Cuối tuần cả nhà kéo nhau đi thưởng thức hương vị quê hương. Đang hớp tô Phở nóng bổng nhiên thằng Đán la lên, “Đụ mẹ.” Mình ngạc nhiên hỏi lại, “Con nói gì vậy?” Nó lập lại, “Đụ mẹ” rồi đẩy chiếc xe đồ chơi đến mẹ nó. Thì ra là nó muốn nói “Đụng mẹ.” Tôi nhìn má nói cười thầm. Mai mốt muốn chưởi ai tôi sẽ dùng, “Đụng mẹ.” Rồi một lúc sau, nó chỉ tôi và nói “Daddy,” chỉ má nó và nói “Mommy,” còn chỉ anh nó thì nói, “Anh Đéo.” Tôi và mẹ nói cũng bó tay luôn. Thằng này nói tiếng Việt nguy hiểm quá. Người lớn mà nghe được chắc nghỉ rằng ba má nó ở nhà chưởi tục cả ngày.

Đắt Tiền

Hôm nọ sau khi đón hai đứa sau giờ học gặp một anh Việt Nam thu dọn ở trường. Lúc chờ thang máy anh hỏi, “Em gởi hai đứa ở đây hả?” Tôi trả lời, “Dạ anh.” Ảnh nói tiếp, “Chắc em làm nhiều tiền lắm nên mới gởi hai đứa vô đây. Ở đây tiền gởi đắt lắm. Tôi mỉm cười và trả lời, “Không gởi tụi nó vô đây thì quăng tụi nó đi đâu?” Ảnh nói, “Sao không để cho bà nội hay mà ngoại trông.” Tôi trả lời tiếp, “Được thì đả làm rồi.”

There’s a missing voice in 5 Dòng Kẻ’s new record. I had to google it to make sure I didn’t hear it incorrectly. It turns out that Hồng Ngọc had left the group four years ago. When Giáng Son moved on to focus on her writing and teaching, the group didn’t suffer much because Giáng Son was more of a composer than a singer. In fact, its 2007 release Cánh Mặt Trời was a huge leap forward without Giáng Son. The group experimented with new sound and storytelling experience. Their vocals had different range, but they were still harmonious.

With the departure of Hồng Ngọc, the group is losing the rough edges. Hồng Ngọc has a smoky contralto that not only complemented the group’s alto and mezzo-soprano, but also added textures to the entire ensemble. In the new album, Yêu, there’s no evil to contrast the angelic voices of Bảo Lan, Thùy Linh and Lan Hương. Unlike Tự Tình Ca and Cánh Mặt Trời, Yêu lacks the focus of an album concept. The record opens with “Đò Ngang,” which sets in an electronic backdrop that the group had previously explored in Cánh Mặt Trời. “Yêu Trọn Giấc Mơ” is orchestrated in a minimal setting using a string-picking instrument and piano as the main accompaniment. The problem is that the melody isn’t distinctive and dynamic enough to pull through six minutes. “Chạm” is also having the same melodic mundane that leaning toward the powerful-pop-ballad-accompanied-by-a-piano trend.

With the title track, which kicks off the second half of the album, the group switches up to a big beat groove mixed with traditional zither. The fusion is intriguing, but Bảo Lan seems to have a hard time deciding whether the tune should be instrumental or with words. The end result is in between, which is a huge disappointment. She should either ditch the words and incorporate more zither improvisation or make it into a song with lyrics. I kept waiting for the singing to join in, but never did.

“Rơi” is a standout and the group should have taken the dance approach to the entire album. The production is engaging even with the unnecessary rock riff. The clattering percussion starts off for a minute and a half before the singing kicks in. Then the vocals meshed beautifully even without Hồng Ngọc. As the title suggested, “Rơi” is like the group has letting go of everything and just let themselves fall into the music. The chorus is made up of not a catchy hook, but a serious of action words: “nghiêng (tilting), trôi (floating), lao đao (dizzying), mệt nhoài (exhausting), ngã gục (tumbling), rơi (falling), lao đi (fleeing), chạy (running), tìm kiếm (searching), chắp váp (patching) and hoang mang (puzzling).

Bảo Lan once again proves that she can write. The ten tracks on the album comes from her own pen as well as her own musical direction. She is obviously the anchor of the group. Without her, there’s no 5 Dòng Kẻ. Bảo Lan could easily break up the group and do her own things, sort of like what Justine Timberlake had done with ‘N Sync, but she decides to stay with the group is wonderful thing. Even though Yêu is not as successful and coherent as the group’s previous works, it is still an impressive record that’s filled with original compositions. I sincerely wish that the group sticks together and move forward in its own path.

Hồng Mơ’s new release, Khi Tình 30, kicks off with “Đời Cuốn Xa Dần,” which is a typical pop song. She has a decent voice (strong and slightly scratchy), but the record is just average due to mundane melody and predictable production.

Just as I thought that Khi Tình 30 is going be yet another trendy album that pops up everyday in the Vietnamese music scene, the second track surprises me. Her rendition of Phạm Duy’s “Thà Như Giọt Mưa” is a complete transformation. The tune is arranged in bossa nova backdrop and she maneuvers moderately behind the beat. The result is quite mesmerizing even though I wish her phrasings were a bit slower to give more time and attention to the lyrics. She sounds rushed trying to keep up with the timing. She should have taken clue from Ngọc Lan’s version for this record.

Then again her version of Đức Tiến’s “Mây Bay Là Bay Rồi,” is impeccable. The Latin rhythm is a bit slower; therefore, she has enough time and space to devote to the lyrics and she knows how to work her vocals around the hypnotic plucking bass. “Thoáng Thấy Anh” takes a detour to a mid-tempo club beat. Fortunately, “Yêu Nhiều Hơn” returns to the bluesy vibe. “Dối Lừa” (Holy Thắng) digs deeper into the blues and her delivery is quite confident and poignant in conveying the deceived emotion. “Anh Hết Yêu Tôi Từ Lâu,” another tune from Đức Tiến, is my personal favorite and, without a doubt, one of the highlights in the album.

Khi Tình 30 closes out with Nguyễn Văn Khánh’s “Nỗi Lòng.” Hồng Mơ knows damn well that Hồ Ngọc Hà revived this classic with a bluesy makeover; therefore, she (and her producer) made a wise decision to swing it up. The result is quite refreshing. With the exception of “Đời Cuốn Xa Dần” and “Thoáng Thấy Anh,” I am so glad to see Hồng Mơ moves beyond the pop bubbles and explores the jazz territory. As the title is hinted, this album is for 30s and up. She definitely knows her target.

Cả tuần nay ngày nào cũng mưa. Sáng nay đi làm cũng mưa não nề nên lúc trưa rủ bà xã và chị vợ đi ăn sushi buffet cho đỡ buồn. Cũng đã lâu rồi không ăn buffet. Lần này đám nhỏ còn ở nhà trẻ nên ba chị em được ngồi ăn thoải mái.

Nào là cua rang mặn, nào là nghêu xào, nào là cánh gà chiên giòn, nào là cá chiên chua ngọt, nào là cá sống và sushi đủ loại rồi thêm vào một chai sake nóng. Ba chị em ngồi từ một giờ trưa cho đến hai giời rưởi. Ăn no nê thì chuồn về nhà luôn chứ đi làm nữa không nỗi. Đến giờ ăn tối thì chỉ có mấy đứa nhỏ ăn còn mấy người lớn chỉ muốn leo lên giường mà thôi không còn ăn tối được nữa.

Trời mưa rủ nhau đi ăn cho đỡ buồn. Sau khi ăn xong thì còn sầu thảm hơn nhiều. Lâu lâu có như vậy cũng tốt lắm.

Lúc xưa tôi mê gái đẹp. Bây giờ có vợ rồi tôi chuyển sang mê chữ đẹp. Cái hứng thú hiện tại của tôi là kỹ thuật sắp chữ. Giống như nhạc, chữ cũng có giai điệu và nhịp điệu. Làm thế nào để sếp chữ cho rõ, đẹp và dể đọc thật là một điều thú vị.

Lúc trước tôi sếp chữ theo sự cảm nhận riêng của mình. Bây giời tôi sếp chữ theo thiết kế mình làm. Tôi đã bỏ ra khá nhiều thời gian đễ đọc và học hỏi thêm về cách sắp chữ. Hằng đêm tôi thường thức đến một hai giờ sáng để đọc những cuốn sách nói riêng về lịch sử của chữ và cách sắp chữ. Lúc mới đọc thật buồn ngủ lắm nhưng càng đọc tôi càng thấy rất thú vị. Thư viện của trường đại học George Mason có một kệ sách dành riêng cho chủ đề chữ. Tôi lần lược đọc từ mới đến củ. Quyển sách mà tôi đọc đi đọc lại là The Elements of Typographic Style của Robert Bringhurst. Đọc lần đầu tôi chẳng hiểu gì cả nhưng rồi càng đọc tôi càng thích. Mỗi lần đọc tôi học được mỗi thứ khác nhau.

Cũng may là chữ Việt Nam ta viết theo chữ Latin nhưng có thêm phần dấu rất kỳ diệu. Cũng may là tôi còn giữ lại một phần vốn luyến nhỏ của chữ Việt. Ngày xưa tôi rất lười học và ghét nhất là viết chữ. Lúc học lớp một tôi nhờ một đứa hàng xóm viết chữ cho tôi khi cô giáo cho bài làm ở nhà. Nó viết xong tôi tặng nó cây cà rem. Vì vậy mà chữ viết của tôi bây giờ vẫn xấu vô cùng.

Đa số người Việt mình thì lại rất chú trọng chữ viết tay. Có rất nhiều người Việt thường thích dùng loại chữ script. Có lẽ là vì tôi viết chữ xấu nên tôi cũng không ưng chữ script lắm. Mỗi lần làm việc với người Việt tôi thường được lời yêu cầu dùng chữ script để nhìn cho nó “lả lướt.” Chữ script cũng có lúc cần dùng đến nhưng không thể nào dùng trong mỗi trường hợp vì nó rất khó đọc.

Theo cá nhân tôi, một người thiết kế trang web hay thiết kế đồ họa cần phải nắm vững công nghệ sếp chữ. Dùng chữ nào cho phù hợp với cái mình thiết kế là một sự thách thức không dễ. Nhưng khi chọn đúng chữ thì cũng như gặp được người đẹp như ý.

Dạo này khá bận rộn với công việc, con cái và bài vỡ. Mấy tuần nay ngủ không đủ nên bệnh và khá nhức đầu nên không còn đủ tâm trạng cũng như thời gian để blog. Tuy vậy nhưng tôi vẫn thấy may mắn và hạnh phút. Công việc vẫn suôn sẻ. Gia đình vẫn ấm cúng. Chỉ là không đủ thời gian để làm hết mọi thứ mình muốn. Đến giờ tôi vẫn không thực hiện được cách ổn định giờ giấc và những thứ cần thiết và không cần thiết. Có lẻ thêm hai năm nữa khi Cu Đán lớn lên một chúc thì sẽ đỡ hơn. Bây giờ Cu Đạo đã tự làm được khá nhiều việc nên cũng đỡ phần nào. Thôi thì tới đâu hay đến đó. Bây giờ tan sở đi rước hai thằng nhóc về tắm rữa cho tụi nó rồi đi học tối nay. Mông rằng ông thầy sẽ hài lòng về những thiết kế đã bỏ hết mấy đêm dài tạo ra.

Mỗi khi nhắc đến nhạc sến thì ai cũng có ý kiến của riêng của họ. Tôi cũng không ngoại lệ. Vừa đọc xong những lời “bênh vực” (defending) nhạc sến từ nhạc sĩ Quốc Bảo, tôi cũng muốn để đầu mình trên thớt (putting my head on the chopping block) nói về nhạc sến và nêu ra những ý kiến của Quốc Bảo tôi không đồng ý.

Trước tiên, tôi không phải là người chê bai nhạc sến. Mỗi loại nhạc điều có cái đặc biệt của nó. Nhạc sến hay trữ tình là một loại rất riêng (original) của Việt Nam. Tuy nhiên cái mà làm tôi thất vọng nhất về dòng nhạc này là sự không sáng tạo. Điển hình là mấy chục năm nay dòng nhạc này vẫn không thay đổi. Những ca sĩ đi trước như Chế Linh và Thanh Tuyền vẫn giữ lối hát từ trước đến nay. Giới trẻ bây giờ như Trường Vũ, Đan Nguyên, Quang Lê, Mạnh Quỳnh, Phi Nhung, Mai Thiên Vân Hạ Vy và Băng Tâm cũng thế. Chỉ cần ca đúng nhiệp là cứ tiếp tục mà ca chứ không đem lại một chút gì mới mẻ.

Quốc Bảo đưa ra sự so sánh giữa nhạc sến và jazz tôi hoàn toàn không đồng ý. Anh viết:

Nếu coi sến đồng nghĩa hoặc xuất phát từ văn hóa bình dân, thì các vị nghe jazz xin hãy nhớ: jazz là nhạc bình dân, nhạc của tầng lớp nô lệ xưa, của những người ít học và không được cơ hội hòa nhập vào thế giới da trắng trí thức.

Tuy nhạc jazz xuất phát từ nhạc blues, nhưng jazz luôn thay đổi và tiến lên. Không phải nhạc jazz không có cơ hội nhập vào thế giới da trắng. Mà là nhạc jazz không muốn nhập vào thế giới da trắng. Nên nhớ rằng những nhạc sĩ da trắng như Bix Biederbecke, Benny Goodman và Dave Brubeck điều nỗi tiếng nhờ vào nhạc jazz. Nhất là những năm 1935 đến 1946 swing được thịnh hành, Benny Goodman đã đưa nhạc jazz vào “thế giới da trắng trí thức.” Sau đó Charlie Parker và Dizzy Gillespie muốn dành lại jazz cho riêng những người trẻ da đen nên sáng lập ra bebop. Jazz luôn thay đổi từ New Orleans Creole Jazz tới swing tới bebop tới cool jazz tới free jazz tới fusion tới avant garde. Nhạc jazz xuất phát từ giới nô lệ nhưng đã được đưa vào trường lớp đại học. Nhờ thế mà tôi mới được biết đến jazz và đam mê nó.

Về lời nhạc, Quốc Bảo viết, “Có những nhà soạn lời văn vẻ cao siêu như Bernie Taupin thì vẫn tồn tại Eminem vừa chỉ trỏ vừa chửi bậy kiểu bình dân.” Có lẻ Quốc Bảo không thấu hiểu những lời lẻ và văn hóa của hip-hop. Eminem là một trong những lyricist rất tài hoa. Đằng sau những từ “chửi bậy kiểu bình dân” là những cách ráp chữ rất khéo léo. Ví dụ như bài “Lose Yourself”:

His palms are sweaty, knees weak, arms are heavy
There’s vomit on his sweater already, mom’s spaghetti
He’s nervous, but on the surface he looks calm and ready to drop bombs,
But he keeps on forgetting what he wrote down,
The whole crowd goes so loud
He opens his mouth, but the words won’t come out

Tuy chữ dùng rất giản dị nhưng người nghe có thể cảm nhận được cái run rẩy của Eminem. Hoặc gần đây nhất là bài “Somewhere In America” của Jay-Z. Cái câu mà luôn cả những nhà phê bình cho là tầm thường và vô vị, lại chứa đầy ý nghĩa đằng sau: “Feds still lurking / They see I’m still putting work in / Cause somewhere in America / Miley Cyrus is still twerkin’.” Jay-Z muốn ám chỉ về sự phân biệt chủng tộc (racism) ở Mỹ. Làm sao có thể nói về racism khi con cháu chúng ta nó sống ở trong đó. Miley Cyrus là một đứa trẻ da trắng mà nhảy nhót theo kiểu da đen.

Về phần nhạc bolero, Quốc Bảo viết:

Tôi nói sến khó lắm, là có cơ sở. Như các bạn cũng biết, nhạc bolero được viết ra bằng các nguyên liệu tối thiểu… Nhạc bolero không dùng các kỹ thuật tác khúc phức tạp như chuyển điệu, chuyển cung, tạo các quãng nhảy xa trong giai điệu, hòa thanh nghịch âm, tiết tấu nhiều biến thể.

Giới hạng không hẳn không sáng tạo. Ngày xưa các tay chơi nhạc jazz chỉ cần 12-bar blues cũng có thể tạo ra được rất nhiều khúc tức hứng (improvisation) rất thú vị. Lúc trước đĩa vinyl chỉ có được thu âm đúng 3 phút. Trong giới hạng đó Duke Ellington đã có thể bỏ vào rất nhiều âm thanh đọc đáo và đầy màu sắc. Miles Davis chỉ dùng modal scale làm nền tảng và đã cho phép những tay như John Coltrane, Bill Evans, Cannonball Adderley, Herbie Hancock, Wayne Shorter, Tony Williams tự quyền biến hóa bay bỏng.

Đem so sánh nhạc sến với jazz thì không khác gì so sánh bơm với táo. Phê bình nhạc cũng không phải là nghề chính của tôi và tôi cũng không dính líu gì trong giới văn nghệ. Là người ngoài cuộc nhìn vào, tôi chỉ muốn đóng góp ý kiến rất nhỏ về phía cạnh một người yêu và thưởng thức âm nhạc Việt Nam. Chỉ mong rằng mấy chục năm nữa nhạc sến và đa số phần lớn nhạc Việt Nam bây giờ vẫn không dậm chân tại chổ như hiện tại.

Right off the album opener, “Chậm Lại Một Phút” (Vương Vũ), Văn Mai Hương sounds quite like Hồ Quỳnh Hương, but with less intensity and sensitivity. The track starts off with the 80s pop keyboard licks from Hoài Sa and then progresses into a powerhouse. It’s a very typical pop ballad and Văn Mai Hương does have strong enough of a voice to pull it off.

The second track, “Riêng Mình Anh Thôi” (Khác Hương), has the same structure. It has that Whitney Houston and Mariah Carey vibe, especially with the backup singers behind her. These pop ballad aren’t bad. They are just predictable and lacking the inventiveness. “Ngày Em 18” (Nguyễn Thanh Bình) has a nice r&b-hip-hop, uptempo flavor, but nothing stands out.

The only number that gives a glimpse of versatility beyond the teen-pop flavor is the bonus “Tango Trao Em.” Maybe I am just an old head who no longer has a taste for the young pop music. Still, if I have to pick out one track from the album, I would go with “Hạnh Phúc”, a duet with Tạ Quang Tháng who also wrote the song. Tạ Quang Tháng has such a rough, powerful voice. I haven’t heard a vocal like his since Nguyên Khang. If he could be guided into the right direction, I am sure he would excel. Likewise, Văn Mai Hương has the voice. She just needs to find her own path.

After hearing me sing “Con Chim Non” to Dan so many times, Dao picked up the lyrics and sang to grandpa. Notice how clear he enunciates the words. He has a really good ear for nuances. I think he would be good at learning different languages. Over the weekend, he saw the police stopped someone, he told his mom, “Mẹ, police phạt-“ing” người ta.”

Dan, on the other hand, is still babbling quite a bit. He speaks a lot, but very hard to understand. One time he said, “water fountain” and I could not understood him until he pointed me to the water fountain. He hasn’t been able to sing “Con Chim Non” yet, but he got the melody down. When he said “đi (go)”, he would sing the melody, “đi đi đi… đi đì đi… đí đí đi…” Yesterday, he pushed the elevator button and stated to sing, “bâm bâm bâm… bâm bầm bâm… bấm bấm bâm.” It’s quite funny how he turns every word into a tune.

Đả lâu rồi không có nghe Đàm Vĩnh Hưng hát. Thế nhưng dạo này láy xe đi xa hơi nhiều nên cũng lôi nhạc mới của Mr. Đàm ra nghe để chóng buồn ngủ lúc đêm khuya. Xóa Tên Người Tình (vol. 6) và Chờ Đông (vol.7) đều là những ca khúc trữ tình nhưng nghe cũng khá hay.

Mr. Đàm đã nhuần nhiển để chuyên trị dòng nhạc này. Anh ca không quá mùi cũng không quá da diết nên những ca khúc bolero như “Nhật Ký Đời Tôi,” “Thói Đời,” “Tình Yêu Trả Lại Trăng Sao” và “Sương Lạnh Chiều Đông” không bị quá nhão. Ngoài ra anh cũng cho vào những ca khúc tươi vui như “Bên Nhau Ngày Vui,” “Ghen,” “Giả Từ Đêm Mưa” và đặc biệt là “Gặp Nhau Làm Ngơ” qua vũ điệu chachacha. Nghe nhịp trống làm nhớ đến thời còn ham mê khiêu vũ.

Lần này lối hòa âm cũng tương đối tốt. Không mới lạ nhưng cũng không quá xưa nên không bị nhàm chán. Về lối phát âm của Mr. Đàm cũng đả nhẹ nhàng hơn trước tuy rằng chữ “ch” và “tr” nghe vẫn còn hơi nặng như “Một sớm tan chuông tà áo trắng ngập đường / Mình anh chơ vơ chờ em trước cổng trường” (“Bên Nhau Ngày Vui”). Anh hát chữ “hoa hòe” trong “Xoá Tên Người Tình” nghe thật ngộ nghĩnh.