Ca Khúc Trần Dạ Từ: Gội Đầu/Bay

Khi thấy bài hát “Gội Đầu” do Khánh Ly trình bảy, tôi  tò mò nghe thử. Quả nhiên đây không phải là một ca khúc nói về việc làm vệ sinh nhàm chán. Nhất là với những lời thơ sâu lắng: “Gội đầu mà gội đầu. Gội cái dầu chua lè / Gội cái đầu cay sè / Gội sạch nhé / Gội cho ngày sau nhìn ra nhau.” Thi nhạc sĩ Trần Dạ Từ dùng từ “gội đầu” để nhắc nhở chúng ta rửa sạch những chua cay trong trí óc nhất là tình cảm con người dành cho nhau.

Gội Đầu/Bay là tên album đôi gồm 23 ca khúc của thi nhạc sĩ Trần Dạ Từ được trình diển qua hai giọng hát chính của hai thế hẹ khác nhau: Khánh Ly và Thương Linh. Với sự trải nghiệm trong giọng ca và cuộc sống, Khánh Ly mang lại những nỗi niềm chất chứa, đặc biệt qua bài “Cám Ơn Dế Mèn” khi nói về những chuỗi ngày tù đày: “Một mùa mưa gió / Có anh dế mèn phất phơ / Lạc vào cát-xô / Đùa vui với người tù.”

Với tâm trạng một người tù chính trị ông viết lên hai ca khúc chia sẽ bi kịch của đất nước Việt Nam: “Ném Con Cho Giông Tố” và “Tấm Lòng Phan Rang.” Cả hai được thể hiển rất tốt qua hai giọng hát nam trầm buồn và nhiều cảm xúc. Với tiếng kèn soprano sax, Quang Tuấn tâm sự: “Giông tố giông tố ngoài khơi xa / Ta gửi ngươi. Ta gửi ngươi con ta / Xương thịt ta. Tâm hồn ta. Hy vọng ta.” Với giọng hát đầy chất lữa, Nguyên Khang kể lại câu chuyện của những người tù trong đoàn xe bít bùng được ném lên: “Từng điếu thuốc. Từng lát đương… Từng gói bắp. Từng vắt cơm.”

Nhạc Trần Dạ Từ không chỉ nặng về ca từ mà giai điệu cũng rất đa dạng. Với phần hòa âm đặc sắc của Hoàng Công Luận và Billie Wolf, Thương Linh “Bay và Rơi” qua điệu bossa nova, tung tăng trong nhịp swing qua “Tôi Bắt Đầu Bay,” và sầu lắng với chất blues qua “Em Đi Với Con Thơ” và “Saigon Blues.” Riêng “Make Me Your Guitar” cho thấy sự lãng mạng của Trần Dạ Từ qua lời ca Anh. Với giọng hát sương khói được hộ tống bởi tiếng đàn guitar mọc mạc, Thương Linh bày tỏ nhẹ nhàng nhưng đầy khiêu gợi: “Oh no, oh please, stroke me softly / Caress me gently til my soul hums in your ears.”

Ngoài ra một sáng tác đặc sắc của Trần Dạ Từ là “Gọi Tên Dòng Sông” được phối hợp lời cùng những dòng thơ như Mai Thảo, Nguyên Sa và Du Tử Lê vào giai điệu của Phạm Duy và Trần Dạ. Lối trình bài của Tuấn Ngọc và Thương Linh cùng giàn nhạc (đa số do người Mỹ đảm nhiệm) khá độc đáo. Đã lâu mới được nghe một album hải ngoại được thu âm với ban nhạc sống và được đầu tư kỹ lưỡng trong phần hòa âm. Gội Đầu/Bay là bộ album giá trị nghệ thuật nên su tầm.