The Snowman is back and he might forgive, but he never forgets. Jeezy delivers 29 tracks all by himself. He raps the bars and the hooks. His flow is still slow and eerie. His storytelling is still captivating. I didn’t I could finish 29 tracks, but I had gone through at least three times. I could quote his rhymes and punchlines on any track, but I leave you with this one: “They wouldn’t let you in the door, but I walk you in the buildin’ / Only thing I’m takin’ care of, nigga, is my children.” Glad to hear a hustler’s taking care of his kids.

Mấy hôm trước gõ “Viet Jazz” vào Amazon Music thì ra albums Jazz dân ca Việt Nam 1 & 2. Bấm vào nghe thử thì thích ngay. Những bài dân ca nằm lòng lần đầu tiên được nghe qua tiếng đàn dương cầm độc thoại như cách chơi của Bill Evans. Nhẹ nhàng, chậm rãi, và ứng khẩu theo phong cách jazz. Tiếc rằng tôi không biết ai chơi đàn dương cầm hoặc MSGproduction là nhà sản xuất nào. Tìm trên mạng cũng chả thấy. Thôi thì đành chỉ nghe và thưởng thức vậy.

Đã lâu rồi mới được thưởng thức một album nhạc Trịnh qua bầu không khí mộc mạc cùng tiếng hát nam trầm ấm. Đúng với tựa đề của album, Nhiên, Lân Nhã hát ca từ của người cố nhạc sĩ tài hoa rất hồn nhiên. Được đệm bởi tiếng đàn guitar acoustic, Lân Nhã hát nhẹ nhàng từng chữ một nên anh để lộ cách phát âm hơi điệu của mình. Tuy nhiên không điệu đến nỗi khiến người nghe rùng rợn. Chỉ cần vài shots whisky là album này nghe phê ngay.

Somehow I stopped following Rakim after The 18^th Letter in 1997. It was an impressive comeback as a soloist because Rakim “ain’t down with Eric B. no more.” I didn’t know Rakim dropped The Master in 1999. The typography on the cover is horrendous, but the album is a classic. Rakim was truly the master of his craft and he was at his best when he rapped about his rapping techniques: “Flow Forever,” “When I B on tha Mic,” and “All Night Long.” I didn’t mind him busted his rhymes for the ladies on “Finest Ones,” but the moaning sample is just weird and irritating. I discovered this album 24 years later, but better late than never.

Xuân Hảo tiếp tục với phong cách đơn giản qua Tình trầm 6. Với phần hòa âm nhẹ nhàng của Đạo Nguyễn, Xuân Hảo hát lại những ca khúc cũ. Xuân Hảo trình bài “Một lần nữa thôi” của Trúc Hồ cũng tốt. Nhưng “Có những niềm riêng” thì không đạt lắm vì cái bóng của Tuấn Ngọc quá lớn với ca khúc của Lê Tín Hương. Với “Áo anh sứt chỉ đường tà” của Phạm Duy thì phối khí không phù hợp cho những đoạn cần hùng mạnh như cách dàn dựng theo phong cách bán cổ điển của Đức Tuấn. Nhưng ca khúc khác của Phạm Duy, “Tóc mai sợi vắn sợi dài”, song ca cùng Lan Anh thì rất hợp. Tình trầm 6 không bức phá nhưng tạm ổn.

Lê Minh Ngọc có chất giọng baritone trầm đẹp. Chọn đúng ca khúc và hòa âm, LMG hát rất tốt. Như “Như giọt sầu rơi” (Anh Việt Thu), LMG trình bài chậm, nhẹ, và lãng mạn qua phần hòa âm ân cần của nhạc sĩ Sơn Trần. Với “Em về nào có hay” (Hoàng Trọng Thụy), LMG hát như đang tâm sự cảm xúc của chính mình từ đáy tim. Ngược lại với “Em đã xa tôi” (Trần Quang Lộc), LMG thiếu sự dịu dàng để lái nhịp điệu rumba. Dù song ca với Kim Yến ca khúc “Ngăn cách” (Y Vân), LMG cũng không thể uyển chuyển được nhịp điệu lả lơi của Mỹ Latin. Với “Mùa thu cho em” (Ngô Thụy Miên) thì đôi song ca rất tâm đầu ý hợp qua giai điệu blues jazz được nhạc sĩ Sơn Trần hoà âm phối khiến cho ta cảm nhận được “Tình yêu vương vương má hồng”. Tuy không hoàn hảo nhưng đây là một album gần gũi và ấm cúng.

Nas drops a solid 15-track record with Nas holding down the mic and Hit-Boy laying down the beat. Lil Wayne is the only guest on the album. The rest is just Nas spitting dope-ass lyrics over the laid-back, soulful productions. The last line from the hook of “Pretty Young Girl” goes: “She’s a queen, her dad a G, I know hе rock to Nas.” The first time I heard it, I thought he said, “I know he recogNas.” I was like, “Damn, that’s a clever wordplay.” Then I played it again and again, that wasn’t it. In any rate, this is Nas’s sixth collaboration with his Boy—rounding out the two triumphant trilogies. Let’s hope this isn’t their final chapter together.

Tôi nghe và mê nhạc Phạm Duy từ lâu nhưng chưa từng tập trung vào repertoire hơn cả ngàn ca khúc của ông. Trong mấy tháng vừa qua tôi nghe lại nhạc của ông khi Phương Nam Phim phát hành bộ tuyển tập Phạm Duy: Kỷ niệm 10 năm ngày mất (2013–2023), gồm 40 ca khúc.

Đồng thời tôi cũng nghe lại bộ tuyển tập Một đời nhìn lại gồm 40 ca khúc do Biển Tình Music phát hành năm 2002. Cả hai bộ CD collection kết hợp nhiều giọng hát khác nhau từ trong nước đến hải ngoại. Mỗi một giọng hát mỗi vẻ đẹp khác nhau nhưng cá nhân tôi thường nghe Tuấn Ngọc hát nhạc Phạm Duy qua phần hòa âm phối khí của Duy Cường, đặc biệt là ca khúc “Tôi mơ thành triệu phú, cứu vớt gái bơ vơ” (“Kỷ niệm”).

Tuy Tuấn Ngọc đã thu âm rất nhiều ca khúc của Phạm Duy nhưng tôi chưa từng nghe một album nào của anh dành riêng cho nhạc Phạm Duy. Ngược lại, Đức Tuấn đã đầu tư rất nhiều vào những sản phẩm nhạc Phạm Duy như Kỷ Niệm (bộ đĩa đôi), Kiếp nào có yêu nhau, và Requiem. Riêng Đức Tuấn hát Tình ca Phạm Duy, giờ nghe lại vẫn phê như lúc mới được phát hành vào năm 2007. Từ “Tình Cầm” đến “Tình hoài hương” đến “Tình ca”, Đức Tuấn hát say sưa và chìm đắm trong dàn nhạc đặc sắc qua phần điều khiển của Đức Trí. Lấy nguồn cảm hứng từ album này, tôi tạo ra một trang web (typographic sample) với ca từ của 15 ca khúc Phạm Duy bắt đầu bằng chữ “Tình” như “Tình nghèo”, “Tình quê”, và “Tình kỹ nữ”. Dĩ nhiên là không thiếu “Tình hờ” với lời ca thật phũ phàng: “Khi tôi tìm đến em / Là tìm vui trong chốc lát / Đến một lúc rồi quên / Nhớ nhung không cần thiết”.

Càng nghe nhạc của Phạm Duy, tôi càng khâm phục tài năng song toàn trong phần soạn nhạc lẫn ca từ của ông. Chẳng hạn như trong bài “Chỉ chừng đó thôi”, ông miêu tả người phụ nữ rất thú vị: “Khi xưa em gầy gò / Đi ngang qua nhà thờ / Trông như con mèo khờ / Chờ bàn tay nâng đỡ”. Không chỉ riêng ca từ của mình, mà ông còn soạn nhạc cho rất nhiều bài thơ. Chẳng hạn như “Chuyện tình buồn”, thơ của Phạm Văn Bình có câu như: “Ngày nhà em pháo nổ / Anh cuộn mình trong chăn / Như con sâu làm tổ / Trong trái vải cô đơn”. Tuy không thất tình nhưng tôi vẫn cuộn mình trong chăn chả muốn đối diện với thế giới bên ngoài.

Mỗi lần lắng nghe nhạc Phạm Duy chịu khó để ý đến lời, tôi điều bắt gặp những vần thơ hấp dẫn. Cho nên vài ngày vừa qua tôi dành một chút thời gian cá nhân tìm hiểu thêm ca từ của ông. Chẳng những thế, tôi quyết tâm tạo thêm một trang typographic sample để đọc lời nhạc của ông cũng như lời thơ ông phổ nhạc. Tại sao tôi phải tạo ra một trang web riêng mà không đọc trên mạng? Câu trả lời lời đơn giản là tôi muốn sử dụng bộ fonts không chỉ dễ đọc mà còn mát mắt. Những trang web dành cho lời bài hát tôi tìm được trên mạng không chú trọng vào phần trải nghiệm của người đọc.

Lý do quan trọng hơn tôi dành thời gian tạo ra trang web này là để tự học tiếng Việt, như ông đã viết: “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời”. Trong phần thiết kế và viết HTML bắt buộc tôi phải đọc hết lời ca và tôi đã học hỏi thêm về văn thơ của ông. Vì thời gian có hạn nên tôi chỉ chọn ra những tác phẩm có ca từ mình thích. Tôi chưa với tới trường ca của ông. Để dành cho tương lai khi tôi có dư thời gian. Về nhạc chủ đề kháng chiến ca tôi chỉ dùng những bài ông viết về những người mẹ như “Bà mẹ nuôi (bà mẹ Gio Linh)” với những ca từ bi hùng: “Mẹ già tưới nước trồng rau / Nghe tin xóm làng kêu gào / Quân thù đã bắt được con / Đem ra giữa chợ cắt đầu / Hò ơi ơi ới hò! Hò ơi ơi ới hò! / Nghẹn ngào không nói một câu / Mang khăn gói đi lấy đầu.”

Còn 10 bài Tục ca Phạm Duy thì tôi đã tạo một trang riêng. Ông viết lời Việt cho rất nhiều ca khúc Ngoại nhưng tôi chỉ dùng duy nhất “Bài ngợi ca tình yêu (Dáng tiên nữ)” với ca từ tình tứ: “Buổi sáng khi sương tan còn lắng đọng / Nhìn thấy dáng em ngoan nằm gối mộng / Vùi trong hơi ấm nồng nàn / Thịt da thơm ngát tình nồng / Cùng chăn gối ấm giường hồng, tình yêu ngây ngất”.

Nếu bạn nào thích ca từ nhạc Phạm Duy hay muốn học tiếng Việt theo cách của tôi thì mời vào đọc trang Phạm Duy tôi vừa hoàn tất.

Phương Anh có chất giọng ấm áp nhưng cô hát hơi bị cứng không thích hợp với những ca khúc trữ tình mùi mẫn. Hơn nữa cách nhả chữ của cô nghe hơi bị chói tai. Nhất là ca khúc “Mười năm tình cũ” (Trần Quảng Nam), cô ngân mỗi câu nghe nhói cả màng nhĩ. “Khi còn gọi tên nhau” (Trường Sa) cũng thế, cô hát hơi bị gò bó. Khi cô thả lỏng, như “Thành phố buồn” (Lam Phương) và “Người ngoài phố” (Anh Việt Thư), nghe đỡ hơn. Về phần hoà âm phối khí của Sơn Trần thì mộc mạc chứ không màu mè. Nó (không rõ là ám chỉ đến nhân vật nào) nghe cũng tạm tạm. Không gì lạ cũng không gì nổi bật.

I’ve been spending a lot of time relistening to It Was Written. When the album came out in 1996, the commercial success of “If I Rule The World” dominated the masterpiece. With my limited English at the time, I only appreciated tracks with banging beats like “The Message,” “Street Dreams,” and “Affirmative Action.” Coming back to it 27 years later, I have a deeper appreciation for Nas as a lyricist. Every track is solid storytelling. “Live Nigga Rap” with Mobb Deep is just so raw. It took me almost 3 decades to realize this sophomore effort is just as good as his debut.