Victória worked as a museum cleaner, but aspired to become a writer. Then she married a rich husband. From mopping the floors and scrubbing the toilets at the museum, she became a wife who lived in a beautiful house with a diligent maid taking care of everything for her. She spent her days reading and writing and her nights doing things rich folks do or having sex with her husband. Although her husband could provide her the financial freedom, he couldn’t provide her the freedom she needed to write or to live her life. Indelicacy is a short, beautiful novel. Cain’s prose is clear, concise, and accessible. I usually had trouble following a work of fiction, but not this one. I loved it.

Tập truyện rất ngắn của Trần Kiêm Hạ về đề tài xã hội nhưng sự thiếu công bằng giữa giàu và nghèo cũng như bậc cấp cao thấp trong cuộc sống. Truyện chủ đề, “Vùng biến mất,” nói về đôi vợ chồng già ở tuổi ngoài 60. Khi bà vợ không cho ông gần gũi chăn gối nữa, ông sống trong nỗi cô đơn chán chường. Một lần trên Facebook, ông quen với một cô gái trẻ một con ly dị chồng. Ban đầu chỉ “chat” rồi chuyển sang tâm tình qua điện thoại rồi tiến thêm một bước xa hơn. Chỉ vì muốn được giải tỏa sự thèm khát của tình dục trong vài phút mà ông phải trả một cái giá rất đắt.

Ở đời không có gì là miễn phí cả. Cái gì cũng có cái giá của nó. Tác giả muốn nhắc nhở đàn ông rằng vợ không cho ăn cơm cũng đừng ra ngoài ăn phở. Như vậy thì ông còn đường nào để lựa chọn? Chẳng lẽ tình nghĩa vợ chồng mấy chục năm phải chấm dứt vì thiếu tình dục? Nếu như không thì chẳng lẽ ông phải sống trong sự cô đơn và thiếu thốn cho hết cuộc đời? Nếu như đối với ông tình dục là quan trọng thì bà có thể nào đáp ứng giữa đường (meet halfway) được không? Dĩ nhiên tôi đâu phải là nhà tâm lý tình dục đâu mà có câu trả lời.

Tuy đây là tập truyện hư cấu nhưng tác giả dùng những câu chuyện khá giống với thực tế. Cách viết lách của anh mộc mạc nên cũng dễ đọc. Còn các chủ đề thì không có gì mới lạ nên đọc cũng không hào hứng cho lắm.

Offill’s prose is so damn funny that I marveled every sentence in her latest novel. As a result, I damn-near missed the entire plot. The book is 200 pages and the characters started to make sense to me around page 135. The whole time I didn’t realize Lizzie Benson, the narrator, is a librarian who is habituated to sleeping pills. She struggles between tending for her family and taking care of her brother who is a recovering drug addict. The novel is dark, urgent, and just hilarious. I could quote anything in the book, but here’s an example:

All I would have to do is take my clothes off with a stranger who has no particular interest in my long-term well-being or mental stability. How hard is that? I could do that. It would be fun. Especially if said stranger got all my jokes, and liked how I never nagged and how I never asked if I looked fat, and would agree to make me go to the dentist and doctor even though I don’t ever want to (because of death, death, the terrible death), and would be okay with my indifferent housekeeping and my seventies-style bush, and would be okay with us having to take care of my brother financially and emotionally for the rest of his life, also my mother, who is good and kind, but doesn’t have a cent, then I’m totally into it, I’d happily fuck him whichever way he fancied until the bright morn.

I will reread this novel in the near future.

Mười chín tuổi, Trương Nguyện Thành cùng người em trai mười bốn tuổi vượt biên. Đến Mỹ với vốn liếng tiếng Anh ít ỏi nhưng anh cố gắng học rồng rã mười năm liên tiếp để nhận bằng Tiến sĩ Hoá học. Anh cưới vợ Nhật và có hai đứa con trai. Đứa lớn tự kỷ và đứa nhỏ nhạy cảm. Tuy vợ chồng ly dị lúc hai cháu còn nhỏ, hai người vẫn tiếp tục cùng nhau dạy dỗ hai đứa con nên người.

Qua Cha Voi, anh chia sẻ những trải nghiệm của mình về cách dạy từ lúc hai cháu còn bé cho đến lúc hai đứa trưởng thành. Khác với Mẹ Hổ (Tiger Mom), phong cách Cha Voi là không dùng hình phạt nghiêm khắc hoặc dùng bạo lực để bắt buộc con tuân theo mà dùng cách thuyết phục và khuyên nhủ con. Cơ bản của Cha Voi là giúp đỡ con phát triển kỹ năng, nhân cách, tư duy, và kiến thức.

Những kinh nghiệm dạy con của anh rút ra từ cách “uốn tre từ thuở còn măng” của ông nội phối hợp với những nhận thức của anh từ văn hoá Việt, Mỹ, Nhật, và Đan Mạch. Tôi ít khi đọc sách về việc nuôi nấng con cái (parenting) cho dù đề tài này được viết rất nhiều trong sách tiếng Anh. Mỗi trường hợp của mỗi gia đình đều khác nhau nên những gì áp dụng cho cha mẹ Mỹ không phù hợp với cha mẹ Việt. Sách này thì có rất nhiều điểm giống trường hợp của tôi từ văn hoá đến cách thức nên những gì anh đã trải nghiệm tôi có thể học hỏi và áp dụng vào hoàn cảnh của mình. Cái nào không áp dụng được thì cũng không mất mát gì.

Tôi hâm mộ sự quyết định viết sách bằng tiếng Việt thay vì tiếng Anh. Tuy sống ở Mỹ hơn bốn mươi năm mà anh vẫn giữ được tiếng mẹ đẻ của mình và viết rất trôi chảy. Đồng thời sách Việt về đề tài dạy dỗ con cái nên người ở thời đại số rất hiếm hoi. Tôi khuyến khích cha mẹ Việt trong nước và ngoài nước nên đọc. Sách chỉ hơn 300 trang mà tác giả đã ghi lại mười mấy năm trải nghiệm và anh đã thành công. Anh không phải là một chuyên gia dạy con mà chỉ là một người cha thương yêu con cái của mình hết tấm lòng và chỉ mong muốn con mình có được cuộc sống hạnh phúc.

Tập truyện ngắn của Nguyễn Thị Mai Phương nhẹ nhàng nhưng sâu lắng. Cảm xúc nhất là những câu chuyện về thân phận bà và đặc sắc là khi Mai Phương viết về cơ thể của phụ nữ. Cô diễn đạt những sắc đẹp tự nhiên đầy quyến rũ của những cô gái làng quê.

Chẳng hạn như viết về người vợ chiều chồng trong “Ngày mai”:

Có đêm, anh bạo liệt hăm hở trên thân thể nàng, vùng tam giác của nàng nóng bỏng và ướt đẫm, anh tự hào lắm, mình đã chinh phục nàng tuyệt đối.

Hay một cô gái mới lớn trong “Nắng chiều day dứt”:

Cái quần đùi chật căng cùng cái áo phông cũn cỡn làm lộ nước da trắng như ngó sen của nó. Nước da ấy lại được tạo hoá ban cho ở cái con người khờ khạo, ngốc nghếch. Và khối chuyện khốn nạn xảy đến khi có kẻ thèm khát hai núm nhô cao dưới áo kia và da thịt ấy của Nâu.

Hay đoạn văn viết về một phụ nữ đang yêu đắm đuối trong “Thềm cỏ dại”:

Tôi đã chìm đắm và để anh vào thật sâu trong mình. Thấy rõ ràng mình và anh tan chảy như đám sương trên vách núi, ào ạt, mê man, cuồng si.

Hoặc cặp tình nhân dưới ánh trăng trong “Sợi dây”:

Sau những nụ hôn, ánh trăng là kẻ đồng lõa xui khiến Bốp khám phá khuôn ngực phập phồng sau áo mỏng của Mơ. Những khuôn môi bỏng rát trải dài khắp cơ thể Mơ. Cô thấy mình tan chảy thành vệt trăng vắt ngang trời kia.

Thật ngậm ngùi khi đọc về những câu chuyện đau lòng của những cô gái hồng nhan bạc phận. Đọc mà không thể nào không nghĩ đến một câu trong ca khúc “Kỷ niệm” của Phạm Duy, “Tôi mơ làm triệu phú cứu vớt gái bơ vơ.” Tôi rất thích chất thơ trong cách kể chuyện của Mai Phương.

Toán và Xuyên là đôi vợ chồng sống hạnh phúc với hai đứa con. Toán làm nghề chiếu bóng nay đây mai đó. Thế là có một lần yêu một cô dạy mẫu giáo một con mất chồng. Toán bỏ lại vợ con và cả nghề nghiệp theo cuộc tình mới và đời sống mới. Toán vẫn không ly dị vợ cũ nhưng vẫn lấy vợ mới.

Không hiểu sao quyển tiểu thuyết được giải thưởng Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam. Thằng đàn ông nào chả muốn được ngoại tình mà bỏ hết trách nhiệm làm chồng làm cha để sống một cuộc sống mới. Vợ cũ tuy giận nhưng cũng bỏ qua ở lại một mình nuôi con để thằng chồng đi lấy vợ khác. Luôn cả ông già vợ cũng không trách thằng con rể vì đàn ông không thể kiềm chế được bản thân.

Đọc nửa sách đã cảm thấy vừa vô lý vừa chán nhưng cũng ráng đọc coi kết thúc như thế nào. Chỉ thất vọng.

Tập truyện ngắn viết về phân phận đàn bà. Mỗi câu chuyện đem đến cho người đọc những cảm xúc khác nhau. Có đau khổ. Có bất hạnh. Có khắc nghiệt. Có hạnh phúc. Có thất bại. Tuy nhiên, cái mà làm cho những câu chuyện của Nguyễn Anh Đào khác là có chút huyền diệu trong đó.

Thường thì chúng ta đọc về cách đối xử khắt khe của mẹ chồng đến với nàng dâu nhưng Nguyễn Anh Đào sẽ cho chúng ta thấy một khía cạnh khác. Sự hy sinh của mẹ chồng dành cho con dâu tuy không thể nói ra lời.

Hoặc một người vợ bị thằng chồng khốn nạn phá huỷ nhan sắc nhưng hằng ngày vẫn lên rừng hái thuốc bán đem tiền về cho thằng chồng chơi gái. Nhưng cô vẫn nuôi hy vọng tìm được loại hoa cỏ có thể chữa những vết sẹo trên mặt. Dĩ nhiên là chỉ có tiên mới chịu sống trong hoàn cảnh như thế và Nguyễn Anh Đào đã biến cô thành tiên dưới cây bút huyền diệu của mình.

Đúng như trong lời ngỏ của tác giả, mỗi câu chuyện vẫn lắng đọng lại sau khi đọc xong quyển sách. Riêng cá nhân tôi, bài mà khiến cho tôi nhớ nhất là “Lon bia trong tủ lạnh.” Dù bia ôm hay bia nằm, bia trong tủ lạnh nhà mình vẫn là niềm hạnh phúc. Theo lời Nguyễn Anh Đào viết, “Hạnh phúc là ngồi cùng nhau ăn bữa cơm chiều trong căn bếp nhỏ, gia đình là những người cùng nhau đi qua cuộc đời. Đơn giản vậy thôi.”

Tập truyện ngắn về chủ đề xã hội, đời sống, và cách cư xử với nhau. Những câu chuyện không quá phức tạp cũng không quá não nề. Lối viết văn của Y Ban có chút mập mờ và huyền ảo. Không rõ ràng cũng không có câu kết luận như Có thể có, có thể không. Vì thế những câu chuyện không lắng đọng lại sau khi đọc. Chỉ nhớ mang máng những nhân vật và những khúc đoạn khác nhau. Đọc cũng tàm tạm thôi.

I bought Ray Dalio’s Principles over a year ago at a used book sale event. I liked the book’s typesetting. I didn’t know Ray Dalio and I had not heard of his company he built called Bridgewater. I am absolutely clueless about the financial world. The book had been sitting on my bookshelves until the pandemic hit and I ran out of books to read at home. Although the book’s primary focus is on principles, Dalio gives 124-page overview of his life and career. This part moves fast because Dalio writing is clear and concise. In the second and third parts, he shares his life and work principles respectively. I skimmed over these two parts a bit just to get the general idea. Since I have the book on hand, I will return to it later for reference or if I wanted to delve deep into a particular principle.

Đọc đến trang 95 mà vẫn không nhập được vào những câu chuyện trong hồi kí của tác giả. Chắc là vì tôi biết rất ít về Hà Nội và hoàn toàn không biết gì về Sầm Sơn. Hơn nữa những nhân vật cùng thời của bà tôi càng không biết, ngoài Hồ Chí Minh. Tuy nhiên bà còn viết được sách ở tuổi 85 thì đầu óc còn quá tốt.