Sau khi hay tin Kiều Nga ra đi, tôi tìm nghe lại tiếng hát của một thời đã đọng lại trong tôi bao kỷ niệm đẹp của những năm đầu sống nơi xứ lạ quê người. Spotify có khá nhiều albums cô thu âm vào thiệp niên 90. Trong đó có Người đi qua đời tôi với giọng hát Kiều Nga, Elvis Phương, và Ngọc Lan.

Bài thu âm khiến tôi vô cùng ngạc nhiên là “Ngậm ngùi”, thơ của thi sĩ Huy Cận được nhạc sĩ Phạm Duy viết nhạc. Tuy đã nghe qua nhạc phẩm này rất nhiều lần qua nhiều tiếng hát khác nhau, tôi lại không nhớ đã từng nghe Ngọc Lan hát qua chưa. Lối hát nhẹ nhàng và giọng mát rượi như ly nước lạnh rót vào tâm hồn giữa mùa hè nắng gắt. Cô nhả chữ gọn gàng: “Trăm con chim mộng về bay đầu giường / Ngủ đi em, mộng bình thường / Ngủ đi em, mộng bình thường”. Tôi nghe đi nghe lại và khao khát được nghe thêm những ca khúc của cố nhạc sĩ Phạm Duy do Ngọc Lan hát.

Tôi nhớ ngay đến “Thà như giọt mưa” — thơ của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên được Phạm Duy phổ thành nhạc — vì ca khúc này đã chạm vào đầu óc tôi hơn 20 mấy năm qua sau lần đầu được nghe Ngọc Lan trình bài. Tiếng hát của cô êm dịu nhưng sắc bén: “Người từ trăm năm về như dao nhọn / Dao vết ngọt đâm, ta chết trầm ngâm / Dòng máu chưa kịp tràn, dòng máu chưa chảy đầm”. Không chỉ giết người ngoài thân mà cô còn “Giết người trong mộng” nữa “Ðể trả thù duyên kiếp phũ phàng”. Ca khúc này cũng đã đâm nhẹ vào tim tôi từ khi được nghe cô hát lần đầu 20 mấy năm trước. Cả hai “Thà như giọt mưa” và “Giết người trong mộng” tuy được hoà âm theo điệu slow ballad với một chút bi kịch.

Ngọc Lan chẳng những hát thành công những ca khúc cố nhạc sĩ Phạm Duy viết nhạc từ thơ Việt mà luôn cả những ca khúc ngoại được ông viết lời Việt. Sự tài hoa của nhạc sĩ Phạm Duy là ông viết lời lưu loát và trôi chảy đến nỗi khi nghe lần đầu mà không biết nguồn gốc của ca khúc sẽ không nghĩ rằng đó là một bài nhạc ngoại quốc lời Việt. Chẳng hạn như “Dòng sông quê cũ” khi nghe Ngọc Lan hát lần đầu qua điệu rumba lả lướt, tôi cứ ngỡ đó làm nhạc phẩm của Phạm Duy chứ không phải “La Playa” của Silvana Di Lorenzo. “Bài ngợi ca tình yêu (Dáng tiên nữ)” cũng thế, giọng hát Ngọc Lan dịu dàng cùng với cái flow êm ái vài cách nhả chữ thông thả, không thể ngờ rằng đó là ca khúc “La chanson d’orphée” của François Llenas. Càng không ngờ rằng Ngọc Lan lại có thể ca những ca từ đầy khiêu gợi như “Vùi trong hơi ấm nồng nàn / Thịt da thơm ngát tình nồng / Cùng chăn gối ấm giường hồng, tình yêu ngây ngất”.

Với “Mùa thu chết” — Phạm Duy viết nhạc từ thơ của Guillaume Apollinaire — Ngọc Lan hát “Em ngắt đi một cụm hoa thạch thảo”. Trước khi thu âm bài này, cô đã xin phép ông cho cô đổi từ “ta” thành “em” cho hợp với cảm xúc phái nữ và ông không chỉ đồng ý mà còn cảm động. Nghe tiếng kèn saxo là biết ngay đây là bài hoà âm của nhạc sĩ Thanh Lâm.

Tôi không rõ Ngọc Lan đã thu âm bao nhiêu ca khúc của Phạm Duy. Ước gì được nghe cô hát những ca khúc bất hủ của ông như “Tình ca”, “Tình hoài hương”, và “Kỷ niệm”. Tuy nhiên, những ai mê giọng hát của Ngọc Lan và thích ca khúc của Phạm Duy thì mời lắng nghe một cái playlist tôi đã tạo ra với những bài đã nhắc đến ở trên cùng với những ca khúc như “Nha Trang ngày về”, “Tình hờ”, “Trả lại em yêu”, “Bao giờ biết tương tư”, “Con đường tình ta đi”, “Hoa xuân”, “Tuổi thần tiên”, “Mộng du”, “Còn chút gì để nhớ”, và những ca khúc ngoại lời Việt.

Nghe tin nữ ca sĩ Kiều Nga đột ngột qua đời, lòng thật bùi ngùi. Tuy chị đã ngưng hoạt động âm nhạc một thời giang dài, tiếng hát của chị vẫn tồn tại trong tâm hồn tôi. Để tưởng nhớ chị, tôi không thể làm gì khác ngoài nhe lại những sản phẩm chị để lại. Cuối tuần vừa qua, tôi nghe đi nghe lại album Liên khúc tình yêu tuyệt vời qua tiếng hát của chị, Trung Hành, và Ngọc Hương.

Dĩ nhiên tôi đã nghe LKTYTV rất nhiều lần vào những năm giữa của thập niên 90, lúc tôi mới bước chân đến Mỹ. Thời đó tôi mê tiếng hát Ngọc Lan lắm nên thường nghe những album Liên khúc tình yêu với Ngọc Lan, Kiều Nga, và Trung Hành nên cũng không để ý nhiều đến LKTYTV.

Giờ nghe lại LKTYTV mới cảm thấy thấm thía. Giọng Ngọc Hương khoẻ, cao, và smooth như Hibiki. Giọng Kiều Nga cũng mạnh khoẻ nhưng có hương vị đậm đà như Yamazaki. Còn giọng Trung Hành thì có chất smoky như bourbon. Khi ba giọng hát này harmonized lại với nhau thì chỉ khiến cho những người mê whiskey xỉn hồi nào không hay biết.

Từ “Madolay” đến “Daddy Cool” đến “Rasputin” đã đưa tôi trở về với ký ức tuổi thơ, nhất là cái melody của “Rasputin” với lời chế, “Trời sinh ra con gái cũng như con trai / mà con trai khôn hơn / còn con gái ngu như con bò”. Thời đó biết misogyny là cái quái gì. Giờ mà hát như vậy là phù mỏ.

Qua hàng loạt ca khúc từ tiếng Anh, Pháp, đến Tây Ban Nha và đương nhiên là thiếu tiếng Việt, cả ba giọng ca bay lượn qua phần hoà âm độc đáo của Trung tâm Asia, chứng minh âm nhạc không có biên giới. Trung Hành và Ngọc Hương thổi vào một làn không khí mới và tươi trẻ cho ca khúc trầm buồn, “I Don’t Like to Sleep Alone”. Ngọc Hương hát nhẹ nhàng nhưng gợi cảm câu: “Loving you the way I do / My mouth on yours and yours on mine.” Trung Hành tiếp lời, “Marry me / Well, let me live with you / Nothing’s wrong when love is right”.

Qua “Tình nồng Lambada”, giọng hát trong trẻo của Kiều Nga quyện vào với giọng trầm của Trung Hành một cách tuyệt vời, rất đúng với tựa đề của album, Liên khúc tình yêu tuyệt vời.

The Virginia hip-hop duo brothers are back again after 16 years. While Pusha T remains relentless, No Malice returns to coke rhymes after his unsuccessful attempt as a Christian rapper. With Pharrell Williams holding down the productions, the Clipse slings cocain rhymes on their latest release Let God Sort Em Out. The Clispe brothers have been known for their lyrical skills and they still got them.

The album opens with “The Birds Don’t Sing” with John Legend on the hook. The Clipse brothers unveil their emotions about their dying mother. Pusha pours out his heart, “Sayin’ you was tired but not ready to go / Basically was dying without letting me know.” Malice reflects: “Birds don’t sing if the words don’t sting / Your last few words in my ear still ring.”

From the production to the rhymes, “Chains & Whips” is menace as fuck, especial Pusha: “You know I know where you’re delicate / Crush you to pieces, I’ll hum a breath of it / I will close your Heaven for the hell of it.” Malice references the bible: “You’re gaspin’ for air now, it’s beautiful / John 10:10, that’s my usual / Mamas is fallin’ out in funerals.” Kendrick Lamar drops a dope guest verse too.

“So Be It” sports a Bollywood vibe. Pusha continues with his chilly punchlines: “Fuckin’ with P, get somethin’ immediate / Your soul don’t like your body, we helped you free it.”

Although Malice drops the bible, he still draws his rhymes from it. On “All Things Considered,” he rhymes, “The only sin left is to flirt with vengeance / Made my exit just to make my entrance / Revolving door, maybe I can make a difference.”

What the fuck is “M.T.B.T.T.F.”? Pusha explains on the hook, “She want Mike Tyson blow to the face / Slalom ice, she wants snow on a plate.” Malice reveals his reason for returning to dope rap: “This is the result of my vision / React with precision / But God only knows my intention / But selling dope is a religion.”

On “E.B.I.T.D.A.” (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization), Pusha and Malice take me back to my childhood memory: “Grew up playing real life Contra / ‘Never give up,’ that’s the mantra.”

“Inglorious Bastards” is the definitive dope rap brought to you by the Clipse. Malice reflects: “I was fine getting rich under their noses.”

On the gospel-inspired “So Far Ahead,” Malice is back at it again, “Ain’t no referees up in Heaven / No mistaking me for the reverend / Ushering the money, my confession.”

Then comes the title track, “Let God Sort Em Out/Chandeliers,” Pusha and Malice trade lines, “The feeling that you get when you realize / It was really you that died and we are so alive / Conspiracy theory, you can’t believe it’s us / Soul leave your body like a fentanyl rush.”

Damn! I am so glad Clispe are back after 16 years. They are still on top of their dope game. The Neptunes no more, but Pharrell Williams still bangs out bomb-ass beats.

Gần đây tôi dành những giây phút được thảnh thơi với Phạm Thu Hà qua những ca khúc cô thu âm sống với dàn nhạc. Live Studio Session chia ra làm 4 phần.

Part 1 có 6 ca khúc bao gồm “Phố mùa đông” (Bảo Chấn) và “Xin lỗi” (Hồ Tiến Đạt) được đệm với dàn nhạc. Giọng Phạm Thu Hà cao và operatic nên có phần orchestra là quá lý tưởng. Nổi bật là ca khúc “Một mai em đi” (Trường Sa) được arrange theo giai điệu blues.

Part 2 gồm có ca khúc của Trịnh Công Sơn: “Ru tình”, “Hoa vàng mấy độ”, và “Tiến thoái lưỡng nan”. Chỉ tiếc là chỉ có 3 ca khúc nhạc Trịnh và Phạm Thu Hà hát cả ba điều xuất sắc. Phải chi cô thu âm thêm những khúc nhạc Trịnh nữa.

Part 3 có 6 ca khúc bao gồm “Đời có bao nhiêu ngày vui” (Châu Đăng Khoa) và “Không còn mùa thu” (Việt Anh). Nổi bật là ca khúc “Thà là hạt mưa bay” (nhạc Trần Thanh Tùng và thơ Lý Thiện Ngộ) được phối theo điệu bossa nova nhẹ nhàng.

Part 4 có 5 ca khúc. “Đường xưa” (Quốc Dũng), Phạm Thu Hà song ca cùng Nguyễn Đình Tuấn Dũng qua điệu blues nồng nàng. “Hà Nội của tôi” (Phùng Tiến Minh) cũng được tô điểm màu blues nồng thắm. “Dư âm” (Nguyễn Văn Tý) được arrange theo âm hưởng blues về đêm. Giọng cao sang của Phạm Thu Hà cất lên như chim sơn ca hót trong đêm.

Live Studio Session của Phạm Thu Hà đã đem lại cho tôi những giây phút thư giãn sau những giờ làm việc mệt óc và những buổi trưa nắng gắt của mùa hè. 20 ca khúc nên được chiêm ngưỡng.

On the I Quit album opener, “Gone” kicks off with a strumming guitar then an angelic voice begins, “Can I have your attention, please?” Four bars in, she sings, “I’ll do whatever I want / I’ll see who I wanna see / I’ll fuck off whenever I want.” She definitely got my attention there. The track progresses from soft rock into an electric, propulsive production with soaring guitar solo. Haim is a trio rock band with the Haim’s sisters Danielle, Alana, and Este and they a thing or two about “Relationships.” Don’t let their sweet voices and the the bouncy beat fool you, “I think I’m in love, but I can’t stand fuckin’ relationships.” The album closes out with “Now It’s Time.” Over the hip-hop back beat, Danielle sings softly, “You never said the things that I wanna hear / You don’t even understand why I’m still here.” By the end, the hiphop-rock beat takes over and she leaves listeners with, “Am I reaching out to say / I never gave two fucks anyway?” I enjoyed the f-bombs they dropped on this album.

Lệ Quyên tiếp tục chinh phục dòng nhạc bolero với giọng hát chín muồi. Khi cô cất lên, “Tuổi đời chân đơn côi / Gót mòn đại lộ buồn / Đèn đêm bóng mờ nhạt nhòa”, phong cách rất Lệ Quyên hiện ra rõ rệt tuy ca từ của nhạc sĩ Tô Thanh Tùng đã quá quen thuộc. Và đó chính là vũ khí bí ẩn của cô khi hát nhạc trữ tình. Ngoài giọng hát, Lệ Quyên còn chịu đầu tư vào phần hoà âm phối khí. Ca khúc “Thương hoài ngàn năm” của Phạm Mạnh Cương được dàn nhạc orchestra đệm cho tiếng hát của cô. Lệ Quyên không phải là một ca sĩ sáng tạo để đem đến người nghe những gì mới lạ. Cô chỉ muốn làm tim người nghe nhạc Việt rung động và đến Khúc tình xưa 6 cô vẫn thành công.

Trong album The Shadow của Hiền Thục có những ca khúc với giai điệu quen thuộc nhưng ca từ thì mới. Chẳng hạn như “Nước hoa có độc” và “Vẫn như ngày mưa cũ” là những ca khúc nhạc Hoa được dịch lời Việt. Hiền Thục hát nhẹ nhàng giản dị cùng với tiếng đàn guitar mộc mạc. Vì những giai điệu này quá quen thuộc nên cho dù lời nhạc mới cũng không có gì ấn tượng cho lắm.

Phương Vy hát nhạc ngoại lời Việt tốt nhưng phần hòa âm có lúc tốt lúc không. Chẳng hạn như bài mở đầu, “Chỉ là giấc mơ qua”, được thổi vào làng sóng jazz với bộ ba (piano, drums, và bass) nhạc nhàng và êm dịu. Ca khúc thứ nhì, “Môi tím”, thì phần hòa âm rời rạc với tiếng sax ru ngủ. Với “If You Go Away,” Phương Vy phát âm tiếng Anh rất chuẩn và tiếng đàn guitar mộc mạc khiến cho tiếng hát của cô rõ ràng hơn. Album khép lại với “Mai” của nhạc sĩ Quốc Dũng với ca từ mỉa mai: “Mai! Anh đã quen em một ngày / Anh đã yêu em một ngày / Một tình yêu quá không may”.

Björk’s 2022 release, Fossora, opens with a big banger, “Atopos,” with flowing clarinets, pounding bass, and hammering beats. While the rhythm connects to our feet, Björk’s voice connects to our soul: “Hope is a muscle / That allows us to connect.” The title track is another club-banger with raging electric beats and a bit of Indian flavor mixed in. On the flip side, “Mycelia” takes us back to the root with a hypnotic vocal ensemble that wordlessly conveys the beauty of nature. Even though Björk takes her music as far as she can, Fossora returns human relationships: love, loss, and connection.

After the breakup Vulnicura (2015) comes the legal-battle Utopia. In “Sue Me,” Björk confronts her baby’s father, “Sue me, sue me, sue me, all you want” and berates him, “The things of the father / They’ve just fucked it all up.” In “Tabula Rasa,” she takes another swipe at him, “Tabula rasa for my children / Not repeating the fuck-ups of the fathers.” I just love the way she phrases “fuck” over the angelic orchestration. Utopia is a beautiful, dark, majestic, and naturalistic—yes, birds chirping too—album that can be enjoyed in its entirety.