A reader reminded me that I haven’t written a Vietnamese music review for a while. It’s true that I have been extremely busy and my focus had been on the election in the past couple of months. The real reason for the hiatus, however, is that I haven’t heard any Vietnamese album worth writing. I simply got tired of uninspiring pop formulas that polluted the airwave and I also want to stray away from negative criticism. That way I can save my words and time on albums that truly deserve the praise, like Thu Phương’s Hà Nội và Tôi.

Although the concept of Hà Nội has recorded numerous of times including Hồng Nhung’s classic Đoản Khúc Thu Hà Nội, Thu Phương is capable of carrying her own emotion and memories of Hà Nội. From the title track to “Hà Nội Ngày Tháng Cũ” (Song Ngọc), “Hà Nội Ngày Trở Về” (Phú Quang), “Hà Nội Mùa Vắng Những Cơn Mưa” (Trương Quý Hải & Bùi Thanh Tuấn) to “Hướng Về Hà Nội” (Hoàng Dương), Thu Phương has the city locked down. Every corner, every street and every scent come to life in her introspection.

Yet the most personal to Thu Phương has to be “Mong Về Hà Nội” (Hoàng Dương), in which listeners can feel the yearning of childhood when she sings, “Tôi mong về Hà Nội / Tìm lại tiếng ve ngày trẻ dại.” While the bossa-nova flavor gives Trịnh Công Sơn’s “Nhớ Mùa Thu Hà Nội” a fresh new vibe, I wish she stays with the piano solo in the intro throughout the song. The simplicity is just too damn captivating. The only throwaway track is Nhật Trung’s “Tìm Về Phố Xưa,” which samples the bass lines of The Police “Every Breath You Take.” Thu Phương probably throws Nhật Trung a bone for his arrangements on the album.

With Hà Nội và Tôi, Thu Phương once again demonstrates the craft of album concept and the art of storytelling. Unlike her peers, she has yet to let the bar down and for that she remains one of my favorite Vietnamese artists.

On album design: While the music is high-quality, the CD design is horrendous. Tiến Dũng (DT Media) definitely needs to take typography 101. Setting script typeface on a busy background is embarrassing. The text is so hard to read that he has to put heavy drop-shadow on the type. Even with the text-background, the script type is still not readable. He broke major rules of typography: readability, legibility and widow.

Trước giờ vẫn vậy. Giọng Lâm Thúy Vân vẫn khoẻ. Hát vẫn nồng nàn và chân thật. Với bài tựa đề của album mới nhất, Bảy Năm Mối Tình Câm, Vân ca như người dám yêu trong thầm lặng suốc bảy năm. Qua cách hát thì quả thật Vân là người rất trung thành. Vân trình bài hết mình những gì tác giả gởi gấm trong lời nhạc. Vân không sửa đi để tạo nét riêng. Thậm chí Vân không chú trọng đến hơi thở hổn hển của mình.

Ngoài “Bảy Năm Mối Tình Câm”, tất cả trong album đều lục lại nhạc củ. Vân ca những tình khúc như “Tình Nhớ”, “Phút Cuối” (với Đan Nguyên) và “Đoạn Khúc Cuối Cho Em” rất có hồn và đậm đà nhưng vẫn dè dặt về phần sáng tạo. Tuy nhiên nghe Vân song ca với Don Hồ gợi nhớ lạ những kỷ niệm xưa. Bao nhiêu năm qua giữa hai người bạn “Tình Vẫn Còn Đây”.

Đây là một album trẻ trung và vui nhộn nhất của Đức Tuấn từ trước đến nay. Khác hẳn với những album chủ đề của anh, Đức Tuấn & Vựa Lúa (ghi âm lại những bài hát đã được Đức Tuấn và nhóm biểu diễn trong cuộc thi “Hợp Ca Tranh Tài”), mỗi bài mang một màu sắc khác nhau từ âm hưởng dân gian, nhạc kịch broadway đến pop, jazz và rock-opera.

“Tình ca phố – Phố xa – Umbrella” là một pha trộn giữa hip-hop và opera (qua giọng soprano cao vút của Bách Thủy) rất thú vị. Nhạc phẩm “Con Mắt Còn Lại” của Trịnh Công Sơn được đổi mới qua điệu swing rất dể thương. Bài “Taxi” được mashup với giai điệu của “Ice Ice Baby”. Vừa nghe là muốn rap: “Alright stop, collaborate and listen”. Mông rằng Đức Tuấn có thể khai thác thêm tài năng của dàn hợp ca Long Xuyên (An Giang) trong tương lai.

Ca sĩ nước ngoài rất đa dạng khi trình bài lại nhạc xưa. Điển hình là mới đây nữ ca sĩ Robin McKelle biến hóa bài jazz “I’m A Fool To Want You” thành một bài soul rất nồng nàn và mới lạ. Nữ ca sĩ sexy Delilah chuyển bài soul “Inside My Love” của Minnie Riperton lãng mạng thành bài trip-hop điện tử rất khêu gợi.

Khi nghe album Lặng Lẽ Tiếng Dương Cầm của nghệ sĩ dương cầm và ca sĩ Minh Phượng thì chỉ thấy được cái thính phòng. Giọng sương khói của Minh Phượng rất quyến rủ và lối đánh dương cầm bán cổ điển rất thanh nhã. Tiếc rằng Minh Phượng không khai thác được khía cạnh mới của những bài quá quen thuộc như “Chiếc Lá Cuối Cùng”, “Tình Yêu Đến Trong Giã Từ” hoặc “Và Con Tim Đã Vui Trở Lại”.

Là một nghệ sĩ chơi nhạc Minh Phượng có cơ hội đưa vào những nét riêng của mình vào dòng nhạc xưa. Nhưng dường như không chỉ riêng Minh Phượng mà còn rất nhiều ca sĩ Việt không dám thay đổi mà chỉ đặc tiếng hát của mình vào khuôn khổ.

Nghe Lặng Lẽ Tiếng Dương Cầm như vào một lần quán bar để tìm những giây phút thư giãn. Sau đó thì không còn hứng thú để nghe lại.

Upon hearing Robin McKelle and The Flytones giving Lady Day’s “I’m A Fool To Want You” a soul-stirring rendition (love the ostinato keyboard comping behind Ms. McKelle’s fervent contralto), I have to cop Soul Flower. Another soulified classic is the Bee Gees’ “To Love Somebody,” in which Ms. McKelle sings duet with Lee Fields (a soul man). Most of the tracks on the album, however, are Ms. McKelle’s original compositions including standout “Change” and “Nothing’s Gonna Change.”

Fresh and freaky, Delilah damn sure has a style of her own. Her debut, From The Roots Up, offers exceptional vocal delivery, outstanding productions and some really delightful fantasies. With her sultry, smoky voice backed by organic, atmospheric beats, Delilah perfected the art of reinterpretation as well as mind-sex.

“Go,” a “genius” (according to Chaka Khan) cover of Ms. Khan’s “Ain’t Nobody,” is so damn seductive, especially the way she moans the chorus: “All the things you do / You make me wanna go ooh.” She also turns Minnie Riperton’s “Inside My Love” into a booty call by leaving off the last part of the hook. So when she begs, “You can see inside me / Will you come inside me / Do you wanna ride,” the only response to that is: fuck yeah!

The most heartfelt track on the album has to be “Tabitha, Mummy and Me,” a dedication to Delilah’s father in which she sings out her soul with just the piano accompaniment. She is also convincing when singing about heartbreak on “Shades of Grey.” Actually, From The Roots Up is the record that I have been wanted to hear since Kanye West dropped his groundbreaking 808s & Heartbreak. West’s trip-hop productions were hypnotizing, but his Auto-Tuned vocals weren’t so much. Like 808s, this album has that quality beats as well as real vocals to go with.

Đã từng nghe qua và mến “Tình Thu” của Ý Nhi nhưng đến nay mới được thưởng thức thêm sáu bài nữa của tác giả trong album Xa Vắng Người qua tiếng hát Dzoãn Minh. Những tình ca của Ý Nhi dễ nghe và dễ gần vì giai điệu êm đềm và đơn giản cùng với ca từ đầy chất lãng mạng như: “Thầm ước mông ngày sau / Em quên dĩ vãng hôm nào / Trọn vòng tay ấm ở phường trời nào / Còn tôi quen với kiếp đời lau đau.” Giọng Dzoãn Minh trầm và đầy nam tính lại trình bài những ca khúc rất có hồn. Chỉ đáng tiếc là những hòa âm không được xuất sắc lắm. Điệu bosa-nova trong “Còn Mãi Mông Chờ” có thể khá hơn và lối khối khí trong “Dư Âm Tình Củ” có thể quyến rủ hơn nếu có một giàn nhạc đệm sống. Chỉ có “Xa Vắng Người” là nổi bật nhờ sự đơn giản của đàn guitar và violin.

Dòng nhạc Trịnh Công Sơn không phải là sở trường của Ngọc Lan nên cô hát rất ít so với số lượng bài cô để lại cho đời. Khoảng 800 ca khúc cô thu âm, 32 tác phẩm nhạc Trịnh (tôi được nghe). Tuy nhiên đó cũng là thế lợi vì cô không bị gò bó bởi kỹ thuật hoặc ảnh hưởng từ những danh ca đã thành công lẩy lừng với nhạc Trịnh, nhất là Khánh Ly. Ngọc Lan không chỉ hát khác hẳn với Khánh Ly mà còn thổi vào một luồng không khí mát lạ, ngọt ngào, trong sáng, và đầy cảm xúc riêng của mình vào ca từ nhạc Trịnh.

Vì 32 bài được tập hợp từ nhiều album khác nhau nên lối hòa âm phối khí mỗi bài mỗi nét. Tuy vậy nhưng lối trình bày của Ngọc Lan vẫn thống nhất nên người yêu nhạc Trịnh và tiếng hát Ngọc Lan được thưởng thức suôn sẻ. Riêng cá nhân người viết này thì tập trung vào giọng hát và ca từ nhiều hơn là phần hòa âm.

Trong “Đêm thấy ta là thác đổ”, Ngọc Lan ca nhẹ như hơi thở và dịu ngọt như dòng suối. Giọng cô gần gũi tuy nhịp trống có phần nào chen vào sự thân mật giữa cô và người nghe. Nếu có thể thay đổi nhịp điệu điện tử bằng tiếng trống nhè nhẹ để nhường không gian cho tiếng hát cùng lời tâm sự với tiếng đàn acoustic guitar thì tuyệt vời hơn.

Với cách hát mọc mạc đầy cảm xúc, Ngọc Lan diễn tả rất đạt những bài mang tính cách triết lý của Trịnh. Trong “Một ngày như mọi ngày”, Ngọc Lan trút hết tâm hồn vào lời ca như đang tự sự lòng mình:

Một ngày như mọi ngày
Đời nhẹ như mây khói
Một ngày như mọi ngày
Mang nặng hồn tả tơi

Hoặc những lời thơ lý thuyết của loài người trong “Cỏ xót xa đưa” như: “Người đã đến và người sẽ về bên kia núi”. Và cũng giống người nhạc sĩ tài hoa, Ngọc Lan không chỉ coi nhẹ mà còn ca tụng cái chết trong giai điệu tươi vui của “Bên Đời Hiu Quạnh”:

Đường nào dìu tôi đi đến cơn say
Một lần nằm mơ tôi thấy tôi qua đời
Dù thật lệ rơi lòng không buồn mấy
Giật mình tỉnh ra ồ nắng lên rồi

Với những tác phẩm khá tiêu biểu đã được nhiều ca sĩ thu âm như “Ru em từng ngón xuân nồng”, “Ru ta ngậm ngùi”, và “Hạ trắng”, Ngọc Lan lôi kéo chúng về với thế giới riêng biệt của mình. Sự tuyệt diệu của cô trình bài “Ru em từng ngón xuân nồng” là không để sơ hở kỹ thuật. Nghe thoáng qua thì thấy cô ca rất dễ dàng nhưng lắng nghe kỹ mới để ý lối bắt câu ngắn gọn không quá chau chuốc và sự kiểm soát hơi thở của mình. Cách phân câu điêu luyện của Ngọc Lan có thể nhận ra được trong bốn câu đầu của “Ru ta ngậm ngùi”. Cô chuyên chở từ giọng thấp trầm (contralto) đến giọng cao (mezzo-soprano) rất nhã nhặn, không thều thào hay gào thét.

Với “Hạ Trắng”, Ngọc Lan cất lên hai chữ “Gọi nắng” như một phép lạ xua mây bay đi để “Nắng lên thắp đầy”. Tiếng saxophone thanh thao của Thanh Lâm cũng reo hò theo để làm nổi bật thêm giọng ca đầy cảm xúc. Trái lại thì tiếng kèn soprano chua chát, cùng với cách phối khí rùng rợn, đã lấn đi tiếng hát của cô trong “Ru Tình”. Không chỉ vậy mà phần điệp khúc còn chen vào phần hard-rock guitar choáng cả màng nhĩ. “Ru tình” như thế chắc tình cũng phải bịt tai bỏ chạy. Vả lại bài này thu âm vào lúc cơn bệnh đã khiến giọng Ngọc Lan mất đi chất đậm đà. Sai lầm hơn nữa là bài “Lời buồn thánh”. Lời hát thì buồn thảm, “Chiều chúa nhật buồn / Nằm trong căn gác đìu hiu”, mà nhạc thì dồn dập điệu new wave như đang ở một vũ trường. Có lẽ người nhạc sĩ hòa âm nghe ca từ buồn quá nên làm nhạc nhanh cho đỡ sầu thảm. Thôi thì cứ xem như là một thí nghiệm lạc đề.

Có một số bài không phải ở người hát mà là hòa âm làm mất đi những vẽ đẹp. Nếu có thể tách lời hát ra và làm hòa âm lại thì chắc rất hay. Dù sao đi nữa đây cũng là những sản phẩm rất quý còn duy trì trong làng âm nhạc Việt Nam.

Ngọc Lan đã đem tiếng hát cho đời rồi cũng đã lặng lẽ ra đi. Cô hát mấy câu cuối của ca khúc “Lặng lẽ nơi này” như gửi gấm tâm trạng của mình:

Trời cao đất rộng
Một mình tôi đi
Một mình tôi đi

Đời như vô tận
Một mình tôi về
Một mình tôi về… với tôi.

Và tiếng hát thương yêu ấy đã về vùng trời bình yên.

Updated June 25, 2022

I was expecting some nasty-ass sex metaphors in R. Kelly’s newest release, but the closest thing I got is some oral sex in the end of the album. “One Step Closer” recounted blow-by-blow the minute he clocked out of work and headed straight home to his lover. Before he got to the door, I was predicting something dramatic would happen like he would find another guy or girl making out with his woman in his bed, but nothing happened. She was just waiting for him with nothing on. He went down and didn’t want to come back up.

Write Me Back is more of a sequel to his 2010’s retro Love Letter than his freakiness signatures. Kellz brings back the good old ’70s soul like the disco joint “Love Is” and Smokey Robinson’s smoothness “Fool for You.” He even makes an convincing impression of Michael Jackson on “You Are My World.” Yet Kellz does best when he does his own style. “Believe In Me” sounds like a message from a soldier to his lover:

I’ll be gone for a minute
I know you can’t take it
The Lord’s walking with me
So I am going to make it.

In her new release, Another Country, Cassandra Wilson once again demonstrates her artful skill of reinterpretation on “O Sole Mio,” an Italian rendition of “It’s Now Or Never” made famous by Elvis Presley. Unlike the king of rock and roll’s version, Ms. Wilson bends the notes to her liking and uses her killer contralto to breath new life into the tune. Another Country, however, is not an album of covers. Except for “O Sole Mio” and two instrumental tracks, she penned all the compositions. In collaborating with producer Fabrizio Sotti who backs up her vocal with his sensational acoustic picking guitar, Ms. Wilson shows off her lyricism, particularly on the illustrious “Red Guitar”:

Wash my face with blue water
Lay my head on white linens
Morning come, drink black coffee
Then play my song on red guitar

With Another Country, Ms. Wilson embarks on yet another direction in her expansive career as she parted her long relationship with Blue Note.