Thứ bảy đưa vợ con về Lancaster thăm mẹ. Trước khi lên đường, tôi ghé qua khu Eden mua những loại xôi mẹ thích như xôi vò, xôi sầu riêng, xôi mặn. Bây giờ mẹ không còn thưởng thức nữa.

Đến nhà chị, phòng mẹ vẫn thế. Chiếc xe chữ “U” mẹ dùng lúc trước và những lọ thuốc của mẹ vẫn còn đấy. Chiếc ghế mẹ thường ngồi ăn cùng với cái iPad mẹ thường xem vẫn còn đó. Mấy đứa cháu buồn vì không còn hình bóng của bà nội.

Đến nơi mẹ an nghỉ. Mộ của mẹ cỏ vẫn chưa mọc. Đất vẫn còn nâu. Mộ bia vẫn chưa hoàn tất. Bình hoa vẫn chưa có. Tôi mua những chậu hoa trồng xuống trước mộ của mẹ. Thắp nén hương tưởng nhớ đến mẹ. Người mẹ và người bà yêu dấu của chúng con đã nằm xuống và đã yên nghỉ.

Chiều đến nhà chị cả tụ họp. Đám nhỏ cùng chơi với nhau rất thân thiện. Mấy chị em ăn uống và trò chuyện nhắc lại những kỷ niệm xưa về mẹ. Cho dù phải chấp nhận sự ra đi của mẹ, chúng con vẫn tha thiết nhớ về mẹ. Hình bóng của mẹ vẫn luôn luôn trong tim của chúng con.

I am 43 today. For my birthday, I gifted myself a DreamStation 2, which is a PlayStation for grown men with sleep apnea. Yes, I have been diagnosed with a mild case of apnea. I started using the CPAP machine last night and it didn’t feel so bad. The mask covered both my nose and mouth. It forced my mouth closed; therefore, I was not snoring. At least I thought I didn’t. I breathed mostly through my nose, which is the proper way to breathe.

42 was the most horrendous year of my life. In addition to the pandemic, I have lost both of my parents a month apart. I still haven’t recovered from the shock, the depression, and the grief, but my life needs to go on. I still have four kids to raise. I still have my wife and my mother-in-law. I still have my brothers and sisters. I still have my life ahead.

My professional career is settled. I still work with wonderful, caring, talented colleagues. Outside of my full-time job, I still get to do what I love such as blogging, typesetting, and building websites.

My health seems to be fine thus far. I am hoping to stay healthy as I get older. I still enjoy ice skating with the kids. I also challenge myself with ice-skating lessons. The kids seem to lose interest in rollerblading, but I still enjoy skating at my own pace. I don’t need to go to a rink to rollerblade. The skateparks are always free and I can always rollerblade on bike trails.

As far as life in general, things seem to be getting back to normal. I had my first dose of COVID-19 vaccine. I am getting my next one in two weeks. My wife and I are getting along well for the most part. We don’t have much choice since we have four kids to look after.

As far as personal development, I am staying away from controversies. I am focusing on myself and my family. I don’t need to compare or compete with others. I live my life accordingly and do my best for my kids without spoiling them.

At 43, I don’t wish for much. I am just taking off work on my birthday to relax a bit and to hang out with my kids, and maybe some private moments with my wife. That’s enough celebration for me.

As a tradition, I deactivated my Facebook a few days prior to my birthday and will see how long that will last. I shared too much on that platform, and yet my friend list have been shrinking. My Trump-loving friends and relatives had unfriended me. I tried to save those relationships, but those ships had sailed a long time ago. I am a bit sad, but nothing much I can do. Life goes on the way it does. It’s not the end of the world. The older I get, the less I give a damn. I am just trying to take things easy.

Mỗi buổi sáng thức dậy, tôi ngắm những cánh hoa trên chiếc áo mẹ. Mỗi lần đến tủ quần áo tôi vuốt nhẹ lên miếng vải mút xơ lin mượt mà. Đây là một trong những chiếc áo mẹ thường mặt ngày xưa. Nhìn chiếc áo tôi hình dung ra mẹ đang mặt nó và những nụ cười của mẹ cũng đẹp như những cánh hoa trên đó. Rồi nỗi nghẹn ngào lại ùa về. Sự ra đi của mẹ vẫn là một cú sốc tôi không thể nào vượt qua được.

Tôi mất ba một tháng trước khi tôi mất mẹ nhưng mỗi khi nhớ về ông tôi không xót xa bằng khi nghĩ về bà. Với ba, tôi vẫn giữ mãi những ký ức đẹp. Tuy ba không còn trên thế gian này nữa nhưng tôi vẫn nghĩ ông chỉ ở một nơi xa xôi nào đấy. Trước khi ba mất, tôi đã không chứng kiến nỗi đau đớn ba phải chịu đựng. Sao này khi gặp mặt qua phim ảnh ba đã không có lời lẽ nào để nói với tôi và tôi cũng ngại không biết phải hỏi gì ngoài những câu thường lệ. Chắc ba không muốn tôi phải đau buồn quá khi ông phải ra đi.

Lúc ba từ trần tôi đau lòng nhưng không quá nặng nề. Tôi có thể nắm được lý trí và giữ được cảm xúc của mình. Tôi nhớ đến ông qua những kỷ niệm đẹp. Lần cuối cùng tôi gặp lại ông, hai cha con tuy chỉ có mười mấy ngày gần gũi nhưng đó là những giây phút thật đầm ấm và hạnh phúc nhất của tình cha con. Tôi sẽ giữ mãi trong tim và trí nhớ.

Tôi cũng muốn được như vậy với mẹ nhưng hoàn cảnh của mẹ hoàn toàn khác biệt. Những giây phút đớn đau của mẹ vẫn để lại vết bỏng trong đầu óc và tim tôi. Càng nghĩ đến tôi càng muốn rơi nước mắt. Ngày xưa mỗi lần thức dậy sớm tôi đi bộ hay đọc sách. Giờ đây tôi thức dậy với nỗi bùi ngùi tôi không muốn bước ra khỏi giường càng không muốn đọc. Chỉ muốn nằm đây và viết lên những tâm trạng của mình. Chỉ có viết mới giúp tôi xoa dịu những nỗi đau. Tôi không muốn than phiền với vợ con hoặc những người thân xung quanh về nỗi đau riêng của mình. Còn những dòng tự sự thì tôi viết riêng cho chính mình nhất là những khi nhớ về mẹ.

Sáng nay trò chuyện với một cô bé Việt Nam rất dễ thương. Không biết nên gọi em hay cháu. Thôi thì gọi bằng cô bé đi vậy. Cô bé đang học môn thiết kế đồ họa tại trường đại học RISD và tháng sáu này sẽ ra trường. Cô bé liên lạc với tôi sau khi đọc luận án nghệ thuật chữ Việt của tôi. Cô bé muốn hỏi thêm chi tiếc về vấn đề này. Dù rất bận rộn nhưng tôi cũng tranh thủ thời giờ để chuyện trò. Tôi muốn kết nối và động viên những người Việt trẻ có ý định theo đuổi nghề thế kế chữ.

Hỏi chuyện mới biết cô bé sống và lớn lên ở thành phố Phila gần trường đại học La Salle tôi đã học lúc xưa. Cô bé sinh ra ở Mỹ nên không rành tiếng Việt nhưng giờ đây cô muốn tìm hiểu thêm về ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Cô đang nghiên cứu và đam mê những chiếc dấu trong chữ Việt. Cô sẽ làm một luận án về chúng và sẽ thiết kế những cái dấu đa dạng và phong phú hơn để làm đẹp cho chữ Việt. Tôi ủng hộ ý tưởng của cô bé.

Sau khi thảo luận với nhau về chữ thì cô ta hỏi tôi làm thế nào để học tiếng Việt. Cô bé ngại khi nói tiếng Việt vì cô cho rằng mình nói không đúng tông và hơi nản trí khi học mà không tiến triển. Tôi khuyến khích cô đừng ngại ngùng gì. Chắc chắn cha mẹ cô hoặc những người như tôi nghe được một người sinh ra và lớn lên ở nước ngoài mà vẫn cố nói và học tiếng mẹ đẻ của mình là đều đáng quý mến.

Tôi kể cho cô bé nghe sơ qua về hoàn cảnh của tôi. Tôi rời Việt Nam lúc 10 tuổi. Tuy đã có căn bản tiếng Việt từ mẫu giáo đến lớp năm, tôi đã phải gác lại chữ mẹ đẽ của mình để tập trung học tiếng xứ người. Mãi đến mấy mươi năm sau tôi mới học lại chữ Việt. Tôi thường xuyên viết blog cả hai thứ tiếng. Viết tiếng Anh thì trật ngữ pháp còn viết tiếng Việt thì sai chính tả. Nhưng tôi đã không e ngại vì tôi viết để rèn luyện cho chính mình. Ai khen ai chê cũng không sao cả. Ai có lòng muốn góp ý sửa chữa tôi rất hoan nghênh. Ngoài tập viết, tôi cũng cố gắng đọc sách tiếng Việt để không quên chữ nghĩa.

Tôi gợi ý cô bé thử hát karaoke để rèn luyện đọc chữ Việt. Cô hỏi tôi nên nghe nhạc nào. Tôi giới thiệu nhạc Trịnh Công Sơn và Lam Phương. Hy vọng những ca khúc bất hữu của hai nhạc sĩ này sẽ đưa cô gần đến nhạc Việt và chữ Việt.

Dear Mẹ,

You’ve gone for 100 days and not a moment went by without you on my mind. I miss you madly, mẹ. Life has not been the same without you. My broken heart has yet to mend and my wounded soul has yet to heal.

I am so sorry that I could not save you from the deadly virus. I am so sorry that I could not be with you when you needed me the most. I am so sorry that I failed you. I am so sorry that I could never reciprocate all the love you had given me and all the sacrifices you had made for me. The guilt will stay with me for the rest of my life.

I am trying to move on, but I can’t get over what happened to you. How your life was robbed, I just can’t shake it off. It still enrages to think how easily it could have been prevented. It kills me inside to remember how you suffered and faced death. When I took Vương to the emergency room a few weeks ago, the hospital bed and the screens made me think of you. When the nurse took his oxygen level, I almost wept. His number was 100. In retrospect, my heart sank every time your oxygen level dropped.

As millions of Americans are getting vaccinated everyday, the pandemic is getting under control. I am getting my first shot tomorrow, 101 days after you have gone. I wish you were still here to get your shots. America will return to normal again, but my life will never be changed forever. This virus had taken away the greatest love of my life. I will never forget it or forgive it. I despise this virus and I do whatever I can to stop the spread.

I recently completed a project on COVID and Climate. I hope that the information will help people stay informed and start a conversation. I dedicate this project to you, Mẹ. The day that we had to decide whether to put you on the ventilator or not was also the day that I was supposed to kick off this project. I called off the meeting and cancelled the contract so I could focus on you. Besides, I could not think about anything else at that time. You were on my mind the entire time. Once I got back to work, I wanted to pick up that project again. Thankfully, it was still there for me to do.

I wish we could have debunked disinformation about this virus early on, especially in the Vietnamese-American community. I wish that wearing masks was a life-saving motivation rather than a political division. I wish that people were not so crazy about the cultist president who fed them kool-aid and bleach.

It is history now, but I have lost you. My brain still hurts and my heart is still heavy. I still haven’t found the light to drive me out of the darkness. Don’t worry, Mẹ. Other than expressing these feelings in writing, I keep them to myself. I don’t want my grief to have an effect on others, especially your grandchildren. They missed you deeply as well. You will always be in their hearts. They still remember the times they spent with you. How could they not remember someone who loved them unconditionally and gave them sweets any time of the day and night?

I love you so much, Mẹ.

Đêm qua lần đầu tiên tôi mơ thấy mẹ sau ngày mẹ ra đi. Khác với sự thật đã xảy ra, trong giấc mơ mẹ đã tỉnh dậy và hồi phục sau khi được rút ống (ventilator). Cả bác sĩ cũng không thể ngờ được. Tôi thật vui mừng và tin rằng điều kỳ diệu có thật. Nếu biết trước như thế thì đã rút ống cho mẹ từ lâu. Trong lúc đang gọi điện thoại cho chị báo tin vui thì mẹ đi vòng quanh ngoài nhà thương. Vô tình mẹ lọt xuống ao sen. Tôi đã kéo mẹ lên bờ và đưa mẹ về lại giường nghỉ ngơi.

Sáng nay tỉnh giấc buồn vui lẫn lộn. Vui vì được gặp lại mẹ trong giấc mơ. Buồn vì mẹ không còn bên tôi nữa. Mẹ đã xa chúng con 95 ngày rồi. Thời gian trôi qua thật nhanh. Mỗi ngày tôi vẫn nghĩ về mẹ. Có những giây phút không thể nén lại nỗi nghẹn ngào. Tôi vẫn không thể chấp nhận sự ra đi của mẹ. Phải chi mẹ không bị COVID. Phải chi mẹ đã vượt qua được nó.

Mấy tuần nay tôi khó ngủ, nhất là những đêm gió thổi ào ạt. Mẹ nằm ngoài nghĩa trang chắc lạnh lẽo lắm. Nghĩ đến mẹ, tôi không thể không chạnh lòng. Trong tinh thần và lý trí, tôi rất yếu đuối. Hy vọng các con của tôi sẽ không bị ảnh hưởng.

Hôm trước thằng Đán nói với tôi rằng nó đã nghe và thấy tôi khóc lúc bà nội chết. Nói nói rằng khi ba chết nó sẽ không khóc vì cái chết cũng là một phần trong cuộc sống. Thằng này hôm nay dùng triết lý nữa. Quả thật lúc mẹ ra đi, tôi đã cảm nhận được sự mong manh giữa sống và chết. “Còn sống một ngày là hẹn chết không may” (Trịnh Công Sơn). Rồi đến một ngày nào đó tôi cũng sẽ ra đi. Hy vọng sẽ gặp lại ba mẹ sau khi lìa xa thế gian này.

Hôm qua sau khi đi ice skate cùng đám nhỏ, tôi dắt bọn nó đi ăn kem. Bỗng nhiên nhận được một loạt email báo có hẹn đi chích ngừa COVID-19. Tôi ngạc nhiên vì chưa đăng ký mà đã có hẹn. Không biết có phải bị spam hay không. Xem kỹ càng thì thấy đúng là email từ nhà thương.

Mừng rỡ về định khoe với vợ nhưng vợ cho biết có người đăng ký dùm. Người ấy thấy còn chỗ trống nên bỏ tên và email của tôi vào luôn. Người ấy được ưu tiên vì có vấn đề sức khỏe (pre-conditions).

Tôi đã xem qua đơn trước khi đăng ký và đã không đủ điều kiện nên đã không đăng ký. Dĩ nhiên nếu muốn đi chích sớm thì có thể khai bệnh này bệnh nọ hoặc hút thuốc. Những chỗ chích ngừa không kiểm soát. Họ chỉ tin cậy vào lời khai trong đơn của mình.

Tôi rất cảm ơn tấm lòng của người ấy nhưng tôi đã hủy bỏ cuộc hẹn. Không phải tôi không muốn chích.It just doesn’t feel right. Thôi thì tiếp tục chờ đến lượt mình. Hy vọng chỉ một ngày gần đây thôi. Tôi không muốn chiếm chỗ người khác cần hơn tôi.

Sunday evening I drove the kids home after spending two hours at the skatepark. The kids (Đạo, Đán, and Khôi) were talking about going back to school in person. As we passed the cemetery where my father-in-law’s buried, Đán said, “I missed my friends from school because of the pandemic. I also lost bà nội (grandma) from the pandemic.” I wept a little.

I try to remember my mother from all the wonderful memories we had together. From the sound of her voice to the beauty of her smile, I can still feel her close to me. Unfortunately, my mind automatically returns to the horrid images of her battling for her life. Her ballooned face and crooked mouth trapped on the ventilator have burnt into my brain.

The guilts, the regrets, the rages, the pains, and the sorrows are inescapable. They creep up on me any time of the day. This morning, I woke up and just missed her terribly. I couldn’t get out of bed. I couldn’t read. I just wanted to pull out my phone and write about her.

With work and the kids, I try to stay busy, but I still can’t move on. I gave up on the words from Buddha. I was hoping they would help me, but I just couldn’t overcome the miseries inside of me. She had passed, but I still am struggling to accept the reality that COVID-19 killed her. Given the number of people all around the world who have died from COVID-19, it’s a selfish thought, but why my mother? Of course I know the reason. I just still can’t get over it.

There was nothing I could have done for her. It’s all over now. Why do I keep agonizing over it? I am just making myself suffer and depress. I fucking know that, but I can’t help it. The more I try to put the past behind me, the more it haunts me. I miss her too damn much.

Tuần rồi đi kiểm tra thường niên. Kết quả cũng tạm tạm. Chỉ cần bỏ bia, bỏ rượu, bỏ thịt bò, bỏ chao, bỏ đồ chiên, bỏ đồ ngọt thì sức khỏe sẽ tốt.

Từ ngày mẹ mất, tôi đã bỏ hết tất cả, trừ đồ ngọt. Ăn chay 55 ngày giảm được 4 pounds. Thứ bảy vừa rồi thằng Đán năn nỉ tôi ăn thịt để nó trổ tài chiên cánh gà cho tôi thử. Thôi thì nó có lòng thì thử. Cánh gà mới chiên giòn rụm ăn thật ngon. Thế là bắt đầu ăn mặn trở lại. Hôm qua cân thử lên lại 3 pounds chỉ sau bốn ngày ăn thịt.

Bác sĩ dặn phải giảm cân để không bệnh ngủ, không bị mỡ trong gan, và không bị nhiều chứng bệnh khác. Tôi hỏi bác sĩ về việc rối loạn giấc ngủ có cần đi sleep study không? Bác sĩ hỏi tại sao tôi nghĩ tôi bị sleep apnea (ngừng thở khi ngủ). Tôi ngáy rất to và có cảm giác ngủ không được sâu. Dường như chưa ngủ mà thức giấc thì sáu giờ sáng. Thế là không muốn ngủ lại. Bác sĩ hỏi tôi có triệu chứng ngủ rũ hay không. Chiều chiều nằm sofa đọc sách thì hay bị buồn ngủ. Bình thường thì không.

Bác sĩ cho biết nếu ngủ được 7 tiếng một đêm thì không phải rối loạn giấc ngủ. Nếu không bị buồn ngủ lúc lái xe hoặc sáng thức dậy vẫn không cảm thấy buồn ngủ thì không cần đi khám nghiệm. Chỉ cần giảm cân là mọi việc sẽ ổn.

Đó là lời bác sĩ ở ngoài còn bác sĩ ở nhà thì bảo tôi phải đi sleep study. Tiếng ngáy của tôi làm mọi người khó ngủ. Tôi đụng đâu ngủ đó mà không gọi là triệu chứng ngủ rũ. Thôi thì lấy hẹn đi thí nghiệm cho chắc ăn.

A hundred days since my father passed away. He had stage-four pancreatic cancer. I was sad, but I had prepared three months before when my sister broke the news. I accepted the fact that we could not do anything to save him.

When he died, it was time for him to leave this earth. He had lived 85 years of his life. The life he had chosen. He didn’t raise me much. He shifted the responsibility to my mother. When I was a kid and needed him the most, I was furious that he was not around to teach me to become a man. When I grew older, I got used to my life without him.

I still loved him and I didn’t hold any grudges against him, but our relationship was never strong. We could not stay on the phone for longer than five minutes. He had no interest in my life except if I had taken good care of my mom.

On the other hand, I felt the distance between us physically and emotionally. I wanted to have a frank conversation with him about his situation, but I was told not to bring it up. He was my father and I shouldn’t be afraid to ask, but I didn’t know him well enough to understand his feelings. Maybe he didn’t want to know about his conditions.

When he passed, I didn’t shed a tear. Not because I was heartless, but because I didn’t do much for him when he was alive. I will always miss him as my father and he will always have a place in my heart, but his passing was not too hard to deal with. With his condition, age, and taciturn, he made it easy for me to let go. That’s a good thing.

Sixty days since my mother passed away and I still am deeply hurt. The pain is excruciating every time I think of her dying days. I could not hold my tears when I remember her beautiful, smiling face when she was younger in contrast to her distorted, buffed up face when she was on the ventilator.

The reality is that there was nothing we could have done for her despite having access to some of the best medical technologies and physicians in the world. I accept the fact that she would have to leave this earth eventually, but it is still hard for me to accept how she died. I am not putting the blame on anyone or pointing finger at anybody, but her death could have been prevented. She didn’t have to die this way.

My heart is still heavy and my mind is still burning every time I look back at the daily screenshots I had taken on my phone on our virtual visitations. She was deteriorating and I could not see it until one day a nurse put the camera up close. I just couldn’t believe my own eyes. She did not look like that the day before.

Although she had gone, I still can’t be at peace with myself for letting her stay all alone in that hospital bed surrounded by machines. In her previous hospitalizations, I was able to stay by her side. I slept next to her on the couch, talked to her, and even shared her hospital meals. She was sick, but not lonely. Her body was weak, but her mind was strong. With her loved ones by her side, she recovered quickly.

This time was different. It was more brutal. She was suffering and she could not have any emotional support on her side. Nevertheless she had fought on, as my friend Linh has observed:

I believe that your mom hung on as her last loving gesture to you, to let you grieve and come to terms on your own. I’m sorry to see you going through everything, but I think your mother’s love stays with you to the very end.

She held on for me and even saved her last tear for me. When the ventilator was out, I asked her to forgive me and to just let go. A lonely tear rolled down her eye and her heart stopped. I didn’t cry in front of her, but I broke down whenever I was alone and thinking about her.

I tried practicing Buddhism and listening to Buddha’s words to see if I can overcome my loss, but I have not. The suffering is still burned in my brain. The pain is still too much to subdue. The truth is still too hard to handle. Carrying on this burden does not do me any good. My mother wouldn’t want to see me doing any harm to myself. As much as I am feeling down, I am not out. As much as I am holding on to this grief, I am still moving forward. I just need more time to battle it out in my own mind. If I can still write about it, I will make it through.