Tập truyện rất ngắn của Trần Kiêm Hạ về đề tài xã hội nhưng sự thiếu công bằng giữa giàu và nghèo cũng như bậc cấp cao thấp trong cuộc sống. Truyện chủ đề, “Vùng biến mất,” nói về đôi vợ chồng già ở tuổi ngoài 60. Khi bà vợ không cho ông gần gũi chăn gối nữa, ông sống trong nỗi cô đơn chán chường. Một lần trên Facebook, ông quen với một cô gái trẻ một con ly dị chồng. Ban đầu chỉ “chat” rồi chuyển sang tâm tình qua điện thoại rồi tiến thêm một bước xa hơn. Chỉ vì muốn được giải tỏa sự thèm khát của tình dục trong vài phút mà ông phải trả một cái giá rất đắt.

Ở đời không có gì là miễn phí cả. Cái gì cũng có cái giá của nó. Tác giả muốn nhắc nhở đàn ông rằng vợ không cho ăn cơm cũng đừng ra ngoài ăn phở. Như vậy thì ông còn đường nào để lựa chọn? Chẳng lẽ tình nghĩa vợ chồng mấy chục năm phải chấm dứt vì thiếu tình dục? Nếu như không thì chẳng lẽ ông phải sống trong sự cô đơn và thiếu thốn cho hết cuộc đời? Nếu như đối với ông tình dục là quan trọng thì bà có thể nào đáp ứng giữa đường (meet halfway) được không? Dĩ nhiên tôi đâu phải là nhà tâm lý tình dục đâu mà có câu trả lời.

Tuy đây là tập truyện hư cấu nhưng tác giả dùng những câu chuyện khá giống với thực tế. Cách viết lách của anh mộc mạc nên cũng dễ đọc. Còn các chủ đề thì không có gì mới lạ nên đọc cũng không hào hứng cho lắm.

Người Việt chúng ta có câu tục ngữ chắc chắn đứa trẻ nào sống trên đất Việt cũng thuộc lòng: “Anh em như thể tay chân / rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần.” Nhưng theo tôi chứng kiến phần nhiều anh chị em cãi nhau từ nhỏ cho đến già. Lúc còn bé cãi nhau tranh giành đồ chơi. Đến nửa đời người cãi nhau tranh giành tài sản. Đến khi già lôi chuyện cũ ra cãi tiếp.

Dù cho vật đổi sao dời, tình anh chị em vẫn không thể đổi thay. Dù ghét nhau hay giận nhau cũng mãi mãi là anh chị em. Thôi thì mỗi người nhường một bước. Chuyện cũ xóa bỏ, cố gắng hàn gắn lại tình anh chị em. Kiếp này có duyên mới được cùng chung một dòng máu. Đời người ngắn ngủi. Anh chị em nên đoàn kết với nhau. Đã là anh chị em rồi thì không có gì không thể tha thứ cho nhau.

Tôi cũng đã nhiều lần làm tổn thương đến anh chị của mình. Rồi thì anh chị cũng đã từng tha thứ cho thằng em út dại khờ này. Anh chị chẳng những không trách móc những sai lầm của tôi mà còn dùng tình cảm để thương tôi nhiều hơn. Tôi sẽ cố gắng hết sức để gìn giữ tình cảm anh chị em.

Giờ đây thấy mấy đứa con mình tranh cãi nhau nhiều hơn ăn cơm bữa, tôi bực bội, phiền muộn, và đau lòng lắm. Tôi luôn giải thích với chúng sự quan trọng của tình cảm anh em trong gia đình nhưng lời tôi nói như gió thổi qua tai. Hy vọng lúc lớn lên tụi nó sẽ nhận thức được tình cảm anh em mà thương yêu và đùm bọc lẫn nhau.

Xin cám ơn những lời hỏi thăm và sự quan tâm của người thân và bạn bè gần xa về tình trạng của mẹ. Trưa thứ năm vừa qua, mẹ đã được cho về từ trung tâm phục hồi. Tuy đi đứng còn rất khó khăn nhưng mẹ cảm thấy thoải mái hơn khi được về nhà.

Chiều hôm qua nhìn thấy mẹ đau đớn đến khóc tôi xót xa. Bác sĩ cho biết mẹ sẽ bị đau đến suốt đời vì xương sống của mẹ đã bị mẻ. Giờ chỉ còn cách uống thuốc để mẹ được giảm cơn đau nhức nhối. Bác sĩ cũng nhắn nhủ mẹ phải vận động chứ đừng nằm hoặc ngồi nhiều. Tuy đau thấu xương, mẹ cũng cố gắng đi qua đi lại trong nhà. Thấy mẹ ăn uống ngon miệng hơn và tinh thần vẫn mạnh mẽ tôi rất vui.

Chỉ có điều mẹ ngủ không được ngon giấc nên tôi nằm kế bên tâm sự với mẹ. Đã lâu rồi tôi không có cơ hội trò chuyện riêng tư với mẹ và ít khi được nghe mẹ kể về quá khứ. Tôi muốn biết thêm về chuyện ấu thơ của mẹ. Tôi muốn tìm hiểu thêm chuyện tình cảm của mẹ cũng như lối suy nghĩ của mẹ. Hai hôm nay tôi hỏi hết những gì tôi thắc mắc và mẹ cũng đã kể lại thật lòng những gì mẹ còn nhớ. Tôi đã thu âm lại hơn hai tiếng đồng hồ cuộc đàm thoại của hai mẹ con. Khi nào có thời gian tôi sẽ viết lại những điều thú vị mẹ đã bày tỏ. Nói tóm lại là cuộc đời mẹ là bể khổ và mẹ chỉ mong mỏi được mau bình phục để sống những ngày tháng bên con cháu.

Chị tôi tạm nghỉ công việc ba tháng để lo cho mẹ. Tôi cảm kích lòng hiếu thảo và cảm tạ sự hy sinh của chị dành cho mẹ. Hy vọng hai mẹ con có những giây phút nhẹ nhàng, vui vẻ, và giá trị bên nhau. Được chăm sóc cho mẹ là niềm hạnh phúc không phải ai cũng có. Đừng đánh mất đi cơ hội để rồi mai đây hối hận.

Là con trai út trong nhà, tôi có trách nhiệm nuôi dưỡng mẹ và tôi đã ngỏ ý muốn rước mẹ về chung sống với gia đình tôi nhưng mẹ đã quen sống với chị. Mẹ không muốn thay đổi. Mẹ khen chị lo lắng cho mẹ chu đáo nên khuyên tôi khỏi bận tâm. Khi nào cần thì tôi về là đủ rồi. Nghe mẹ nói vậy tôi cũng yên tâm và tôn trọng sự lựa chọn của mẹ. Chị còn đủ sức để lo cho mẹ tôi cũng an lòng và tôi luôn sẵn sàng tiếp tay chị để mẹ có được cuộc sống yên ổn ở tuổi già.

Mười chín tuổi, Trương Nguyện Thành cùng người em trai mười bốn tuổi vượt biên. Đến Mỹ với vốn liếng tiếng Anh ít ỏi nhưng anh cố gắng học rồng rã mười năm liên tiếp để nhận bằng Tiến sĩ Hoá học. Anh cưới vợ Nhật và có hai đứa con trai. Đứa lớn tự kỷ và đứa nhỏ nhạy cảm. Tuy vợ chồng ly dị lúc hai cháu còn nhỏ, hai người vẫn tiếp tục cùng nhau dạy dỗ hai đứa con nên người.

Qua Cha Voi, anh chia sẻ những trải nghiệm của mình về cách dạy từ lúc hai cháu còn bé cho đến lúc hai đứa trưởng thành. Khác với Mẹ Hổ (Tiger Mom), phong cách Cha Voi là không dùng hình phạt nghiêm khắc hoặc dùng bạo lực để bắt buộc con tuân theo mà dùng cách thuyết phục và khuyên nhủ con. Cơ bản của Cha Voi là giúp đỡ con phát triển kỹ năng, nhân cách, tư duy, và kiến thức.

Những kinh nghiệm dạy con của anh rút ra từ cách “uốn tre từ thuở còn măng” của ông nội phối hợp với những nhận thức của anh từ văn hoá Việt, Mỹ, Nhật, và Đan Mạch. Tôi ít khi đọc sách về việc nuôi nấng con cái (parenting) cho dù đề tài này được viết rất nhiều trong sách tiếng Anh. Mỗi trường hợp của mỗi gia đình đều khác nhau nên những gì áp dụng cho cha mẹ Mỹ không phù hợp với cha mẹ Việt. Sách này thì có rất nhiều điểm giống trường hợp của tôi từ văn hoá đến cách thức nên những gì anh đã trải nghiệm tôi có thể học hỏi và áp dụng vào hoàn cảnh của mình. Cái nào không áp dụng được thì cũng không mất mát gì.

Tôi hâm mộ sự quyết định viết sách bằng tiếng Việt thay vì tiếng Anh. Tuy sống ở Mỹ hơn bốn mươi năm mà anh vẫn giữ được tiếng mẹ đẻ của mình và viết rất trôi chảy. Đồng thời sách Việt về đề tài dạy dỗ con cái nên người ở thời đại số rất hiếm hoi. Tôi khuyến khích cha mẹ Việt trong nước và ngoài nước nên đọc. Sách chỉ hơn 300 trang mà tác giả đã ghi lại mười mấy năm trải nghiệm và anh đã thành công. Anh không phải là một chuyên gia dạy con mà chỉ là một người cha thương yêu con cái của mình hết tấm lòng và chỉ mong muốn con mình có được cuộc sống hạnh phúc.

Chiều hôm nay lái xe một mình trên xa lộ hơn ba tiếng đồng hồ, tôi tạm thời gác lại hết những chuyện phiền muộn trong đời sống để chìm đắm vào sáu tập Truyện ngắn của nhạc sĩ Phan Mạnh Quỳnh. Mỗi câu chuyện tình cảm sâu lắng được kể qua chất giọng ấm áp của Hà Anh Tuấn và những phần hoà âm mộc mạc, sang trọng, và êm dịu.

Đây là một concept album được sắp xếp kỹ càng để tạo cho người nghe được một cảm nhận (experience) trọn vẹn từ đầu đến cuối tuy ngắn ngủi. Nhưng nếu phải chọn một trong sáu câu chuyện thì tôi sẽ chọn “An.” Chỉ nghe hai câu đầu, “An ơi! Hãy ước hoa đăng chuyển lời / Mênh mang gió tới lắng nghe chờ đợi,” khiến tôi nhớ ngay đến người bạn cũ tên An. An ơi! Thấm thoát hơn hai mươi năm rồi đã không gặp. Qua tiếng đàn dương cầm vu vơ hoà quyện với dàn dây mang máng buồn, Hà Anh Tuấn đem đến trong tôi một thoáng xao xuyến khi hát câu:

Chân đi không nỡ, tay buông không thành
Sợ đời lạc mất dấu
Vương đôi giọt sương khóe mi dứt áo ta buồn
Hương còn chưa thể phai ai níu con đường.

Truyện ngắn là một album truyền cảm, lãng mạn, và rất Hà Anh Tuấn.

Tập truyện ngắn của Nguyễn Thị Mai Phương nhẹ nhàng nhưng sâu lắng. Cảm xúc nhất là những câu chuyện về thân phận bà và đặc sắc là khi Mai Phương viết về cơ thể của phụ nữ. Cô diễn đạt những sắc đẹp tự nhiên đầy quyến rũ của những cô gái làng quê.

Chẳng hạn như viết về người vợ chiều chồng trong “Ngày mai”:

Có đêm, anh bạo liệt hăm hở trên thân thể nàng, vùng tam giác của nàng nóng bỏng và ướt đẫm, anh tự hào lắm, mình đã chinh phục nàng tuyệt đối.

Hay một cô gái mới lớn trong “Nắng chiều day dứt”:

Cái quần đùi chật căng cùng cái áo phông cũn cỡn làm lộ nước da trắng như ngó sen của nó. Nước da ấy lại được tạo hoá ban cho ở cái con người khờ khạo, ngốc nghếch. Và khối chuyện khốn nạn xảy đến khi có kẻ thèm khát hai núm nhô cao dưới áo kia và da thịt ấy của Nâu.

Hay đoạn văn viết về một phụ nữ đang yêu đắm đuối trong “Thềm cỏ dại”:

Tôi đã chìm đắm và để anh vào thật sâu trong mình. Thấy rõ ràng mình và anh tan chảy như đám sương trên vách núi, ào ạt, mê man, cuồng si.

Hoặc cặp tình nhân dưới ánh trăng trong “Sợi dây”:

Sau những nụ hôn, ánh trăng là kẻ đồng lõa xui khiến Bốp khám phá khuôn ngực phập phồng sau áo mỏng của Mơ. Những khuôn môi bỏng rát trải dài khắp cơ thể Mơ. Cô thấy mình tan chảy thành vệt trăng vắt ngang trời kia.

Thật ngậm ngùi khi đọc về những câu chuyện đau lòng của những cô gái hồng nhan bạc phận. Đọc mà không thể nào không nghĩ đến một câu trong ca khúc “Kỷ niệm” của Phạm Duy, “Tôi mơ làm triệu phú cứu vớt gái bơ vơ.” Tôi rất thích chất thơ trong cách kể chuyện của Mai Phương.

Chín giờ sáng Đán thức dậy xem TV không ăn sáng. Đán đợi anh Đạo thức rồi mới ăn. Không biết tối qua Đạo làm gì mà ngủ đến gần trưa mới dậy.

Khi Đạo xuống lầu, Đán tìm udon nấu cho hai anh em ăn. Lục tủ lạnh chỉ còn lại một gói udon. Tôi bảo thôi con nấu cho con ăn đi còn anh Đạo ăn món khác. Nó nấu xong dọn sẵn lên bàn rồi gọi Đạo lên ăn. Tôi hỏi còn phần của con đâu? Nó bảo nó ăn món khác.

Thằng em này tình cảm và dễ thương lắm. Cái gì cũng nhường cho thằng anh. Tôi khen nó và cho ý kiến rằng hai anh em chia nhau ra ăn. Nó khoái chí nấu thêm nước súp và cho thêm cua giả và chả vào rồi sớt qua tô lớn hai anh em cùng ăn.

Nhìn thấy hai anh em tụi nó đùm bọc nhau tôi vui và hạnh phúc.

Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy

Lâu rồi mới được thưởng thức lại giọng ca nam đẹp và đằm thắm của Đức Tuấn như thuở ban đầu. Đôi mắt người Sơn Tây và Ngậm ngùi… Chiếc lá thu phai là hai sản phẩm khởi đầu của Đức Tuấn trọn vẹn từ giọng hát đến hoà âm. Sau này Đức Tuấn phát âm quá điệu có lúc nghe nổi cả da gà. Đức Tuấn đã cố gắng sửa đổi và cho đến album này mới thật sự thoát khỏi cách hát dẻo quẹo ấy.

Cũng giống như những album tác giả Đức Tuấn đã thực hiện, Trọn một kiếp yêu gồm mười tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Lam Phương qua phần hoà âm phối khí của nhạc sĩ Đức Trí. “Kiếp nghèo” vẫn là nhịp điệu tango nhưng nó trở thành sang trọng qua bàn tay của Đức Trí. Cách sử dụng dàn dây để khiêu vũ theo giọng hát ấm áp của Đức Tuấn thật tuyệt.

“Khúc ca ngày mùa” được hoà âm qua vũ điệu cha cha cha vui nhộn đưa người nghe trở về với miền thôn quê. Đức Tuấn cũng phải đổi sang giọng Nam để hòa nhịp với nhạc cụ quê hương (như mộc cầm) Đức Trí quyện vào. Qua “Một mình,” Đức Tuấn hát như tự sự với tiếng đàn dương cầm. Đức Trí không dùng đến phần nhịp điệu (rhythm section) mà chỉ dùng dàn dây (string section) để tạo ra một không gian thân mật (intimacy). Cách sử dụng a cappella để đệm cho ca khúc “Tình Bơ Vơ” thật thú vị. Nó tạo ra một phong gian nguyện cầu buồn thê lương.

Một bất ngờ đầy hướng thú của album là sự xuất hiện của Ngọc Khuê. Dĩ nhiên Ngọc Khuê hát nhạc phẩm nào cũng khác lạ cả và ca khúc “Duyên kiếp” cũng không ngoại lệ. Cho nên bài song ca này Khuê nuốt chửng Tuấn rồi. Có lẽ Trí hoà âm bài này theo điệu funk không phải theo Tuấn mà là theo Khuê. Ngược lại, “Cho em quên tuổi ngọc,” Đức Tuấn hát với Hồng Nhung hợp rơ hơn. Phần hoà âm bán cổ điển của Đức Trí khá hấp dẫn. Trí và Đức cũng song ca bài “Ngày tạm biệt.” Giọng Trí nghe cũng OK lắm đấy.

Từ giọng hát đến hòa âm đến tác tác phẩm, đây là một trong những album xuất sắc của Đức Tuấn. Sự hợp tác giữa Tuấn và Trí đem đến một sản phẩm giá trị. Chắc chắn họ sẽ tái hợp cho những dự án trong tương lai.

Hai tuần trước mẹ ngã trong lúc đang tắm. Mẹ nhập viện gần một tuần rồi chuyển sang trung tâm phục hồi. Mẹ bị nứt xương sống và có thể nứt xương mông nên mẹ đau đớn vô cùng.

Vì đại dịch còn lan truyền nên cuối tuần vừa rồi tôi mới về thăm mẹ. Tôi mua mì vịt tiềm và hủ tiếu thập cẩm cho mẹ ăn đỡ ngán. Mẹ ngồi trên xe lăn, đi đứng không được, và ăn uống khó khăn. Tay mẹ yếu gắp thức ăn không vững nên tôi đút cho mẹ ăn mà lòng dạ xót xa. Mẹ cố gắng ăn nhưng cơn đau nhức nhối khiến mẹ nuốt không trôi. Thuốc không giúp xoa dịu đi nỗi đớn đau của mẹ.

Không biết mẹ sẽ ở lại khu phục hồi bao lâu nhưng tình trạng giờ thì chắc phải cần rất nhiều thời gian mới có tiến triển. Vì vẫn còn đang trong cơn đại dịch, khu hồi phục rất nghiêm khắc. Mỗi ngày chỉ được một người thăm bệnh nhân từ 3 giờ chiều đến 8 giờ tối. Trước khi vào phải đo nhiệt độ, rửa tay khô, và lúc nào cũng phải đeo khẩu trang. Khi vào thăm chỉ được ở trong phòng bệnh nhân cho đến lúc về. Họ cẩn thận như thế tôi cũng yên tâm.

Vì giờ thăm bệnh giới hạn nên tôi ở nhà chị. Lâu rồi ba chị em mới có thời gian bên nhau ăn uống và chuyện trò. Trong lúc mẹ bị hoạn nạn, chị em vẫn đùm bọc là điều đáng quý. Hai chị lo lắng cho mẹ rất nhiều và chăm sóc cho mẹ chu đáo. Hành động của hai chị chứng tỏ tình thương cho mẹ nhiều hơn lời nói. Cầu mong mẹ phục hồi nhanh chóng trở về với tụi con.

Hôm nay mượn thư viện gần chục quyển sách Việt mới cho mùa hè. Tôi đọc sách để khỏi bị tin tức làm sao lãng. Tôi đã quá mỏi mệt với chính trị Hoa Kỳ. Sự chia rẽ giữa hai đảng phái và giữa những người ủng hộ và chống đối ông tổng thống đương kim càng lúc càng sâu không thể nào rút ra được. Tôi không tin những người theo ông ta là ngu dốt nhưng sự cuồng tín đã làm cho họ ngu muội. Họ đã không còn nhìn nhận ra được phải trái và càng không phân biệt được giữa giả và thật. Họ đã tôn thờ ông như một vị chúa cứu thế nên không có điều gì ông ta nói quá đáng hoặc những gì ông làm là sai trái. Họ căm thù đảng Dân chủ và ghét luôn những người chỉ trích ông ta. Cho nên có giải thích gì nữa cũng vô tác dụng.

Cộng đồng người Việt ở Mỹ đã bị tin vịt đầu độc đến hết thuốc chữa. Trong thành phần nạn nhân của tin giả gồm có những người chưa từng theo dõi chính trị nhưng họ nhanh chóng trở thành những chính trị gia trên mạng xã hội sau khi ông ta đắc cử tổng thống. Họ chỉ xem những tin tốt đẹp về ông và tin chà đạp những người phản đối ông rồi hùa theo không cần biết nguồn gốc tin tức ở đâu ra. Tôi cũng đã xem nhiều tin tiếng Việt trong giới truyền thông người Việt và thấy rõ ràng đa số là tin giật gân vậy mà nhiều người Việt tin, ủng hộ, và còn chia sẻ. Không ngờ rằng cộng đồng mình quá nhiều người bị mù quáng. Họ đã bị nhiễm con virus màu cam nên họ đã không còn ngần ngại để lộ ra sự mê muội, kỳ thị, và hiểu biết hạn chế của họ.

Tôi không biết nói gì hơn. Tình thân gia đình, tình bạn hữu, tình đồng hương đều bị ảnh hưởng bởi chính trị và ông ta. Tôi không muốn phải như thế nên việc tôi có thể làm được là đi bầu với lá phiếu của mình. Ngoài ra thì để đầu óc tập trung vào chỗ khác như đọc sách, thiết kế trang web, và gia đình. Hy vọng rằng cuối năm sẽ có đổi thay. Tình trạng hiện tại mà kéo dài đến bốn năm nữa tôi sợ rằng đất nước Mỹ sẽ không còn đất nước Mỹ nữa. Nền dân chủ sẽ không chết trong bóng tối mà sẽ chết ngay ngoài ánh sáng.