổ cũng đã ngứa thật nhưng lâu lâu nó nhíp vào da rồi kéo điếng cả người. Không cho nó nhổ thì nó khóc nên đành đổi qua nhổ tóc bạc. Tóc trắng thì không thấy chỉ thấy nó giật một lần ba bốn tóc đen. Thôi cũng đã hói rồi mất thêm tóc cũng chẳng ăn thua gì. Còn bao nhiêu thì nhổ bấy nhiêu.

Đúng là quả báo. Ngày xưa được nhẹ tay nhổ từng cọng râu và dịu dàng bức từng cọng tóc bao nhiêu thì bây giờ bị thằng con nó mạnh tay bấy nhiêu. Ai cũng chỉ có một thời được sướng. Nên nắm lấy cơ hội vì “Tuổi xuân là bao chẳng đợi thời gian vụt tới / Rồi mai đây trăng tà soi bóng ngó quanh lại còn ai.”

Có những niềm riêng không nên nói hết. Có những lúc trong đầu nghĩ gì là viết xuống. Nhiều lúc bịa chuyện chế nhạo (satire) cho vui bởi bị nhiễm của những danh hài (stand-up comedian) của Mỹ. Nhưng tại viết dở quá (có một chế mười) nên bị coi là thật. Bị cảnh cáo rồi. Còn viết bậy viết bạ nữa là mất cả chì lẫn chài. Thôi thì từ nay tôi thề sẽ tự kiểm điểm lại lời viết và cảm nghĩ của mình.

Hôm thứ Hai lúc đưa hai thằng con lớn đi tập bơi về, tôi hỏi thằng Đạo nếu sau này cha mẹ không còn ở chung nữa con sẽ ở với ai. Nó trả lời rằng nó không chọn lựa được vì nó yêu cả hai. Mẹ thì nấu đồ ăn ngon cho nó ăn còn bà thì la rầy nó. Nếu ba rầy la con tại sao con vẫn muốn ở với ba? Vì mỗi lần con làm sai ba la rầy con để con sửa lại. Tôi ngạc nhiên và hơi xúc động. Tôi cứ tưởng nó rất ghét tôi mỗi lần tôi rầy la nó. Thế mà nó hiểu được như thế. Tôi cũng cố gắng lắm để bớt la rầy tụi nó nhưng không hét không thằng nào nghe theo. Đánh thì không nỡ ra tay. Không hét nữa thì chỉ còn thờ tụi nó luôn cho rồi.

Tôi khen thằng Đạo thông minh thì thằng Đán nói còn nó thì ngu. Tôi hỏi nó thế còn con chọn ở với ai? Nó nói là không hiểu. Thằng Đạo giải thích rằng nếu như ba mẹ không còn yêu nhau nữa thì nó sẽ chọn ở với ai. Nó trả lời rằng nó sẽ không ở với ai hết. Nó sẽ ra đường ở. Tôi cười và nói con chẳng những thông minh mà còn hài hước nữa. Sau này con nên làm comedian. Nó hỏi vậy làm comedian có nhiều tiền không? Rất nhiều. Con có thể làm 20 triệu đô một tiếng đồng hồ trong khi đó ba làm chỉ 20 đô một tiếng. Con thấy có khác không? Thằng Đạo không thể nào tin nỗi.

Chris Rock làm một show (một tiếng đồng hồ) cho Netflix với giá 20 triệu đô. Dave Chappelle làm hai show cho Netflix với giá 40 triệu đô. Mẹ nó mong muốn tụi nó làm bác sĩ hoặc nha sĩ. Tôi thì muốn thằng Đán làm comedian. Làm vài tiếng đồng hồ sống cả đời. Đó mới đúng là giấc mơ của Mỹ.