Vài tháng gần đây có sự thay đổi trong công việc khiến tôi căng thẳng, thậm chí chán nản. Tôi tự khuyên mình đừng lo xa quá chuyện gì đến sẽ đến. Những gì ngoài tầm tay mình thì cũng không thay đổi được gì. Nhưng làm sao không lo ngại khi tôi còn có trách nhiệm nuôi sống gia đình.

Đôi lúc cũng tâm sự với bà xã về một số vấn đề tôi đang đối diện nhưng rồi lại ngại khiến thêm một người phải lo âu. Người ngoài cuộc cũng không giúp đỡ được gì. Thôi thì cứ tiếp tục đến đâu hay đến đó. Khi một cánh cửa này đóng lại sẽ có cánh cửa khác mở ra. Hy vọng là vậy.

Tuần vừa rồi trước khi bước vào cuộc họp, tôi vẫn bâng khuâng không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Tôi cũng đã chuẩn bị tinh thần và tự nhắc nhủ mình rằng dù chuyện gì xảy ra cũng phải giữ bình tĩnh. Đừng để cảm xúc của chính mình làm mình mất đi lý lẽ. Đã có một số chuyện không tốt đẹp xảy ra khi tôi không tự kiềm chế được cảm xúc của chính mình. Tôi không muốn điều đó lại tái diễn.

Bỗng nhiên tôi nghĩ ngay đến mẹ. Tôi xin mẹ giúp đỡ cho tôi nhưng tôi không biết yêu cầu mẹ giúp đỡ điều gì. Thế rồi cuộc họp diễn ra và kết quả êm đềm hơn những gì tôi tưởng tượng. Mọi chuyện coi như cũng tạm ổn. Tôi cảm thấy thoải mái hơn một chút cho dù tương lai không thể biết được. Một lần nữa, phép bí ẩn của mẹ đã giúp tôi vượt qua một khó khăn trong cuộc sống. Cám ơn mẹ nhiều.

Sáng nay nhìn thấy xe tải có ký hiệu Sauder’s Eggs khiến tôi bùi ngùi nhớ đến mẹ. Những ký ức chợt ùa về làm tôi vừa nghẹn ngào vừa nở một nụ cười. Ngày xưa mẹ làm cho hãng trứng Sauder’s 10 tiếng mỗi ngày với mức lương tối thiểu. Thế mà mẹ vẫn cảm thấy may mắn có được việc làm. Mẹ thường đùa rằng mẹ sẽ không bao giờ bị thất nghiệp vì ai cũng ăn trứng rồi ỉa ra. Giờ nghĩ lại mẹ nói đúng. Nghề thiết kế website của tôi chả ai cần.

Nhớ lại thời đó mỗi buổi sáng tôi phải thức sớm đưa mẹ đến hãng. Mùa đông lạnh thấu xương ngủ chưa đã giấc cũng phải bò dậy. Giờ đây ước gì được trở lại thời gian đó được đưa đón mẹ mỗi ngày. Thời đó mẹ làm chung với một bác gái người Việt. Lúc đầu hai người thân thiện nhưng rồi trở thành kẻ thù. Mỗi chiều về nghe mẹ kể chuyện xích mích giữa hai người mà khiến tôi xót xa. Lúc đó còn trẻ trâu và luôn đứng về phía của mẹ nên tôi bị lôi vào trận chiến với những đứa con của bác. Họ đã trưởng thành vậy mà vẫn ăn thua với thằng nhóc như tôi.

Người Việt làm chung với nhau đếm không qua đầu ngón tay vậy mà phải tranh cãi nhau. Nghĩ lại buồn cười thật. Giờ đây mọi chuyện cũng đã qua. Có hối tiếc cũng quá muộn. Hy vọng nếu có tình cờ gặp lại, mấy anh chị đó không trách móc chuyện xưa.

Mỗi khi nghĩ đến mẹ, lòng thật buồn và cuộc sống như vô nghĩa. Tôi không thể nào vượt qua được nỗi đau mất mẹ. Cuộc đời này còn lại của tôi sẽ luôn thiếu mẹ. Thiếu đi những tiếng cười của mẹ. Thiếu đi những lời lẽ của mẹ dù trách móc, giận hờn, hay nhắc nhở. Sau khi rời cõi tạm này tôi sẽ gặp lại được mẹ hay không?

Âm nhạc Việt Nam vẫn bị trong tình trạng ca sĩ mới hát nhạc xưa. Ca sĩ mới nhiều đến nỗi tôi không thể nhớ tên. Còn nhạc mới thì dường như tôi chưa từng được nghe một bài nào trong vòng 5 năm gần đây. Chắc tôi theo giỏi âm nhạc không đúng chỗ hoặc cách nghe nhạc của tôi bị lỗi thời.

Tôi không nghe nhạc đơn (single) mà chỉ thích chiêm ngưỡng trọn vẹn một album. Thường thì ca sĩ thu âm album chỉ hát nhạc xưa. Chẳng hạn như Nhật Thảo với Những ngày thơ mộng. Giọng của cô cũng rất là già dặn và cô trình bài “Bão tình” (nhạc Hoàng Trọng & lời Duy Viêm) rất thấm cùng với lối hòa âm rất mộc của Đạo Nguyễn. Cô hát “Kiếp nào có yêu nhau” (nhạc Phạm Duy & thơ Minh Đức Hoài Trinh) hơi bị run. Tôi không hiểu vì lý do gì vì phần orchestration của Đạo Nguyễn cũng rất nhẹ nhàng. Nhưng anh đem lại một bất ngờ khi cho tiếng súng nổ vào phần hòa âm của mình.

Nam ca sĩ Tuấn Anh không những được song ca với Nhật Thảo qua ca khúc “Một ngày không có em” (nhạc Y Vân & lời Nguyễn Long) mà còn được hát đơn ca khúc “Bước chân dĩ vãng” (Nguyễn Hiền & Lan Đài). Với giai điệu blues ngà ngà say, Tuấn Anh cướp đi phần trình diễn của ca sĩ chính trong album.

Rất hiếm mới được thưởng thức một album Việt jazz trọn vẹn từ đầu đến cuối. Ngọc Linh đã thành công trong lĩnh vực này với album Tự tình. Với chất giọng ấm áp nồng nàn, Ngọc Linh chuyên trở dòng nhạc tình đầy cảm xúc và lãng mạn. Tuy nhiên, Tự tình được nâng cao nhờ phần hòa âm và phối khí đặc sắc của Phan Cường, Hữu Hiệp, và Thiện Trần. Dĩ nhiên không thiếu sự cống hiến quan trọng của các nhạc sĩ chơi nhạc cụ.

Đã nghe qua một số nam ca sĩ trình bài nhạc phẩm “Vì đó là em” (Diệu Hương) và cách hát của Tuấn Ngọc thì đỉnh rồi nhưng phần hòa âm cho anh không đạt so với âm hưởng blues trong version cho Ngọc Linh. Từ bài pop ballad mà phối lại với blues jazz nghe hơi bị phê.

“Thành phố buồn nằm nghe khói tỏa / Người lưa thưa chìm dưới sương mù”, nghe Ngọc Linh hát câu này với tiếng jazz khiến cho người nghe có thể cảm nhận được cái “Thành phố buồn” của nhạc sĩ Lam Phương. Chắc tại “Tôi đưa em sang sông” (Y Vũ và Nhật Ngân) mà đi tửng tửng theo điệu funk nên “Hôm nao em sang ngang, bằng xe hoa thay con thuyền?” mà cũng chẳng biết.

Dường như bài hoà âm nào cho “Ảo ảnh” (Y Vân) cũng theo điệu bossa nova nhưng version cho Ngọc Linh được hương vị Latin đậm đà. Tình khúc lãng mạn, “Tình tự mùa xuân” (Từ Công Phụng), được pha một chút blues jazz vào cho thêm phần thấm thía.

Tự tình là một album tôi sẽ nghe đi nghe lại nhiều lần trong năm 2023.

Giọng của Ngân Thùy cũng tốt nhưng thiếu nét riêng. Nếu như phải đoán giọng ca của cô thì chắc sẽ không dễ dàng nhận ra trong một rừng ca sĩ của âm nhạc trong nước. Tôi cũng rất thích lối hoà âm và phối khí của nhạc sĩ Đạo Nguyễn nhưng trong album này không hiệu quả lắm. Những bài phối của anh chỉ nhẹ nhàng theo sao giọng hát của Ngân Thùy chứ không làm tăng thêm phần trình bài của cô. Ngân Thùy hát lại những ca khúc cũ với lối hoà âm hơi bị smooth quá.

Một album acoustic mộc mạc chỉ giọng hát của Minh Thu và tiếng đàn guitar. Giọng hát của Minh Thu đầy chất khói và cô hát “Quê nhà” của nhạc sĩ Trần Tiến rất thấm. Cô trình bài các ca khúc khác cũng tốt nhưng chỉ đơn giản với tiếng đàn mộc nên bị buồn tẻ.

Chất giọng của Xuân Hảo trầm ấm nhưng cách hát của anh vẫn hơi bị cứng. Chẳng hạn như khi anh trình bài “Mộng dưới hoa” (nhạc của Phạm Đình Chương và thơ của Đinh Hùng) và “Tôi đi giữa hoàng hôn” (Văn Phụng), anh hát hơi bị ngượng nghịu một tí. Riêng “Cô hàng nước” (Vũ Minh) thì cái flow của anh rất đẹp. Đạo Nguyễn dùng dàn nhạc để phối khí bài này rất tuyệt—nhất là khi tiếng sax vu vơ theo sao giọng ca trầm của nam ca sĩ. “Cô hàng nước” là ca khúc nổi bật nhất trong album này.

Từ chất giọng khàn đến cách nhả chữ, Minh Tâm hát rất giống cô Khánh Ly. Chẳng hạn như chữ “ngỡ” trong ca khúc của cố nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, Minh Tâm phát âm y chang như cô Khánh Ly. Chỉ khác là không rè bằng vì thiếu thuốc lá và trải nghiệm. Nghe Minh Tâm trình bày những ca khúc của Trịnh Công Sơn (“Hạ trắng” và “Ướt mi”) khiến tôi muốn nghe lại những bài thu âm trước năm 1975 của cô Khánh Ly. Album không có điểm đặc biệt hay riêng biệt của Minh Tâm.

Dạo này cố gắng hạn chế chi phí không cần thiết. Không thường xuyên đưa mấy đứa nhỏ đi ăn ở ngoài. Vợ cũng chăm chỉ nấu nướng nên về nhà ăn vừa chất lượng vừa ngon. Đi làm đem theo hộp cơm với đồ ăn thừa cũng xong. Lúc trước hay thưởng mấy đứa nhỏ trà sữa mỗi khi đi công viên trượt patin. Giờ đây tụi nó không còn muốn đi nữa nên cũng khỏi ghé vào tiệm trà sữa.

Những gì ở trong nhà tự sửa chữa được thì làm. Chẳng hạn như tự thay thùng nước nóng tiết kiệm được mấy ngàn đô. Ngoài dàn máy lạnh máy sưởi ra, mọi thứ trong nhà có thể làm được nhờ nợ nhà 15 năm qua và YouTube. Tôi cũng không sắm sửa đồ mới gì cả. Tủ quần áo của tôi có thể dùng thêm mười mấy năm nữa. Đồ đạc trong nhà và vật liệu nấu ăn thì vợ mua sắm.

Lý do hạn chế xài phung phí để đám nhỏ biết được giá trị của đồng tiền. Tôi không muốn tụi nó thấy gì cũng đòi hoặc muốn gì được đó. Nó không biết được cha mẹ phải đi làm mới có tiền. Ngày xưa mùa hè tôi đi phụ mẹ kiểm tra và xếp áo ở xưởng may 10 xu một cái. Làm một ngày mười mấy tiếng chỉ được mấy mươi đô. Tôi không dám xin mẹ tiền mua những thứ đắt giá vì tôi chứng kiến được mồ hôi nước mắt của mẹ làm kiếm tiền. Thậm chí có những lúc giành giật nhau vì mấy đồng xu. Đến bây giờ tôi vẫn bị ám ảnh về những chuỗi ngày đó.

Tuy giờ đây công việc của tôi không còn vất vả như mẹ hôm xưa, tôi không biết tương lai gần đây sẽ ra sao. Tôi phải chuẩn bị tinh thần, tâm lý, và luôn cả vật chất đề nếu có mất việc làm tôi có thể xoay sở. Tôi không muốn sống mà phải lệ thuộc vào việc làm. Tôi còn phải tiếp tục làm 20 đến 25 năm nữa. Tôi không biết sẽ còn đủ trí óc để theo đuổi ngành hiện tại không hay sẽ bị sa thải. Liệu sau khi nghỉ hưu sẽ được sống bao lâu.

Cả cuộc đời nô lệ tiền bạc thì cuộc sống này có ý nghĩa gì nữa? Nghĩ đến chỉ thêm chán nản. Tương lai chẳng có gì để mong đợi. Cuộc đời của tôi kể như là xong. Chỉ có thể đi xuống từ đây chứ không đi lên nữa. Tôi chỉ cố gắng lo cho mấy đứa con để tương lai của tụi nó tươi sáng hơn tôi. Hy vọng trong tương lai cánh cửa mới sẽ mở khi cánh cửa cũ khép lại. Đến đâu hay đến đó. Để gió cuốn đi.

Với chất giọng ấm áp và cách trình bày truyền cảm, Minh Đức hát nhẹ nhàng và trung thành với những ca khúc vượt thời gian. Vì phong cách không phá cách cũng không gào thét của anh đã được đóng khuôn nên anh cần một người nhạc sĩ biến đổi phần hoà âm phối khí một chút. Nhạc sĩ Đạo Nguyễn đã thành công với trọng trách đó bằng cách thổi vào những âm hưởng jazz. “Đường chiều” (Hồng Duyệt) mở đầu album với giai điệu blues êm dịu nhưng dễ say. “Giọt lệ cho ngàn sau” (Từ Công Phụng) được dàn dựng dàn dây với ban nhạc jazz thật phê. “Một đời quên lãng” (Ngô Thụy Miên) được hoà âm với giai điệu Latin để hộ tống phần song ca của Minh Đức và Thái Hòa. “Những chiều không có em” (Trường Hải) đầy chất blues buồn. Những ca khúc còn lại được hòa âm theo không gian thính phòng lãng mạn. Đúng nghĩa với đề tài của album, Minh Đức và Đạo Nguyễn Đưa em vào cõi mộng.