Nếu như Billie Holiday còn sống năm nay bà đúng 100 tuổi. Tuy bà rời xa thế giang đã hơn nữa thế kỷ, tiếng hát của bà vẫn còn tồn tại mãi. Trong vài tuần vừa qua, tôi gôm tất cả 573 bài hát của bà tôi đã sưu tầm vào iPhone và nghe theo kiểu “shuffle.” Giọng bà vẫn luôn lôi cuốn tôi vào thế giới đầy sầu não của bà. Thế nhưng tôi chẳng bao giờ muốn rời khỏi cái cảm giác đầy phiền muộn ấy.

Tuần vừa rồi ngày nào cũng mưa và càng mưa tôi càng muốn nghe bà hát. Tuy bà bị ảnh hưởng của Bessie Smith và Louis Armstrong nhưng bà đã tạo ra một lối hát rất riêng. Một trong cái đặt điểm của bà là có thể chuyển những ca từ tầm thường thành nghiêm nghị. Chẳng hạn như câu “You know that love is just like apple pie / It’s either sweet or tart” trong bài “How Could You?” Đọc thì buồn cười nhưng nghe bà ca thì dường như bà thấu hiểu được cái vị ngọt và đắng trong tình yêu.

Vài tuần trước ham vui tôi đã uống hơi quá chén nên bị thấm thía và đồng cảm khi nghe bà tâm sự “and I drink a little too much” qua bài “Fine and Mellow.” Tuy tôi đã nghe nhiều ca sỉ nhạc jazz hát bài “Love Me or Leave Me” nhưng khi nghe bà hát tôi đã không nhận ra bài hát cho đến điệp khúc. Bà đã không theo đúng giai điệu của tác giả đã viết nên làm cho bài hát trở nên khác hẳn. Thật bái phục.

Nếu bạn nào muốn hiểu thêm về cách hát của bà, hãy tìm đọc quyển Billie Holiday: The Musician and the Myth của ông John Szwed. Sách ngắn nhưng rất hay về việc giải thích cách hát có một không hai của nữ hoàng hát nhạc jazz.

Thú thật tôi chẳng có hứng thú gì để thưởng thức album mới của Phan Đình Tùng. Lý do đơn giản là nhìn cái tracklist tôi có thể hình dung ra được cách hát của Tùng. Và khi nghe qua một lần quả thật như dự đoán. Tùng rất trung thành với những tình khúc vượt thời gian. Thập chí còn cố gắng hát đúng nhịp nên không điều khiển được hơi thở của mình. Phong trào nhạc Việt bây giờ hát lại nhạc củ rất nhiều, nhưng đem những gì mới lạ cho những tình khúc xưa thì rất hiếm. Tùng cũng không ngoại lệ. Phần hòa âm và phối khí chỉ đạt đến trung bình. Cách hát cũng chẳng khác lạ tuy có chút trưởng thành hơn.

Vì chất giọng hơi yếu và kỹ thuật không điêu luyện nên Thái Trân hát nhạc Trịnh nhẹ nhàng và thản nhiên. Cô không gào thét “Xin Trả Nợ Người,” cũng không trách móc “Em Còn Nhớ Hay Em Đã Quên.” Chính vì sự mọc mạc qua giọng hát alto mềm mại, cô thể hiện được sự đồng cảm trong “Một Ngày Như Mọi Ngày” và sự chân thật trong “Tôi Ơi Đừng Tuyệt Vọng.” Tuy Thái Trân không khai thác những mới mẻ trong nhạc Trịnh nhưng cô đem đến tất cả tâm hồn và sức sống của mình vào dòng nhạc bất hủ của ông. Vì thế Bay Ði Thầm Lặng là một album đáng được nghe.

Hoàng Quyên and Lê Minh Sơn know damn well that you have listened to these songs many, many times already, and yet they still want you to hear them again. They also know that if they do anything to these beloved ballads, they would be damned for being sacrilegious. With a lesson learned through Thanh Lam’s Này Em Có Nhớ, Lê Minh Sơn has smartened up to refrain his musical direction as well as Hoàng Quyên’s vocal delivery. The first two tracks—“Giọt Nước Mắt Ngà” (Ngô Thụy Miên) and “Ru Đời Đi Nhé” (Trịnh Công Sơn)—carry the similar semi-classical vibe that made Thanh Lam’s Ru Mãi Ngàn Năm an instant classic. Whereas Thanh Lam injected so much personal experience into her singing, Hoàng Quyên expresses the lyrics with ease and innocence. Even when the band swings behind her in “Bài Không Tên Số 8” (Vũ Thành An) or the acapella voices surround her in “Để Em Mơ” (Nguyễn Cường), she focuses solely on your ears and nothing else. Although she brings nothing novelty to Phạm Duy’s “Hẹn Hò” and “Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng,” her singing is impossible to ignore. With the closeness she brought and the tasteful, east-meets-west strings Lê Minh Sơn arranged to keep things flowing, they make damn sure that you’re tuning in.

Một vài hình ảnh tưởng niệm bốn mươi năm người dân Việt Nam chia đôi:

• Biển Nhớ
• Giờ Này Anh Ở Đâu
• Một Chút Quà Cho Quê Hương

Giang Trang is apparently a devotee of Trịnh Công Sơn’s music. In her debut, Lênh Đênh Nhớ Phố, she brought some fresh air into his songs with her earthy interpretation backed by pared-down accompaniment of violinist Anh Tú and guitarist Anh Hoàng. In her sophomore release, Hạ Huyền, she continued to record Trịnh’s music, but experimented with richer sounds from guitarist Nguyễn Văn Tuấn, flutist Sương Mai, cellist Lê Thanh Long and percussionist Trần Xuân Hòa. The result was not pleasing. The exotic arrangements drowned out her singing. In her third recording, Hạ Huyền 2, she and her arranger Thanh Phương wisely return to the minimalist setting.

Recognizing that Giang Trang has an effortless style of singing that is best placed in an intimate atmosphere, Thanh Phương backs her voice with his own acoustic guitar. Although his accompaniment alone can create a musical dialog between the vocalist and the guitarist, he incorporates a few voices into the conversation. With Vân Mai on the Vietnamese 16-string zither, Lê Thư Hương on the flute and Trọng Kiều on the piano, their playing enhances rather than distracts the whole experience.

To hear how these instruments come together, listen to “Nhìn Những Mùa Thu Đi.” The zither starts off with a beautiful folk tradition. The guitar picks up the vibe and the flute joins in to create a zen setting. All the instruments drop out to focus on Giang Trang’s singing. The guitar alone returns to back the vocals. When Giang Trang gets through the song the first time, the guitar takes over the solo with the keyboard comes in. The keyboard stays on and the guitar plays an ostinato pattern as the vocal returns. After the vocal naked vocal faded out at the end, all the instruments join force to take the tune out.

The entire album is orchestrated in similar fashion; therefore, the experience is coherent, but never boring. What makes the arrangements so intriguing is that they never reveal the original melody because they don’t have to. The ballads are already too familiar and Giang Trang sings them straight on. As I am listening to record, I can’t help but wonder what if she takes Billie Holiday’s approach and deviates away from Trinh’s melody completely? That would be the art of reinterpretation.

Under the mentorship of Đàm Vĩnh Hưng, Trọng Khương released his debut, Mộng Bình Thường, covering standards. From the bluesy opening on “Gởi Gió Cho Mây Ngàn Bay” (Đoàn Chuẩn and Từ Linh) to the closing duet with Mr. Đàm on “Chiều Nay Không Có Em” (Ngô Thụy Miên), Trọng Khương doesn’t have much freshness to offer, specially in this overcrowded market of recording old ballads. The exceptions are the bright swinging “Cô Bắc Kỳ Nho Nhỏ” (Phạm Duy) and the Latin-inflected “Chỉ Có Em” (Lam Phương). Both tunes have the light, joyful vibe that suggests the simple dream he alludes to in the title. The album would have worked better if he opted for more strip-down productions.

Ngọc Anh’s newest release is a predictable, yawn-worthy cover of Lam Phương’s ballads. Like Lệ Quyên, Ngọc Anh brings nothing fresh to the old standards. Even the music productions are dull and lifeless. Listening to Cám Ơn Người Tình makes you want to return to Bạch Yến’s superb interpretation of Lam Phương’s music.

Hôm nay Đạo được nghỉ học nên hẹn hai má con nó ra khu Eden ăn trưa. Tôi đến sớm hơn nên đứng trước cái water fountain vừa đợi vừa đọc sách. Rồi một anh chàng (chắc lớn hơn tôi một vài tuổi) cùng một cô vợ trẻ xinh đẹp đến Bambu. Anh ấy chào hỏi tôi thì tôi cũng chào lại. Cô vợ vào trong mua chè còn anh ấy lấy ra điếu thuốc hút và mời tôi. Tôi từ chối và chợt nhớ anh ấy là thợ hớt tóc tôi đã từng gặp. Tôi hỏi, “Lâu nay đi ngang tiệm không thấy anh. Anh hết làm ở đó rồi hả.” Anh lịch sự trả lời, “Bây giờ em làm chổ khác rồi.” Tôi đùa hỏi thêm, “Dạo này còn đi massage nữa không?” Ảnh hơi ngạc nhiên nhưng cũng trả lời “Có vợ rồi. Hết rồi.”

Cách đây cũng năm sáu năm có một lần tôi đến tiệm cắt tóc để sửa lại sau khi vợ chơi cái tông đơ sát vào đầu lổm một chổ. Khi vào cắt tóc ảnh hỏi tôi sau vậy thì tôi cũng nói thật. Ảnh nói không sao để ảnh sửa lại. Trong lúc cắt thì cũng hỏi thăm qua lại vài câu vì trong tiệm chỉ có tôi và anh thợ. Anh cho biết là đang bảo lảnh vợ từ Việt Nam sang. Lúc cắt gần xong thì có một thanh niên vào tiệm. Anh thợ nó với người thanh niên đó, “Mầy cho tao cái địa chỉ của cái ‘động’ đi. Tao làm mất rồi.” Anh chàng thanh niên mở điện thoại di động ra và viếc xuống tờ giấy. Anh ấy hỏi tôi có muốn địa chỉ không tôi cười hỏi lại động gì? Ảnh nói đó là nơi Korean massage. Mấy em Hàng Quốc massage xong rồi “xử” luôn. Ảnh đùa thêm, “Lâu lâu phải sả đạn chứ không nó dồn lên đầu là nổ tung.” Tôi cười và từ chối địa chỉ. Đi đến chổ đó chắc là gia đình tan vỡ.

Khi vợ anh ấy quây trở lại với ly chè ba màu và ly cafe mocha, chúng tôi chào tạm biệt. Anh ấy không rủ tôi lại chổ anh hớt tóc đơn giản là vì sau năm năm tôi đã không còn tóc nữa.

Để đáp ứng yêu cầu của những khán giả hâm mộ nhạc trữ tình, Lệ Quyên cho ra đời Khúc Tình Xưa 3 với 11 nhạc phẩm quá quen thuộc như “Hoa Nử Về Đêm” (Trần Thiện Thanh), “Kiếp Cầm Ca” (Huỳnh Anh), và “Đêm Tâm Sự” (Trúc Phương) song ca với Thái Châu.

Với phần hoà âm trung bình của nhạc sĩ Tấn Phong cộng với cách trình bài trung thành của ca sĩ Lệ Quyên, Khúc Tình Xưa 3 sẽ không đem đến cho người nghe những gì bất ngờ. Lệ Quyên không nhọc công đem lại những nét mới lạ. Cô chỉ hát cho đúng điệu bolero và ra cảm tình.

Tuy album không dở nhưng nghe Lệ Quyên hát lại “Người Đi Ngoài Phố” (Anh Việt Thu), “Ai Cho Tôi Tình Yêu” (Trúc Phương), và “Sương Lạnh Chiều Đông” (Mạnh Phát) làm tôi thèm được thưởng thức lại giọng hát Thanh Thúy đã thu âm trước 1975.