Goodbye 6, Hello 13

My heart broke a little as I had to turn in my iPhone 6 Plus to Verizon. It is still in great condition, but the apps have continued to stop updating. I intended to keep my 6 Plus as long as I could, but a few apps I used for work could no longer update. Since my employer foots the bill, I have to make the upgrade. I was going to go with 14, but Verizon wouldn’t let me trade my 6 for 14 for $300. I chose 13 Pro Max with 256 GB instead. It is definitely a beautiful phone and I hope it will last for at least five years.

10 điều lành

  1. Không sát hại các loài vật, mà phóng sanh.
  2. Không tà hạnh (hạnh không chân chánh), mà tu phạm hạnh.
  3. Không trộm cắp của cải mọi người, mà bố thí.
  4. Không nói dối, mà nói lời thành thật.
  5. Không nói thêu dệt, mà nói lời đúng đắn.
  6. Không nói phân rẻ, mà nói lời hòa giải.
  7. Không nói thô ác, mà nói lời dịu ngọt.
  8. Không tham dục, mà quán bất tịnh.
  9. Không giận hờn, mà quán từ bi.
  10. Không tà kiến (ngu si), mà quán nhân duyên.

Trích từ kinh Phật

Giới thiệu Vietnamese Typography

Bốc bài viết hay hay này về để lại đây. Thanh Quỳnh Thân Trọng viết trên Facebook:

Phát hiện của ngày # bao nhiêu quên rồi: a complete and thorough research and guidance on designing Vietnamese typeface. (lười dịch tiếng Việt tại hổng biết dịch sao).

Phát hiện này nhân dịp mình gửi email cho 1 type foundry đề xuất làm bản Việt hoá cho 1 typeface mới mua, và nhận ra hông biết phải hướng dẫn một người không-phải-người-Việt (tức 99.9% type foundry hiện tại) cách hiểu và làm chữ cái tiếng Việt như thế nào.

Vietnamese Typography (2nd edition) là luận án thạc sĩ của anh Donny Truong, hướng dẫn căn bản và dễ hiểu nhất và type anatomy của tiếng Việt. “Việt hoá” hay thiết kế font tiếng Việt thật ra rất khó và xí lắc léo vì tiếng xứ mình có quá trời tầng – 3 dòng base grid baseline acensder decensder không chiều nổi chúng bay =))))

Dù không phải người chuyên về typography (các thầy cô giảng dạy môn này ở ĐH đảm bảo nói hay hơn mình) nhưng mình hiểu nôm na là chữ cái tiếng Việt cần rất nhiều dòng guide phụ: guide cho dấu của chữ cái và guide cho dấu thanh. Dấu của chữ cái thì lại có cái dính với chữ (ư, ơ), có cái tách rời (ă, â, ô,…). Dấu thanh thì có cái nằm trên, có cái nằm dưới. Combo huỷ diệt chắc chắn là những từ dài như Nguyễn, Thường, Ngớt,…

Cho nên làm dấu tiếng Việt khó xỉu, không phải muốn đơm dấu ở đâu thì đơm đâu ạ (như bộ font Helvetica Neue lỗi tè lè quất nguyên dấu phẩy làm dấu ơ mà mọi người dùng như đúng rồi.)

Túm lại đây là 1 tài liệu quý giá, lại còn miễn phí. Mình tin là ai giữa dòng đời tấp nập này cũng đã lỡ 1 lần làm chuyện tà đạo là đi đơm dấu cho 1 font không có tiếng Việt, vậy thì tất cả mọi người càng phải đọc qua để gắn sao cho đúng, cho đẹp, cho thuyết phục. Và đọc xong thấy khó quá thì alo cho chính font foundry, gửi cái link này kêu mày làm thêm ver Vietnamese nhá nhá nhá.

Thanks me later, thanks Donny first.

https://vietnamesetypography.com/

Cám ơn bạn nhiều.

An Out-Law

How do you become an out-law?

When you’re no longer an in-law.

“Lòng mẹ”: Ca khúc quốc dân về Mẹ

Một bài viết rất cảm động nên đăng lại đây để dành đọc. Bài lấy bên Góc Xưa với tựa đề, “Cảm động tình cảm Nhạc sĩ Y Vân gửi đến đấng sinh thành qua ca khúc ‘Lòng Mẹ’” do Mẫn Nhi đăng nhưng không biết rõ tác giả là ai.

Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào
Lòng mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào
Lời mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào
Tiếng ru bên thềm trăиg tà soi bóng mẹ yêu

Những câu ca mộc mạc, êm ái trong ca khúc “Lòng mẹ” đã theo tiếng ru của những người mẹ đưa không biết bao nhiêu thế hệ những người con đi vào giấc ngủ bình yên. Có thể nói “Lòng mẹ” của nhạc sĩ Y Vân là “ca khúc quốc dân về Mẹ”, bởi lẽ, theo thời gian, theo sự phát triển của âm nhạc cùng với sự thay đổi về thị hiếu người nghe, thì Lòng mẹ vẫn giữ cho mình một chỗ đứng vững chắc.

Qua ca khúc, có thể thấy tình cảm tuyệt vời mà nhạc sĩ Y Vân gửi tặng cho mẹ mình. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, đằng sau ca khúc ấy còn có một câu chuyện cảm động về thứ tình cảm thiêng liêng ấy.

Y Vân là nghệ danh của cố nhạc sĩ khi bước vào con đường sáng tác. Tên thật của ông là Trần Tấn Hậu, sinh vào năm 1933, tại Hà Nội. Sinh ra trong một gia đình đông con, gia cảnh nghèo khó lại sớm mồ côi cha, bao gánh nặng cơm áo gạo tiền dồn hết lên vai gầy của mẹ. Cả tuổi thơ và đằng sau mỗi giai đoạn thăиg trầm của ông đều có bóng dáng của bà. Có lẽ vì vậy mà trong đoạn đầu bài hát, ông đã miêu tả Lòng mẹ thông qua những hình ảnh thiên nhiên thân thuộc:

Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào,
Tình mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào
Lời mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào
Tiếng ru bên thềm trăиg tà soi bóng mẹ yêu
Lòng mẹ thương con như vầng trăиg tròn mùa thu
Tình mẹ yêu mến như làn gió đùa mặt hồ
Lời ru man mác êm như sáo diều dật dờ
Nắng mưa sớm chiều vui cùng tiếng hát trẻ thơ

“Biển dạt dào”, “dòng suối hiền”, “đồng lúa”, “vầng trăng”, “làn gió”, “sáo diều”, “tiếng hát”…. Đây chẳng phải là toàn bộ thế giới trẻ thơ đó sao? Và ở thế giới đó, đâu đâu cũng mang hình bóng mẹ hiền. Nhờ có công ơn sinh thành dưỡng dục của người mẹ, những “người con” mới cảm nhận được thế giới này.

Hiểu được tình cảm và sự vất vả của mẹ, nhạc sĩ Y Vân đã sớm đi dạy đàn để phụ giúp gia đình. Gia cảnh nghèo khó đã góp phần tạo nên một người nhạc sĩ nặng tình, trưởng thành và có trách nhiệm nhưng đó cũng chính là rào cản khiến mãi về sau ông không thôi day dứt về mối tình đầu với cô gái tên Tường Vân. Nghệ danh của cố nhạc sĩ chính là minh chứng cho điều này – Y Vân có nghĩa là Yêu Vân.

Sau mối tình đầu đứt gánh, ông và gia đình chuyển vào Sài Gòn sinh sống vào khoảng năm 1954. Tại Sài Gòn ông vừa viết nhạc, vừa chơi nhạc cho các ban nhạc ở các phòng trà. Mẹ ông vẫn tảo tần chăm sóc cả gia đình.

Vào một đêm khuya năm 1959, sau khi xong việc tại phòng trà, ông vội vàng đến đồn cảnh quan để bảo lãnh mẹ – người đang bị tạm giam do vi phạm lệnh giới nghiêm. Sự việc này chính là điều đã đẩy cao cảm xúc của người nhạc sĩ ấy để ông thức trắng đêm viết lên ca khúc “Lòng mẹ”. Ngay ngày hôm sau, ca khúc lần đầu tiên được đích thân nhạc sĩ trình bày trước sự chứng kiến của mẹ. Không có sân khấu xa hoa, không có ca sĩ nổi tiếng nhưng phần trình diễn đó là sân khấu đầy cảm xúc nhất. Người mẹ tần tảo, trăm cay nghìn đắng nuôi lớn đàn con thơ, người vì mải lo giặt quần áo cho cả nhà mà vô tình phạm luật giới nghiêm đến bị tạm giam cũng là người nhận được tình cảm thiết tha được thấu hiểu bởi chính người con của mình, bà đã không kìm được những dòng lệ hạnh phúc. Người ta nói, phải nuôi con thì mới thấu được lòng mẹ:

Thương con thao thức bao đêm trường…
Lặn lội gieo neo nuôi con tới ngày lớn khôn…
Bao năm nước mắt như suối nguồn…
Dù cho mưa gió không quản thân gầy mẹ hiền
Một sương hai nắng cho bạc mái đầu buồn phiền…

Nhưng nay, qua ca khúc đó, “Mẹ” biết rằng “Con của mẹ” vẫn luôn luôn thấu hiểu và với “con” bình yên nhất vẫn là “dưới bóng mẹ yêu”:

Dù ai xa vắng trên đường sớm chiều về đâu
Dù khi mưa gió tháng ngày trong đời bể dâu
Dù cho phai nắng nhưng lòng thương chẳng lạt màu
Vẫn mong quay về vui vầy dưới bóng mẹ yêu

Năm 1992, nhạc sĩ Y Vân mất. Trong tang lễ, mẹ ông không hề rơi nước mắt. Nhưng câu nói của bà trước di hài cố nhạc sĩ đã cho thấy tình yêu to lớn và sự thấu hiểu mà bà dành cho con cái, cũng khiến cho những người xung quanh không nguôi xót xa: “Người đời thường nói, con đi trước mẹ là bất hiếu, nhưng mẹ chẳng trách con đâu bởi con đã làm tròn chữ hiếu ngay từ lúc viết xong bài ‘Lòng mẹ’”…

Có lẽ vị trí vững chắc của “Lòng mẹ” trong dòng chảy thời gian, âm nhạc xuất phát từ “cái hồn” của ca khúc. Mỗi lần nghe lại là một lần chạm vào nơi sâu thẳm trái tim, nơi mà mỗi người chúng ta dành riêng một vị trí cho gia đình và cho Mẹ.

Ngẫu hứng viết về Ngọc Lan

Gần đây tôi lấy nguồn cảm hứng nghe lại Ngọc Lan hát và viết rất hăng say về những gì tôi đã nghe. Chẳng những thế tôi còn viết lại những bài tôi đã đăng từ rất lâu. Thí vụ như bài nhận xét về album Ngọc Lan 5: Tình Gần, tôi đã viết lại toàn bộ vì khi đọc lại những gì mình đã viết cách đây 18 năm nghe khen quá đà. Tuy tôi vẫn thích album đó nhưng phải viết lại cho đỡ xấu hổ.

Giờ đây trang nhà iLoveNgocLan.com cũng chỉ còn một mình tôi quản lý nên tôi tiếp tục đăng những bài viết của mình cho đỡ cảm thấy lạnh tanh. Tôi không biết gì về đời tư của cô nên tôi chỉ viết về nhạc. Đây là một số bài tôi đã viết và đang bên đó.

Những năm gần đây iLoveNgocLan.com không còn là một nơi để những người hâm mộ tiếng hát Ngọc Lan trò chuyện và bình luận nữa tuy số lượng truy cập vẫn còn cao. Mỗi tháng có đến 4.62k unique visitors.

Hoá ra những cuộc tương tác đã giời qua Facebook. Tuy đã thành lập ra trang I Love Ngoc Lan Facebook từ rất lâu nhưng chúng tôi không đủ nghị lực và thời gian để chăm sóc và quản lý. Thế nhưng trang I Love Ngoc Lan Facebook đã được 5.1K followers. Gần đây tôi đăng lại những bài đã viết ở đây qua trang Facebook và đã có được nhiều phản ứng cũng như trao đổi. Sự thu hút của cô Ngọc Lan vẫn mạnh mẽ như ngày nào.

Tôi sẽ tiếp tục đăng những bài do chính tôi viết hoặc tìm được những gì thú vị trên mạng để các bạn vẫn có thể đọc nhưng nếu các bạn muốn được liên ứng hay chuyện trò cùng các thành viên hâm mộ Ngọc Lan, mời gia nhập vào trang I Love Ngoc Lan Facebook.

Nhớ Cha

Hôm nay ngày lễ của Cha, xin trích một đoạn trong “Sám công cha”:

Ðời cha kham khổ nhiều rồi
Nên cha chỉ thích con vui học hành.
Mọi điều khó nhọc đâu thành
Ðể con vững chí nên danh với đời…
Bấy lâu con vẫn nhớ lời
Sống sao cho được ra người đâu quên.
Thà cam nghèo của nghèo tiền
Giàu vì bất chính cha khuyên đừng làm.
Vâng lời mọi việc đường hoàng
Chúng con nay vẫn nghèo nàn như xưa.
Lợi danh như áng mây đưa
Rồi ba tấc đất hơn thua ra gì?
Chúng con thực sự kém chi
Kỹ sư, bác sĩ… có gì thiếu đâu.
Chỉ vì giáo dục ăn sâu
Nên mình đơn giản cháo rau qua ngày.
Nhớ lời cha dạy xưa đây
Bỗng dưng lệ thấm mắt cay mủi lòng.
Nhân lành cha mẹ gieo trồng
Chúng con vun bón vuông tròn mai sau.

Xin cha được an nghỉ trong bình yên. Luôn nhớ về Cha.

Design Book in Vietnamese

I am thrilled to see a design book written in Vietnamese, but the unfortunate title sounds like a porn film: Emojism. Is it just me? Since the book is published in Vietnamese, I wonder why they didn’t pick a Vietnamese title instead.

Correction on the Lexend Creator

After tweeting about my latest work for Everlasting Eye Care, I received the following praise and correction from Dr. Bonnie Shaver-Troup, EdD, Creator of Lexend:

Hi Donny, I loved the story of your “forever” friendship with Dr. Nguyen… nothing better than forever friends! I am thrilled to see you are using Lexend for your website. However, I am the creator of Lexend fonts and would ask if you would please correct your tweet. I am honored that you made the important decision to focus on both legibility and readability for Everlasting Eye Care. It would seem important, but many still do not know the importance of the fonts that we present. Kudos on both your design choices and content for the website! Lovely!

PS I love the wordmark that you created—it is beautiful. #beautifulartwork

I apologize for the wrong credit in my tweet, but the case study on my website is always correct. I assumed that Thomas Jockin was the co-creator of Lexend with Dr. Bonnie Shaver-Troup. It turned out that Dr. Bonnie Shaver-Troup had created Lexend in 2001 and Thomas only digitized her fonts for Google Fonts. It is important to get it right; therefore, I decided to delete the incorrect tweet and created a new one.

Về trang nhà iLoveNgocLan.com

Nhân dịp kỷ niệm 19 năm thành lập iLoveNgocLan.com, tôi có viết lên vài lời. Không ngờ tôi đã duy trì và nuôi dưỡng trang nhà đó đã gần hai thập kỷ. Trong suốt thời gian qua tôi đã học hỏi rất nhiều từ cách làm việc với ban quản trị cho đến cách xã giao với những người ái mộ.

Lúc đầu nhận lời lập ra iLoveNgocLan.com, tôi chỉ nghĩ đơn giản là có một nơi để những ai yêu mến Ngọc Lan được trò chuyện và tâm sự với nhau. Thời gian trang hoạt động nhiều nhất thì tôi nhiều áp lực nên đã rút lui một thời giang. Tôi chỉ đứng ở đằng sau để chăm sóc ngôi nhà nhất là dọn dẹp những thư rác rưới (spammers).

Trong nhóm ban quản trị lúc đầu có bốn người nhưng rồi hai người đã từ bỏ. Chỉ còn lại tôi và một người anh cho đến giờ. Đã 19 năm tôi và anh cũng chưa từng gặp mặt. Rồi không biết có chuyện gì bổng nhiên một người hâm mộ gửi thư yêu cầu tôi xoá hết những bài thơ anh đã làm cho Ngọc Lan. Người ta yêu cầu thì mình lấy xuống thôi.

Có một lần một trong những người hâm mộ cô tổ chức một buổi dạ tiệc gây quỷ cho căn bệnh Multiple Sclerosis. Tôi sẵn dịp bay qua Cali thăm thằng bạn cũ và đến tham dự. Hôm đó ban tổ chức mời tôi nói vài lời về sự thành lập của iLoveNgocLan.com. Không chuẩn bị trước tôi cũng lên kể sơ qua chuyện tôi được một người hâm mộ Ngọc Lan hỏi thành lập trang nhà cho cô. Lúc đó chẳng ai lắng nghe vì đang ăn tiệc. Mỗi lần nghĩ lại tôi thật xấu hổ không dám nghe lại những gì mình đã nói.

Giờ đây trang iLoveNgocLan.com đã không còn nhộn nhịp như ngày nào nữa nhưng tôi sẽ cố gắng cập nhật những gì tôi tìm được để trang nhà không bị trống vắng.